7M01601 Тарих в Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті

Пән тарих ғылымында ақпараттық технологиялардың практикалық қолданылуын қарастыруды, тарихшы-зерттеуші мен тарихшы-педагогтың күнделікті кәсіби қызметінде интернет-ресурстарды пайдаланудың дағдыларын қалыптастыруды көздейді. Курс электрондық материалдарды пайдалана отырып, оқыту әдістемесін зерделейді, компьютерлік талдау аппараты мен әдістерін (статистикалық талдау, тарихи құжаттардың контент-талдауы және т.б.) меңгереді, стандартты және арнайы бағдарламалық қамтамасыз етумен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастырады.

Пән гуманитарлық зерттеулерде математикалық әдістерді (контент-талдау, іріктемелі әдіс, статистикалық әдіс, кластерлік талдау және т.б.) пайдаланудың заманауи әдіснамалық және әдістемелік мәселелері туралы білімді қалыптастыруды көздейді. Курс тарихи деректерді жинау мен өңдеудің заманауи мүмкіндіктерін, тәсілдерін, тенденцияларын, оларды талдауды жүзеге асыруды, компьютерлік технологияларды қолдана отырып, тарихи процестерді модельдеуді, тарихты зерттеуде математикалық әдістерді қолдануды қарастырады.

Пән магистранттарды "тарихи дереккөз", "тарихи факт" ұғымдарымен, тарихи дереккөздердің негізгі категорияларымен және оларды зерттеу әдістері мен принциптерімен кешенді таныстыруға бағытталған. Бұл курс тарихи процестерді тарих ғылымының теориясы мен әдіснамасы саласындағы заманауи жетістіктер негізінде, жаңа әдіснамалық тәсілдер тұрғысынан қарастырады. Пәнді оқу барысында магистранттарда деректанулық талдау және синтез және анализ жасай алу дағдысы қалыптасады.

Курс жоғары білім берудің негізгі бағыттарын, қағидаттары мен заңдылықтарын зерделеуге бағытталған; курсты оқу барысында қазіргі педагогиканың базалық ұғымдары, оқыту мен тәрбиелеудің тұжырымдамасы мен теориясы, жоғары мектептің дидактикасы қарастырылатын болады; Магистрант білім беру процесін ұйымдастыруды жобалау дағдыларын, жеке және топтық рефлексия тәсілдерін меңгереді, педагогикалық мақсаттарды сауатты тұжырымдай алады, білім беру технологияларын оқу үрдісінде қолдана алады, пәндердің жұмыс бағдарламаларын құрастыра алады.

Аталған пәнді игеру магистранттың кәсіби құзыреттілігін қалыптастыру үшін қажетті негіз болып табылады. Пән білім алушының кәсіби қызметінде заманауи білім беру технологияларын, оның ішінде шетел (ағылшын) тілінде оқыту қабілеті мен дайындығына негізделген. Оқушылардың шығармашылық ойлауын жандандыру үшін сыни ойлау технологиясының принциптері, элементтері, әдістері, әдістемесі туралы түсінік қалыптасады, педагогикалық міндеттерді қою және шешу қабілеті дамиды.

Пән тарих ғылымының негізгі ұғымдары мен терминдерін, олардың қолданылуы мен дамуын, өзара байланысын, өзара әсерін және тарихи дамудың әртүрлі кезеңдеріндегі эволюциясын зерттейді. Тарихнаманың, деректанудың және тарихи зерттеу әдістерінің дамуын айқындайтын ғылыми ағымдар мен мектептер дамуының негізгі бағыттары, әдіснамалық тұжырымдамалар зерттеледі. Пән тарихнамалық, деректанулық және библиографиялық талдауды заманауи жүйесін зерттеуге бағытталған.

Пән ғылыми ойлау мәдениетін зерттеуге бағытталған, аналитикалық мүмкіндіктер мен зерттеу дағдыларын қалыптастырады, болашақ ғалымға қажетті теориялық және практикалық білім береді. Ғылымның тарихи эволюциясын және олар қалыптастыратын философиялық перспективаларды зерттейді. Қазіргі ғылымның пайда болуы, оның әлеуметтік және институционалдық байланыстары сипатталған. Ойлау эксперименттеріне, теорияларды растау мен теріске шығаруға, сандық және жоғары сапалы зерттеу әдістерінің пайда болуы мен қолданылуына байланысты жалпы философиялық мәселелер қарастырылады.

Тиісті білім саласының түпнұсқа әдебиетін шет тілінде еркін оқуға оқытуды көздейтін кәсіби қызметті жүзеге асыру үшін жалпы мәдени, кәсіби және арнайы құзыреттерді меңгеру; мамандық бойынша монологиялық және диалогтік нысанда ауызша қарым-қатынас дағдыларын дамыту; магистранттың ғылыми жұмысымен байланысты тақырыптарда жазбаша ғылыми қарым-қатынас дағдыларын дамыту, сондай-ақ ғылыми саладағы халықаралық ынтымақтастықтың нысандары мен түрлерімен танысу.

Курс аудиторияларда дәстүрлі оқыту түрлерінің электрондық оқыту элементтерімен үйлесімін зерттеуге бағытталған, бұл ретте арнайы IT-технологиялар мен сервистер (компьютерлік графика, аудио және бейнероликтер, Тарих бойынша білім беру веб-сервистері және т.б.) пайдаланылады. Магистранттар аралас оқытудағы қызметтің түрлері мен модельдерін, сондай-ақ Lessonstudy, ActionResearch және т. б. сияқты қазіргі заманғы білім беру процесінің маңызды құрамдас бөліктерін зерделейді.

Пән пәнаралық категориялар мен ұғымдарды, қазіргі тарих ғылымының дамуы контекстіндегі пәнаралық зерттеудің негізгі бағыттарын, тарихи құжаттарды түсіндірудің пәнаралық тәсілін зерттеуге бағытталған. Зерттеу жұмысында және педагогикалық қызметте тарихи фактілер мен дереккөздерді пайдалануға пәнаралық көзқарастың құзіреттілігі қалыптасады. Курс қазіргі заманғы тарихи мектептер мен концептуалды бағыттарды гуманитарлық, әлеуметтік, жаратылыстану және техникалық ғылымдар жетістіктерімен біріктіруді қарастырады.

Пән тарихты оқытудағы инновациялар мен жаңа енгiзiлiмдерді жіктеу туралы ұғымдарды қалыптастыруға бағытталған және инновациялық педагогикалық процесті және оның түрлерін зерттейді. Тарихты оқытудағы заманауи технологиялар, әдістер мен тәсілдер, оларды педагогикалық қызметте қолдану мүмкіндігі қарастырылады. Шығармашылық және сыни тұрғыдан ойлаудың, дамыта оқыту технологиясының, тарихты оқытудағы топтық технологиялардың және оқушылардың қызығушылығын арттыру жолдары кеңінен талданады.

Курстың мазмұны басқару психологиясының негізгі тәсілдері мен бағыттарын; басқарудың негізгі ұғымдарын, психологиялық заңдарын; басқару міндеттерін жоспарлау және шешу ерекшеліктерін игеруге; жанжалды жағдайларды реттеудің психологиялық әдістерімен танысуға; басқару процесінің тиімділігін төмендетудің негізінде жатқан психологиялық себептерді талдау дағдыларын қалыптастыруға; еңбекті ынталандыру тәсілдерін меңгеруге; басқарудың тиімді стильдерін пайдалану тәсілдерін игеруге бағытталған.

Пән заманауи білім берудегі инновацияларды зерттеуге, әртүрлі технологияларды қолдану арқылы проблемалық-аналитикалық оқыту әдістемесін игеруге бағытталған (проблеманы қою арқылы оқыту; зерттеу әдістері; оқытудың жобалық әдістері; ойын нысаны; ақпараттық-коммуникациялық технологиялар және т.б.). Пән маңызды тарихи оқиғаларды талдау және түсіндіру үшін қажетті оқыту әдістері туралы түсінік береді. Қашықтықтан оқытудың рөлі мен маңызы тарихты оқытудың инновациялық тәсілі ретінде қарастырылады.

Аталған пән зерттеліп отырған кезеңдегі Қазақстанның археологиялық ескерткіштерін зерттеу мәселелерін қарастырады. Отандық және шетелдік ғылыми әдебиеттерде заттай деректердің тарихи интерпретациясының ерекшеліктері туралы түсінік қалыптастырады. Курс мазмұнын игеру Қазақстандағы археологиялық зерттеулердің негізгі кезеңдері мен практикалық кезеңдері туралы білімді қалыптастыру үшін қажетті негіз болып табылады. Магистранттарда XIV-XVIII ғғ. Қазақстанды археологиялық зерттеу тарихнамасы бойынша терең кәсіби білім қалыптасады.

Пән археологияның ғылым ретінде қалыптасуы мен даму кезеңдерін зерделеуге; археологиялық зерттеулер проблемалары бойынша тұжырымдамалық шешімдерді бөліп көрсету критерийлерін, отандық және шетелдік археологиядағы археологиялық дереккөздің тарихи интерпретациясының ерекшеліктерін анықтауға бағытталған. Бұл курс Қазақстандағы археологиялық зерттеулердің негізгі кезеңдері мен бағыттарын, зерттеулердің практикалық кезеңдерін қарастырады. Магистранттар Қазақстанды археологиялық зерттеудің тарихнамасы бойынша терең кәсіби білімдерін қалыптастырады.

Пән тарихты оқытудағы инновациялық технологиялардың негіздерін, заманауи педагогикалық технологияларға негізделген оқытудың принциптері мен әдіснамасын және сол әдістерді оқыту процесінде қолдану барысын зерттейді. Курс оқытудың белсенді және интерактивті әдістері мен технологиялары туралы білімді қалыптастырады (коммуникативтік-диалогтік қызмет, тарихтағы модульдік оқыту, жобалау қызметі және т.б.), оқу процесінде білім алушылардың кәсіби құзыреттілігін дамытуға бағытталған.

Бұл пән Қазақстанның және Орталық Азияның ортағасырлық тарихы туралы әртүрлі түркітілдес дереккөздер мен ғылыми әдебиеттерді зерттеу контекстінде білімді қалыптастыру үшін қажетті негіз болып табылады. Курс түркілердің эпиграфиялық ескерткіштері мен жазба дереккөздерінің мазмұнын зерттеуге бағытталған. Пән көне түркі жазуының таралу аймағын зерттеу түркі тайпаларының этногенезін, түркі мемлекеттілігін, орта ғасырдағы түркі мәдениетін тереңірек зерттеуге мүмкіндік береді.

Пән шығыстану зерттеулері мен жазба ескерткіштерін зерттеу үшін қажетті араб жазуының тарихы мен қызметін, кең таралған қолжазбаларды зерттеуге бағытталған. Сондай-ақ Қазақстан тарихы мен мәдениеті бойынша ортағасырлық араб авторларының географиялық және тарихи бағытта жазылған еңбектері қарастырылып, жан-жақты талданады. Курсты оқу барысында магистранттар араб графикасындағы қазақ мәтіндерін оқуға қажетті негізгі дағдыларға ие болады.

Пән қазіргі заманғы тарих ғылымының өзекті бағыттары контексінде ғылыми жобаны дайындау кезінде білім алушыларда зерттеу дағдыларын қалыптастыруға бағытталған. Жобаның мақсаттары мен міндеттерін таңдау және негіздеу қабілеті, тарихи зерттеудегі ақпараттық-іздеу жүйелерінде жұмыс істеу дағдылары қалыптасады. ЖОО студенттері мен оқушылар арасында ғылыми зерттеулерді жүзеге асыру ерекшелігі, ақпаратты іздеу әдістері мен кезеңдері, табылған материалды талдау, өңдеу мәселелері қарастырылады.

Пән заманауи шетелдік тарихнамалық мектептер мен бағыттарды зерттеуге арналған. Курс барысында магистранттар ХХ ғасырдағы батыс тарих ғылымының эволюциясын, оның дамуының негізгі тенденциялары мен ерекшеліктерін қарастырады және зерттейді. Білім алушыда тарихи әдебиетті талдай білу, сондай-ақ кәсіби педагогикалық қызметте тарих ғылымының үздік жетістіктерін, шетелдік тарихи ойдың әдіснамалық және дүниетанымдық аспектілерін пайдалану қабілеті толық қалыптасады.

Пән тарихи және әлеуметтік-мәдени антропологияның даму тарихын, зерттеулерде қолданылатын дереккөздерді және оларды талдау әдістерін, тарихи және әлеуметтік-мәдени антропологияның негізгі әдістері мен мәселелерін зерттейді. Қоғам мәдениетін қалыптастыру, дамыту, өмір сүру, мифология, салт-дәстүр, күнделікті өмірдің ерекшеліктері мен механизмдері, этногенезге, шаруашылық жүргізу формаларына, әлеуметтік құрылымға, ішкі және этносаралық қатынастарға қатысты негізгі теориялар қарастырылады.

Бұл пәнді игеру нәтежиесінде оқытудың өзекті принциптері, білім беру процесі, оқыту әдістері туралы білім қалыптасады. Курс тарихи пәндерді оқыту саласында құзыреттілікті қалыптастыруға арналған. Тарихи ақпаратпен жұмыс істеудің әртүрлі тәсілдерін қолдануға, сабақтарды әдістемелік қамтамасыз етуді әзірлеуге бағытталған. Педагогикалық дизайнның әртүрлі түрлері мен кезеңдері, теория мен инновациялық тәжірибенің байланысы, тұлғалық-бағдарланған оқытудың мазмұны қарастырылады.

Осы пән оқытудың дидактикалық әдістерін меңгеруге, әлемдік және отандық тарихтың мазмұнын құрылымдау дағдысын, заманауи педагогикалық технологияларды меңгеру және оларды кәсіби қызметте қолдану дағдыларын қалыптастыруға бағытталған. Жаңартылған білім беру мазмұны аясында әдістемелік құжаттамалар мен ұсыныстар жасау технологиясын қарастырады. Тарих пәні оқытушысының ақпараттық-коммуникативтік құзыреттілігін арттыруға, интернетпен оқытудың педагогикалық мүмкіндіктеріне ерекше назар аударылады.

Бұл пәнде тарихи процестің теориялары сипатталады және тарихты зерттеудегі өркениеттік тәсілдің негізгі бағыттары қарастырылады. Дереккөздерді зерттеу және тарихнамалық талдау негізінде курс саяси, экономикалық ғана емес, сондай-ақ әлеуметтік-мәдени өзгерістер контекстінде дүниежүзілік тарих мәселелерін зерттейді. Өркениеттік тәсіл тарихи процесті мемлекеттер мен аймақтардың ерекшеліктерін ескере отырып қарастыруға, жекелеген елдер мен халықтардың әлемдік өркениетке қосқан үлесін зерттеуге мүмкіндік береді.

Пән кеңестік жылдардағы тоталитарлық жүйе туралы тұтас көзқарасты қалыптастырады. Оның бір бөлігі ретінде Қазақстанда орын алған саяси қуғын-сүргін зерттеледі. Курс шеңберінде 1920-1930 жылдардағы Қазақстанның қоғамдық өмірінің ерекшеліктері талданады, тоталитарлық режимнің жазалау саясатын күшейту, бүкіл ел бойынша еңбекпен түзеу лагерлері желісін кеңейтуі зерттеледі. Қазақстанның саяси қайраткерлерінің мысалында Кеңес мемлекетінің репрессиялық саясатының тетігі қарастырылады.

Пән қазақ халқының тарихта өткен және қазіргі жағдайдағы тұтас тарихи-мәдени панорамасын қалыптастыруға бағытталған. Отандық және шетелдік зерттеушілердің әртүрлі тарихи кезеңдерде қазақтардың этногенезі мен этникалық тарихын зерделеу, материалдық және рухани мәдениеттің өзіндік ерекшеліктерін, қазақ қоғамының дәстүрлі тіршілігін қамтамасыз етуді, құқықтық және отбасылық-тұрмыстық нормаларды қалыптастыру ерекшеліктері қарастырылады. Қазақстандағы этнографиялық материалдарды жинаудағы ғылыми экспедициялардың рөлі зерттеледі.

Пән адамзаттың мұрасы болып табылатын әртүрлі дәуірлердегі тарихи, діни, мәдени және басқа объектілерін зерттеуге бағытталған. Тарихи оқиғалардың осы ескерткіштердің пайда болуына, әлем елдерінің мәдениеттерінің әртүрлілігі мен бірлігіне әсері зерттеледі. Пәннің мазмұны әлемдік тарихи және мәдени үдерістің жалпы даму заңдылықтары туралы түсінік қалыптастыруға, осы білімді тарихи-мәдени білімді дәріптеуде қолдануға мүмкіндік береді.

Пән Шығыс Қазақстан диаспораларының этникалық және әлеуметтік-мәдени дамуын, өңірде түрлі этникалық топтардың пайда болу кезеңдері мен ерекшеліктерін, өңір халқының ұлттық құрылымының қалыптасу және даму процесін, Қазақстанның шығыс өңіріндегі этникалық топтардың әлеуметтік-экономикалық жағдайындағы білім беру деңгейіндегі өзгерістерді зерттейді. Этникалық топтардың рухани мәдениеті мен өмірінің ерекшеліктері, Шығыс Қазақстандағы диаспоралар өкілдерінің елдің дамуына қосқан үлесі зерттеледі.

Пәнді оқу барысында магистранттар шетелдік және отандық тарих ғылымының жаңа жетістіктері аясында әлем елдерінің, соның ішінде Қазақстанның орта ғасырлардағы, жаңа және қазіргі уақыттағы тарихын қарастырады және зерттейді. Осы кезеңдегі маңызды тарихи оқиғалар мен процестер мемлекеттік және саяси тұлғалардың, ғылым, мәдениет, өнер қайраткерлерінің және т.б. қызметі призмасы арқылы қарастырылатынына ерекше назар аударылады.

Пән соңғы жылдары жарияланған отандық тарихты зерттеулердегі қазіргі кездегі тенденциялар мен қазақстандық тарихнамадағы заманауи теориялық-әдіснамалық тәсілдер туралы түсінік қалыптастырады. Қазақстан тарихының әртүрлі кезеңдері, соның ішінде мемлекеттіліктің пайда болуы, Ресей империясының отарлауы, кеңестік модернизацияның ерекшеліктері мен салдары және т.б. ғылыми айналымға алғаш рет енгізілген тарихи дереккөздерді түсіндіруге негізделген қазіргі заманғы тұжырымдамалық тәсілдер тұрғысынан қарастырылады.

Пән ХХ ғасырдың басындағы қазақ қоғамының саяси қайраткерлерінің еңбектеріндегі Қазақстанның дамуын кешенді зерттеуге бағытталған. Көшпелі қазақ қоғамының Ресей империясының басқару жүйесіне бейімделу мәселелерінің тарихи шындыққа негізделген жаңа көзқарастар тұрғысынан сипатталады. Ұлттық зиялы қауым өкілдерінің Ресей үкіметінің отарлық аграрлық саясатының қазақ қоғамы үшін демографиялық, әлеуметтік, мәдени зардаптары және оның салдарын қарастырады.

Пән қазақтардың дәстүрлі материалдық мәдениетін және оның эволюциясын зерттеуге бағытталған. Курс қазақтардың материалдық мәдениетінің өзіндік ерекшелігін көрсететін тарихшылардың, этнографтардың, саяхатшылардың әр кезеңдегі еңбектерін зерттеуді қарастырады. Шаруашылық жүргізудің ерекшеліктері, көшпелі және отырықшы мәдениеттің өзара әсері, тұрғын үйді жайластыруда қазақ халқының дүниетанымының көрінісі, көшпелі өмір салтының қолөнерге, тамаққа әсері, ұлттық киімнің жыныстық-жастық ерекшеліктері және т.б. қарастырылады.

Пән шетелдік және отандық тарихнамада көшпелі өркениеттерді зерттеу мәселесін өркениеттік көзқарас тұрғысынан, түркі халықтарының, қазақ қоғамының мысалында көшпелі өркениеттің эволюциясы мен типологиясын, олардың егіншілік қоғамдарымен әр түрлі кезеңдегі өзара қарым-қатынасын қарастырады. Курс номадизмді әлеуметтік-экономикалық қатынастардың, мәдениеттің, дүниетанымның, құндылықтар жүйесінің, құқықтық қатынастардың, әлеуметтік құрылымның, өмір салтының ерекше кешені ретінде зерттеуге бағытталған.

Пән ХХ ғасырдың басындағы маңызды тарихи оқиғаларды қазақ ұлттық интеллигенциясының көзқарастары мен қызметін зерттеу арқылы оқытады. Қоғамдық-саяси қозғалыстың ерекшеліктері, қазақ көшбасшыларының Мемлекеттік Дума құрамындағы дала халқының құқықтарын қорғау жөніндегі қызметі, революциялық процестер барысында ұлттық автономия құру мәселелері сипатталады. Ұлттық интеллигенцияның саяси, ұйымдастырушылық, ғылыми, ағартушылық қызметі қарастырылады, қазақ халқының ұлттық сана-сезімін қалыптастырудағы қазақ мерзімді баспасөзінің рөлі талданады.

Пән Қазақстанның шығыс өңірі аумағындағы тарихи-мәдени ескерткіштерді зерттеуге, олардың жіктелуі мен талдауына, олардың ішіндегі ең танымалын егжей-тегжейлі танып-білуге бағытталған. Пән барысында магистранттар археологтардың, тарихшылардың, өлкетанушылар мен саяхатшылардың зерттеулерін, өлкенің тарихы туралы ауызша аңыздарды, деректерді зерттейді. Өңір мысалында елдің мәдени әлеуеті, қазақ тарихи-мәдени мұрасының байлығы мен бірегейлігі туралы шынайы түсінік қалыптасады.

Заманауи пәнаралық тәсілдер негізінде ғылыми зерттеу нәтижелерін талдау және қорытындылау.

Білім беру және зерттеу үдерісінде заманауи педагогикалық және ақпараттық технологияларды қолдану.

Мәдениет ұйымдары мен мекемелерінде тарихи-мәдени және тарихи-өлкетану қызметтерін жүзеге асыру.

Кәсіби қызметте негізгі ғылыми, педагогикалық, басқарушылық, коммуникативті білім мен дағдыларды қолдану.

Тарих курсын оқытуда алған білімдерін пайдалану.

Ұлттық және әлем тарихтың нақты тарихи мәселелерін талдау кезінде тарихи зерттеулердің заманауи тәсілдері мен әдістерін меңгеру.

Тарихи зерттеудің методологиясы мен әдістемесін меңгеру.

Ғылыми зерттеу нәтижелерін практикалық педагогикалық қызметке енгізу.