7M01201 Мектепке дейінгі оқыту және тәрбиелеу в Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті

Пәнді оқу барысында білім алушы білімнің пайда болуының тарихи алғышарттары туралы түсінік алады. Пәннің мазмұнында білім беру жүйесінің пайда болу тарихында балаларды тәрбиелеу және дамыту іс-әрекетінде зерттеу жасаған ұлы педагогтардың жинақтаған білімдерімен танысады. Баланы дамытуға тұқым қуалаушылық пен оқыту мен тәрбиенің қаншалықты әсері болатыны туралы мәліметтер дәлелдермен беріледі. Сонымен, баланы оқытып тәрбиелеудің маңыздылығын түсініп білім алушы кәсіби құзыретті болып шығады.

Пән ғылыми ойлау мәдениетін зерттеуге бағытталған, аналитикалық мүмкіндіктер мен зерттеу дағдыларын қалыптастырады, болашақ ғалымға қажетті теориялық және практикалық білім береді. Ғылымның тарихи эволюциясын және олар қалыптастыратын философиялық перспективаларды зерттейді. Қазіргі ғылымның пайда болуы, оның әлеуметтік және институционалдық байланыстары сипатталған. Ойлау эксперименттеріне, теорияларды растау мен теріске шығаруға, сандық және жоғары сапалы зерттеу әдістерінің пайда болуы мен қолданылуына байланысты жалпы философиялық мәселелер қарастырылады.

Курс білім алушыларды қазіргі білім берудегі аксиологияның дамуының негізгі кезеңдерімен таныстырады. Заманауи аксиологиялық тұжырымдамалардың түрлерін қарастырады. Философиялық мәтіндерді талдай білуді болжайды. Білім алушыларға гуманитарлық білімнің қазіргі проблемалық саласындағы аксиологиялық мәселелерді шешудің негізгі тәсілдеріне бағыт-бағдар береді. Білім алушылар аксиологияның терминологиялық аппаратын, сондай-ақ өзіндік сана призмасы арқылы өз ойын логикалық дұрыс және дәйекті баяндау дағдыларын меңгереді.

Тиісті білім саласының түпнұсқа әдебиетін шет тілінде еркін оқуға оқытуды көздейтін кәсіби қызметті жүзеге асыру үшін жалпы мәдени, кәсіби және арнайы құзыреттерді меңгеру; мамандық бойынша монологиялық және диалогтік нысанда ауызша қарым-қатынас дағдыларын дамыту; магистранттың ғылыми жұмысымен байланысты тақырыптарда жазбаша ғылыми қарым-қатынас дағдыларын дамыту, сондай-ақ ғылыми саладағы халықаралық ынтымақтастықтың нысандары мен түрлерімен танысу.

Пән педагогикалық жүйе ретінде білім берудегі мектепке дейінгі ұйымдарды инновациялық басқаруды ұйымдастырудың ерекшеліктерін қарастырады. Курс білім алушыларды басқарудың озық тәжірибесін зерттеу, жинақтау және тарату және психологиялық-педагогикалық ғылымдардың жетістіктерін практикаға енгізу проблемасымен таныстырады. Заманауи білім беру жүйесіндегі инновациялық үдерістерді басқару технологиясының, әдістері мен тәсілдерінің мазмұнын ашады. Мазмұнымен, мақсатымен және міндеттерімен таныстырады. Педагогикалық технология мен педагогикалық дизайн ерекшеліктерін сипаттайды. Педагогикалық технологияларды меңгеру негізінде білім алушы инновациялық мүмкіндіктерді дамытуды меңгереді.

Курста эксперименттік және кросс - мәдени зерттеулер психологиялық – педагогикалық зерттеулердің жаңа пәндік саласын қарастырады. Заманауи психологиялық - педагогикалық зерттеулердің кросс – мәдени менеджмент саласы бойынша маман дайындау әр түрлі мәдени және этникалық қауымдастықтағы адамдардың әрекеттесу мәселелерін жедел түрде қарастыратын мәдениетаралық коммуникация саласындағы жоғары білікті мамандарға деген қажеттіліктің артуына байланысты өте өзекті және перспективалы болып табылады.

Курс жоғары білім берудің негізгі бағыттарын, қағидаттары мен заңдылықтарын зерделеуге бағытталған. Курсты оқу барысында қазіргі педагогиканың базалық ұғымдары, оқыту мен тәрбиелеудің тұжырымдамасы мен теориясы, жоғары мектептің дидактикасы қарастырылатын болады. Магистрант білім беру процесін ұйымдастыруды жобалау дағдыларын, жеке және топтық рефлексия тәсілдерін меңгереді, педагогикалық мақсаттарды сауатты тұжырымдай алады, білім беру технологияларын оқу үрдісінде қолдана алады, пәндердің жұмыс бағдарламаларын құрастыра алады.

«Педагогикалық зерттеудің әдіснамасы мен әдістемесі» курсы педагогикалық зерттеулерді ұйымдастырудың кезеңдері мен әдістерін зерттейді. Білім беру процесіне қатысушылармен және әлеуметтік серіктестермен өзара әрекеттесуге дайындығын қарастырады. Пән білім алушылардың жаңа зерттеу әдістерін, кәсіби қызметтің жаңа бағыттарын өз бетінше меңгеру және қолдану қабілетіне бағытталған. Курс сонымен қатар ақпараттық ресурстарды таңдай білуге және маманның практикалық қызметін жүзеге асырудың теориялық және практикалық негізін қалыптастыруға бағытталған.

Курс білім алушыларға әлемдік деңгейдегі тұжырымдамалар мен теорияларға талдау жасап, білімдерін тереңдетуге мүмкіндік береді. Әр елдің мектепке дейінгі білім беру жүйесі, негізгі бағыттары, құрылымы, мазмұны, ерекшеліктері, басқару жүйесі мен іс-тәжірибесі қарастырылады. Мектепке дейінгі білім беру жүйелерінің негізгі артықшылықтары мен мәселелері анықталып, сараланады. Сонымен қатар, мектепке дейінгі білім беру жүйесінің даму тенденциялары зерттеледі.

Курстың мазмұны басқару психологиясының тәсілдері мен бағыттарын, басқарудың психологиялық заңдылықтарын, басқару мәселелерін жоспарлау мен шешу ерекшеліктерін меңгеруге бағытталған. Білім алушылар конфликттік жағдайларды шешудің психологиялық әдістерімен танысады, жұмысты ынталандыру тәсілдерін, басқарудың тиімді стильдерін қолдану әдістерін меңгереді. Басқару процесінің тиімділігінің төмендеуінің негізінде жатқан психологиялық себептерді талдау дағдылары қалыптасады.

Курста заманауи білім беру технологиясында білім алушыларға қолайлы жағдайларды қамтамасыз ету үшін нақты нәтижеге қол жеткізу мақсатымен білім беру процесінде жоспар құруды ұйымдастыру, бағдарлау мен түзету бойынша білім алушылар мен педагогтың бірлескен қызметінің процестік жүйесін қамтиды. Білім алу процесінде танымдық және шығармашылық белсенді жүзеге асыру үшін білім беру сапасын жоғарылатуға, оқушылардың репродуктивті белсенділігін төмендетуге мүмкіндік беретін білім беру технологиялары қолданылады.

Педагогикалық білім беру жүйесінде инновациялық үрдісті үйрену білім алушылар педагогикалық технологияларды пайдалану арқылы оқу материалдарын жаңа бағытағы әдістермен игереді. Сонымен бірге оқытудың бір жүйелікпен үздіксіз жүргізілуінде ғана жоғары нәтижелерге жетуге болатының түсінеді. Оқу - тәрбие үрдісінде пәнаралық байланыстарды қолдану үшін инновациялық технологияларын игереді. Болашақ педагог білім берудегі технологиялық үрдістерді меңгеруде өзін-өзі дамытады және біліктілгін қалыптастырады.

«Ғылыми-зерттеу жұмысын ұйымдастыру және жоспарлау» курсы психологиялық-педагогикалық заңдылықтарды ғылыми тұрғыдан меңгеру. Білім алушылардың тәжірибелік-эксперименттік жұмысты орындауға дайындығын, эмпирикалық материалды жинақтау үшін психологиялық зерттеу әдістерін өз бетінше қолдануын ашады. Білім алушылар арасында ғылыми зерттеу мәдениетін дамытуға ықпал етеді. Пән психологиялық-педагогикалық білімдерді оқу әрекетінің әртүрлі түрлерінде қолдануға және психологиялық қолайлы даму ортасын құра білуге бағытталған.

Пән мектепке дейінгі білім берудің теориялық және әдіснамалық мәселелерін қарастыруға негізделген. Болашақ мамандарды жоғары оқу орындарында оқытудың теориялық-әдіснамалық негіздерін қалыптастыру қарастырылады. Білім беру жүйесіндегі теориялық жұмысты зерттеудің маңыздылығы ашылып, әдістемелік жұмысты меңгеруге үйретеді. Білім беру процесінде оқыту әдістерін дұрыс пайдалану білім беру сапасының негізі болып табылады. Білім алушылар университетте мектепке дейінгі білім беруді теориялық-әдіснамалық тұрғыдан қарастырудың педагогикалық технологияларымен танысады.

Пәнді оқу барысында мұғалімнің кәсіби өзін-өзі тануы қалыптасады және өзіне және басқаларға құндылық қатынасын дамытады, курс өзінің ішкі әлемін түсінуге және педагогикалық кәсіби білім барысында өзінің даралығын түсінуге ықпал етеді. Педагогикалық кәсіптік таным барысында білім алушылар қарым-қатынас нысанында және білім алушының даралығы арқылы қалыптасатын дербес іс-әрекетке қабілетін меңгереді. Курс аяқталғаннан кейін магистранттар педагогикалық іс-әрекеттерді рефлексия, мақсат қою арқылы модельдей алады.

Пәнді оқу білім алушыларда әдіснамалық мәдениет элементтерін, оның ішінде зерттеу қызметіне практикалық тапсырмаларды орындау бойынша құзыреттерді қалыптастыру мен дамытуға бағытталған. заманауи стандарттар, ғылыми зерттеулердің нормативтері, қағидаттары мен әдістерін; білім беру ұйымдарын даярлау саласындағы ғылыми жұмыстың ерекшеліктерін зерделейді. Магистранттарда ұйымдағы ғылыми зерттеулерді, зерттеу жұмысының әдіснамасын түсінуге жалпы ғылыми көзқарас қалыптастыру.

Курс сапалы бәсекеге қабілетті білім алуға бағытталған және табысқа жетудегі маңызды құрамдастардың бірі болып табылады. Макроэкономикалық процестерді тұрақтандыру мемлекетке білім беру саласындағы жаңа басымдықтарды тұжырымдауға мүмкіндік берді және бұл, ең алдымен, білім беру қызметінің сапасына деген көзқарас. Пәнді меңгеру үшін психологиялық-педагогикалық бағыттағы бакалавр дәрежесінің ғылыми білімі қажет. Магистранттарға әдеби дереккөздермен жұмыс істеу, аннотациялау дағдылары, эксперименталды зерттеу жүргізу дағдылары қажет.

Курс жеке тұлға мен қоғамның дамуына қажетті жетістіктер туралы ғылым ретінде акмеологияның негіздері туралы идеяларды қалыптастыруға және дамытуға бағытталған, кәсіби дамудың дағдарыстары мен оларды жеңу факторлары ұсынылған. Курс нәтижесінде жеке және кәсіби өзін-өзі жүзеге асыру шарты ретінде адамның акмеологиялық дамуы туралы идея қалыптасады. Пән магистранттарда кәсіби-тілдік шеберлікті дамыту мәселелерін талдауға рефлексивті-акмеологиялық көзқарасты қалыптастыруға ықпал етеді.

Курста оқытушының жұмысындағы ақпараттық технологиялар қарастырылады, магистранттар күрделі шешімдер қабылдауға, ақпаратпен жұмыс істеуге, мәселенің әртүрлі аспектілерін талдауға үйренеді. Оқу пәнінің мазмұнына сәйкес электрондық оқыту құралдарының жиынтығын жасау, электрондық оқыту құралдарын әзірлеу дағдылары қалыптасады. Магистрант педагогикалық жобалауды жүзеге асыруға және жеке білім беру бағыттарын құруға дайын болады.

Пәнді оқу ғылыми ойлауды дамытуға және зерттеу дағдыларын игеруге, академиялық мәтіндерді құру мен оның жұмыс істеуінің негізгі қағидаларымен танысуға ықпал етеді, білім алушылар әртүрлі әдістердің Тарихи түсіндірмелерін зерттеуді, талдауды, сондай-ақ жаңғыртуды үйренеді. Курс білім алушыларды түйіндеме, аңдатпа, ғылыми мақала, эссе, ғылыми баяндама, грантқа өтінім жазу тәсілдеріне дайындайды. Зерттеу әдістері мен стратегияларын таңдау қабілетін көрсетеді.

Пәннің мазмұнында білім беру, оқыту және дамыту мәселелерін зерттеуде зерттеу әдістерінің тұтас жүйесі оқытылады. Курс оқушыларға оқу материалын ұсынудағы шығармашылық тәсіл аясында мектепке дейінгі білім беру саласындағы зерттеу қызметін қарастырады. Білім алушылар оқу процесінде балаларға ғылым негіздері туралы терең білім беруге үйренеді. Курс білім алушыларды мектеп жасына дейінгі балалардың ғылыми - зерттеу қызметінің әртүрлі түрлерімен таныстыруға бағытталған.

Аталған пәнде жоғары педагогикалық білім берудегі қарым-қатынас жасау шеберлігі мен білім беру жүйесінің барлық ерекшеліктерін үйретеді. Педагогикалық қарым-қатынас жасау бағыттарын және оған қойылатын талаптарды жетік түсінеді. Сонымен бірге, қарым-қатынас түрлерімен оның функцияларымен, құрылымдарын игеріп, өзінің болашақта кәсіби іс-әрекеттерінде қолдана алуға дағдыланады. Кәсіби тұлға болып қалыптасуында өзінің жоғары танымдық қабілетін педагогикалық қарым-қатынас жасау арқылы сапалы дамыта алатынын түсінеді.

Пәннің мазмұнында коммуникативті құзіреттілік көп факторлы құбылыс ретінде түсіндіріледі, коммуникативті құзіреттіліктің қалыптасу критерийлері мен деңгейлері ұсынылған және негізделген, коммуникативті құзіреттіліктің мәні мен құрылымы анықталған. Пән тиімді коммуникативтік құзыреттілікке мүмкіндік жасау үшін жағдай жасайды. Курс түрлі дағдыларды жүзеге асыру үшін әлеуметтік-коммуникативтік құзыреттіліктерді қалыптастыруды көздейді.

Курстың мазмұны жоғары мектептегі жобалық әрекет және сараптау жолдары, жобалық әрекет «жобалау», «болжау», «құрастыру», «үлгілеу» ұғымдарына, арнайы зерттеу мен ғылыми болжаудың әртүрлілігіне тоқталу. Сонымен қатар, «ізденушілік болжам» ұғымдарына, мақсаты мен міндеттеріне, берілген өлшемге бағдарымен қоса, мәселені шешудің мүмкін болатын жолын анықтайтын нормативтік және перспективалық мәселені, тиісті шешімді іздеуге және сараптауға бағытталған.

Пән салыстырмалы педагогиканың пәні, міндеттері мен функциялары, оның мазмұны мен құрылымын, салыстырмалы педагогиканың басқа ғылымдармен байланысы, салыстырмалы педагогикалық зерттеулердің маңызы туралы білім береді. Салыстырмалы педагогиканың ғылым ретінде қалыптасуы, Ресейде салыстырмалы педагогиканың дамуы, Қазақстандағы даму кезеңдері және қазіргі жағдайымен таныстыру. Салыстырмалы педагогикалық зерттеулер ерекшеліктері, салыстырмалы педагогикалық зерттеулердің әдіснамалық тұжырымдары, оның жеке әдіснамалық принциптерімен таныстырады. Салыстырмалы педагогикадағы әдіснамалық тәсілдерді жіктеу туралы біліммен қамтамасыз етеді.

Пәнді оқытуда авторлық бағдарлама мектепке жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу мен оқыту үшін қолайлы жағдай жасау және қауіпсіз білім беру жағдайларын жақсарту мәселелері туралы мәліметтер жинақтауға мүмкіндік береді. Білім алушылар жеке авторлық бағдарламалармен жұмыс атқаруда, мектепке дейінгі педагогикалық жүйе құрылымы бойынша балалардың жас және жеке мүмкіндіктеріне сәйкес білім, білік және дағдыларын сонымен қоса, адамгершілік құндылықтарын қалыптастырады.

Курстың мазмұны құзыреттілік ұғымы «білім», «білік» және «дағды» сияқты ұғымдарды, оқытудағы құзіреттілік, тәсіл, білім беру нәтижесі ретіндегі оқыту сапасын қамтамасыз етеді, ал ол өз кезегінде кешенді әдіс-тәсілдерді жүзеге асыруды, оқыту сапасын бағалаудың біртұтас жүйесін құруды, құзіреттіліктің түрлерін, компоненттерін қарастырады. Осы ұғымдарды педагогикалық тәжірибеге енгізу, білім берудің мазмұны мен әдістерін өзгертуді, іс-әрекет түрлерін нақтылауды қарастырады.

Пәннің оқыту негізі жеке педагогикалық пәндердің әдістемелік дайындық теориялары, оқыту әдістері, тәсілдеріне ғылыми талдау береді. Педагогикалық оқыту әдістемесінің әдіснамалық негіздері қаралып, білім алушылар әдістемелік дайындық жасау жолдарын меңгереді. Білім беру жүйесінің жеке педагогикалық пәндері бойынша оқытудың әдістемелері мен күнтізбелік тақырыптық жоспар жазу үлгілерін қолдануға дағдыланады. Заман талабына сай жаңа технологияларды пайдаланып оқу-танымдылық құзыреттілігін қалыптастырады.

Аталған пәнде мектепке дейінгі мекеменің толық әдістемелік жұмыстарының мазмұны қарастырылып, білім алушыларға ғылыми теориялық білімді тәжірибемен ұштастыра алуға көмектеседі. Әдістемелік жұмыстың негізгі бағыттарын игереді. Мектепке дейінгі білім беру мекемесінің жылдық жоспарын жазуды үйренеді, педагогикалық кеңес басқару ұйымдарымен қалай жұмыс жүргізу дағдыларын игереді. Сонымен қоса оқу-тәрбие жұмыстарының мониторингін жүргізуді үйренеді, ата-аналармен жұмыс жүргізу түрлерімен дағдыланады.

Пәнді оқытуда білім алушыларға кәсіби білім беру бағдарламаларын игеруге даярлау, олардың кәсіби бағдарлары үшін жағдай жасау ерекшеліктеріне назар аударады. Білімді игеруде арнайы бейінділігі мен қызығушылығы, танымдық қабілетін есеруге бағытталған білім беру үрдістерінің құрлымы мен мазмұнын ұйымдастыра алу қабілеттерін арттырады. Білім беруде оқуды даралау және саралау, жіктеу, жеке оқу жоспарларын жобалаудың педагогикалық жүйесін бейінді оқыту бағытында құруға дағдылану.

Пәнде отбасы және балалармен әлеуметтік жұмысты ұйымдастыру, әлеуметтік қорғаудың негізгі міндеттері қарастырылады. Пән отбасымен және балалармен әлеуметтік жұмыстың түрлерін, әдістерін және технологияларын зерттейді. Пәнді оқытудың мақсаты – жеке оңалту технологияларын, балалар мен ересектерді оңалту ерекшеліктерін жобалау саласында әлеуметтік қауіпті немесе қиын өмір туралы білімдерді меңгеруге, арнайы құзыреттердің қалыптасуына ықпал ету мәселелерін қарастырады.

Пән мазмұнында педагогикалық жүйенің мақсатына, міндеттеріне және оның мазмұнына сәйкес жобалау кезінде мұғалімдер мен оқушылар оқытуда қолданатын әдістер мен құралдардың жиынтығы зерттеледі. Пәннің мазмұны жобаның мәнін педагогикалық жүйе ретінде қарастырады. Сабаққа дайындық кезінде оқуға шығармашылық көзқарасты қолдану ерекшеліктері қарастырылады. Білім алушылардың сыни ойлау дағдыларын дамыту және оларды оқу-танымдық іс-әрекет құралы, қажеттілік және кәсіби қызмет ретінде пайдалануға бағытталған.

Курсты оқу мазмұнында қазіргі білім беруді оқыту және тәрбиелеу жағдайында оқытудың әдіс - тәсілдерін үнемі жаңартып отыру және жаңа технологияларды меңгеру, оны тиімді қолдана білу. Бұл пәннің маңыздылығы - балаға үйлесімді, қолайлы білім беру ортасын құра отырып сыни тұрғыдан ойлау, зерттеу жұмыстарын жүргізу, тәжірибе жасау, бақылау, саралау, АКТ-ны қолдану, баламен жеке, топтық, ұжымдық жұмыс жасай білу болып табылады.

Мақсат қою саласындағы білімді, мектепке дейінгі білім беру жүйесінде ғылыми-зерттеу іс-әрекетін ұйымдастыру мен іске асыруда тұтас педагогикалық процесті жобалау біліктері мен дағдыларын көрсету.

Ақпаратты басқару дағдылары мен іскерліктерін және мектепке дейінгі педагогика әдіснамасы саласынан білімді меңгеру, зерттеу мәдениетін үнемі жетілдіруге ұмтылу.

Білім беру саласындағы нормативтік және құқықтық, оқу-нұсқаулық, ағымдағы оқу-ұйымдастыру құжаттарын әзірлеу дағдылары мен іскерліктерін меңгеру (дидактикалық, бақылау-өлшеу).

Іргелі зерттеулер мен ғылыми-практикалық инновациялық құралдарды қолдана отырып, педагогикалық пәндерді оқытудағы заманауи инновациялық технологиялар жүйесін талдау.

Ғылым жетістіктері мен озық педагогикалық тәжірибені ескере отырып, құзыреттілік тәсіл негізінде тұтас педагогикалық процесс құрылымында кәсіби міндеттерді шешудің әртүрлі нұсқаларын көрсету.

Кәсіби қызметте негізгі ғылыми, педагогикалық, басқарушылық, коммуникативті білім мен дағдыларды қолдану.

Зерттеу мәселелерін шешу үшін басқарылатын процестің жағдайы мен мүмкіндіктерін зерттеу.

Кәсіби дағдылар мен біліктері кеңейту үшін кәсіби іс – әрекетінде әлемдік тәжірибе білімін қолдану.

Ғылыми –педагогикалық іс –әрекетті әдістемелік қамтамасыздандыруды ұйымдастыру мен жоспарлауда ғылыми зерттеулер дағдыларын пайдалана отырып, мектепке дейінгі білім беру жүйесінде педагогикалық процесті жүзеге асыру.