6B01303 Бастауыш оқыту педагогикасы мен әдістемесі в "Ақмешіт" гуманитарлық-техникалық институты

Педагогикалық мамандықтың пайда болуы мен дамуын біледі, педагогикалық қызметтің мәні мен ерекшелігін түсінеді; педагогикалық қызметтің құндылық сипаттамаларын, мұғалімнің жалпы кәсіби мәдениетін, педагогикалық еңбектің этикасы мен эстетикасын, психологиялық-педагогикалық қызмет деңгейін анықтау және бағалау үшін диагностикалық әдістемені меңгеріп, педагогикалық қарым-қатынас және педагогикалық қызмет стилі қалыптасады.

Арифметикалық амалдың белгілі компоненттері бойынша балаларды белгісіздерді табуға, есептеу тәртібінің ережесіне сәйкес – санды өрнектер құрастырып, оның мәнін табудың жолдарын біледі, балаларды қарапайым геометриялық пішіндермен таныстырудың, геометриялық параметрлерді есептеуге үйретудің, арифметикалық есептерді қайталап шығару арқылы осы материалды бекітудің жолдары, әдіс-тәсілдері меңгере отырып, логикалық ойын дамытуға, математикалық сауаттылықтарын қалыптастыруға қабілетті.

Болашақ мамандарда сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың экономикалық шаралар жүйесі туралы тұтас түсінік қалыптастыру, сондай-ақ ол үшін экономикалық ғылымның заңдылықтары мен әдістерін пайдалана отырып, сыбайлас жемқорлыққа қарсы мінез-құлық үлгілерін зерделеу.

Қазақ тілі дыбыстарының фонетикалық, фонологиялық табиғатын, лексикалық жүйесінің ғылыми теориялық негіздерін, сөздердің жасалу жолдары мен түрленуін, сөйлемді сауатты құруды меңгерту арқылы білім алушының сөз байлығын жетілдіріп, ой-өрісін кеңейтеді

Экология мәселелері, экологияның жаһандық, ұлттық мәселелері баяндалады. Табиғи ресурстар, есепке алу, бағалау, ұтымды пайдалану және қорғау мәселелері, жасыл экономика мәселелері қарастырылады. Студенттерді әртүрлі сипаттағы төтенше жағдайларда халықты және аумақтарды инженерлік қорғау негіздерімен таныстырады

Жазбаша сауаттылықты қалыптастыру, негізгі орфографиялық, пунктуациялық ережелер мен тұжырымдамаларымен таныстырып, сауатты жазу дағдыларын дамытуды көздейді

Оқу материалының мазмұндық негізін ашып көрсету, соның негізінде ғылыми дүниетанымды қалыптастыру жүзеге асырылады. Оқушылардың ғылыми дүниетанымын қалыптастыруға бағытталған әдістер – тәсілдер кешені жасалған. Сонымен қатар дүниетану сабағын сыныпта және сыныптан тыс жүргізу формалары жасалған

Педагогикалық ғылымның бөлімі ретінде тәрбие жұмысының теориясы мен әдістемесі пәні білім алушыларға ғылыми-зерттеу және педагогикалық тәжірибе нәтижесінде дамыған тәрбие теориясы туралы толық түсінік береді. Болашақ бастауыш сынып мұғалімдеріне тәрбие жұмысының теориясы мен әдіснамасы, тәрбие жұмысын технологиясы мен жүргізу әдістемесі туралы білім беруді қарастырады

Инклюзивті тәжірибені ұйымдастыру мен жобалау аумағында студенттердің кәсіби құзыреттіліктерінің деңгейін көтеру. Инклюзивті білім беру барлық балалар әртүрлі оқытуды қажет ететін тұлға болып табылады деген ұстанымға бағытталған әдіснаманы дамыту

Педагогика пәні – жеке тұлғаны оқыту, білім беру, тәрбиелеу барысында оны жетілдіруге және дамытуға бағытталған процесс. Тұлғаны тәрбиелеу, оқыту және білім беру жағдайында оның бағытталған дамуы мен қалыптасуының біртұтас педагогикалық процесі. Педагогиканың объектісі саналы және мақсатты түрде жүзеге асырылатын процесс ретіндегі тәрбие болып табылады

Бұл пән әдебиеттану ғылымының негізі - сөз өнерінің табиғатын, оның әдістері мен әдіснамасын, сөз айшықтарын зерделеу, сөз өнерінің маржандарын тере білу, сөздік қорында қолдануға үйретуді, әдебиеттің рухани, мәдени, эстетикалық құндылықтарын қарастырады

Жаратылыстану жүздеген ғылыми пәндерді қамтитын күрделі де тармақталған кешен. Қазіргі ғылыми білімдер жүйесінің құрамдас бөліктерінің бірі болып табылады, оған техникалық және гуманитарлық ғылымдар кешендері де кіреді. Жаратылыстану – материяның қозғалыс заңдылықтары туралы реттелген ақпараттың дамып келе жатқан жүйесі

Математикалық есептерді шешу алгоритмі мен әдістері, логикалық және алгоритмдік ойлау қабілеттерін дамыту жолдары, математикалық есептерді шешу және шығару жолдары, тиімді әдіспен есептеу және есептерді шешу, өз бетімен есеп шешу және шығару қабілетін дамыту жолдары негізделеді

Балалар әдебиетінің қалыптасуы мен даму тарихын біледі; балалар әдебиетін зерттеуші ғалымдардың еңбектерімен танысып, балалар әдебиетінің жанрларын меңгереді; фольклорлық шығармаларды оқу арқылы бойларында ұлттық құндылықтар қалыптасады; Кеңес дәуірі мен қазіргі кездегі қазақ балалар ақын-жазушыларының шығармашылығымен танысып, орыс және шетел балар әдеби шығармаларын оқу арқылы кәсіби деңгейде балалар әдебиетін оқытуға қабілетті.

Бастауыш мектепте қоршаған ортамен таныстыру әдістемесінің объектісі қоршаған орта туралы теориялық білімді, яғни қоршаған орта, ондағы заттар мен денелер, құбылыстар мен үдерістер, қоғамдық қатынастарынан бастауыш сынып оқушыларына жас ерекшеліктеріне сай білім берудің әдіс – тәсілдерін, формаларын және баланың жалпы құзыреттіліктерін қалыптастырып, жетілдірудің жолдарын меңгертетін курс болып табылады

Пәнде шағын жинақты бастауыш мектепте оқу-тәрбие үдерісін ұйымдастырудың педагогикалық, әдіснамалық негіздері қарастырылады. Шағын жинақты бастауыш мектептегі сабақтардың ерекшеліктері мен оқушылардың сабақта іс-әрекетін ұйымдастыру мәселелері, сондай-ақ бастауыш сыныптар мұғалімдерінің өз бетімен білімдерін жетілдіруге бағытталған теориялық және практикалық мәліметтер беріледі.

ҚР-ның білім беру жүйесіндегі нормативті құжаттар: білім стандарттары, типтік бағдарлама, білім бағдарламаларымен танысу, қазақ тілін оқыту бойынша енгізілген жаңашылдықтарды зерделеу. Қазақ тілін оқытуға арналған жаңартылған білім беру бағдарламасындағы білім мазмұны, оның педагогикалық, психологиялық методикалық аспектілері талданады

Тіл дамыту және мәнерлеп оқу – баланың ой-өрісін кеңейтіп, ақыл-ойын дамыту, мінез-құлқын, еркін тәрбиелеу. Бұл пән болашақ мамандарға көркем сөз оқу өнерінен кейбір теориялық мәлімет бере отырып, мәнерлеп оқу мен нақышына келтіре әңгімелеудің әдіс-тәсілдеріне төсілдіру, жаттығу материалдары арқылы сөйлеу техникасын дамыту жолын үйретеді

Пәнде педагогиканың жалпы негiздерiн қарастырумен бiрге бастауыш мектеп педагогикасымен тiкелей байланысты балалардың жас ерекшелiктерi, кiшi жастағы оқушыларды оқытудың қағидалары мен ережелерi, бастауыш сыныпта қолданылатын оқыту технологиялары, оқу-тәрбие үдерістері, ұйымдастыру формалары, бастауыш мектеп мұғалiмдерінің оқу-тәрбие мiндеттері қарастырылады.

Сыныпта немесе үйде өздігінен жұмыс істеу үшін оқушыларға таратылатын немесе бүкіл сынып алдында мұғалімнің көрсететін көрнекі оқу құралының ерекше үлгісі (карталар, кестелер, мәтіндері, цифрлары және суреттері бар карточкалар, реактивтер, слайдтар, бағдарламалар және т.б.) көрсетіледі, түсіндіріледі

Бастауыш мектепте дүниетануды оқыту әдістемесі пәні бастауыш мектеп оқушыларын оқыту, тәрбиелеу және білім беруде пәнді оқыту үрдісінің міндеттерін, мазмұнын, әдістерін және ұйымдастыруын әзірлеу жолдары болашақ мұғалінің кәсіби дайындығын жетілдіруге бағытталған

Жаратылыстануды оқыту әдістемесі ғылым болып табылады, өйткені оның өзіндік арнайы зерттеу объектісі болады; оған ғана тән ғылыми ұғымдар жүйесі; белгілі бір әдістемелік негіздер; нақты зерттеу әдістері және басқа ғылымдар арасында ерекше орын алады Жаратылыстану пәнін оқыту әдістемесі педагогика ғылымдарының жүйесіне жатады және жаратылыстану тарихын зерттеудің өзіндік ерекшелігімен байланысты негізгі дидактикалық принциптерге негізделген

Бастауыш сынып оқушыларын дұрыс таңбалай білуге үйретуге, қатесіз және сауатты жазуға, айтылған сөзбен дыбысты қатесіз, дұрыс таңбалай білуге үйретудің әдістемсі беріледі. Болашақ маманға қатемен жұмыс жасай білумен оқушының жазу дағдысын игертудің мазмұны, әдістері сипатталады

Даму психологиясының теориялық-әдіснамалық негіздерін біледі, оңың маңызын түсіне отырып, тұлғаның психологиялық және қылықтық дамуының заңдылықтары мен ерекшеліктерін меңгереді; бастауыш сынып оқушылары психологиясымен жұмыс жасаудың жолдарын, әдіс-тәсілдерін пайдалана отырып, кәсіби қызметін дұрыс ұйымдастыруға қабілетті.

Бастауыш сынып оқушыларын әріптерді тануға, жатқа айтуға, әріптерді оқуға, әріптерді дыбыстай білуге, буындап оқуға, сөздер мен сөйлемдерді оқуға үйретудің әдіс – тәсілдері мен әдіснамалары сипатталады. Оқушының қабылдау деңгейіне қарай жұмыстанудың мазмұны беріледі

Баланы оның жеке қасиеттерін ашу арқылы азамат етіп тәрбиелеу, жаны мен жүрегіне жылылық ұялату және баланың танымдық күшін қалыптастыру мен біліммен кеңейту және тереңдету арқылы оқытудың жолдарын сипаттайды

Қазақ балалар әдебиетінің өткен ғасырдың 70-жылдарынан бастап қазірге дейінгі жайын біледі; Кеңес дәуіріндегі балалар әдебиетін зерттеуші ғалымдардың еңбектерімен танысып, ғылыми жұмыстар жазу жолдарын меңгереді; Тәуелсіздік жылдарындағы қазақ балалар ақын-жазушыларының шығармашылығымен танысу арқылы кәсіби деңгейде балалар әдебиетін оқытуға қабілеті оянады.

Халқымыздың өзіне тән ерекшелігі мен дүниетанымдық, тәрбиелік ерекшелігіне сәйкес ертеден мұра болып келе жатқан дәстүрлі тәрбие бойынша білім алушыларды тәрбиелей отырып оқытудың мазмұны беріледі. Бастауыш сынып оқушыларын халықтық мұра бойынша оқыту мен тәрбиелеудің жолдары сипатталады

Қазақ тілінің жазу жүйесінің қалыптасу тарихымен танысып, әліпби түрлерін біледі; латын әліппиіне көшу жолындағы мәліметтерден жан-жақты білім ала отырып, ғылыми жұмыс жазу жолдарын меңгереді; қазақ тілінің орфографиялық, орфоэпиялық нормаларын білу арқылы сауатты жазуға қабілетті.

Бейнелеу өнері жалпы білім беретін мектеп пәнінің бірі ретінде оқушыларды тәрбиелеуде маңызды орын алады. Озат педагогикалық тәжірибені мұқият талдап, жалпылау бейнелеу өнері сабағының оқушы тұлғасын дамытудың маңызды құралы екенін көрсетеді. Балалардың шығармашылық қабілеттерін, шығармашылық ойлауын дамыту, туған табиғат сұлулығымен, айналадағы шындықпен, рухани құндылықтармен таныстыру процесінде өзінің көрнекілігімен әсіресе кіші жастағы оқушыларға жақын бейнелеу өнері жетекші орындардың бірін алады

Бастауыш курсында оқытылатын материалдың ғылыми негіздері. Болашақ бастауыш сынып мұғалімдерінің логикалық сауаттылығын, математикалық мәдениетін арттыруға, теориялық материал сұрақтармен және тапсырмалармен білімдерін арттыра отырып, олардың мақсаты математиканың бастапқы курсының мазмұнын меңгеруге ықпал ету

Әдебиеттік оқу әдістемесі пәнінің ғылыми пән ретіндегі сипаттамасы, оның дидактикалық ұстанымдары, бастауыш сыныптағы оқыту және оның түрлері, әдеби шығармаларды меңгеру жолдары қарастырылады. Жаңартылған білім беру бағдарламасы мазмұнына сәйкес оқыту әдістерінен әдістемелік білім, білік беріледі

Педагогтың кәсіби шеберлігінің теориялық-әдіснамалық негіздері, педагогикалық шеберліктің жетілдіру жолдары, педагог этикасы мен техникасы, мұғалімнің жалпы мәдениеті мен кәсіби іскерлігін қалыптастыруға қажетті педагогикалық білім

Логикалық есептерді оқыту әдістемесі Пән бастауыш сынып оқушыларының негізгі логикалық дағдыларды және соған сәйкес ақыл-ой операцияларын дамытуға бағытталған арифметикалық амалдарды тез орындау жолдарын, жаттығулар мен шығармашылық бағытындағы тапсырмаларды шешу жолдарын және оны оқыту әдістемесін қарастырады. Бастауыш сынып оқушыларының ақыл-ой қабілеттерін дамыту мақсатында логикалық есептерді шығарудың стандартты әдістерін қолданып, оқытуды ұйымдастыру дағдылары қалыптастырылады. Пән бастауыш сынып оқушыларының негізгі логикалық дағдыларды және соған сәйкес ақыл-ой операцияларын дамытуға бағытталған арифметикалық амалдарды тез орындау жолдарын, жаттығулар мен шығармашылық бағытындағы тапсырмаларды шешу жолдарын және оны оқыту әдістемесін қарастырады.

Жалпы білім беру стандартында анықталған бастауышта еңбекті оқыту әдістемесін мазмұнды меңгертуге бағытталған педагогтың іс – әрекеттер жүйесі түсініледі. Еңбекті оқыту әдістемесінің практикалық және танымдық іс – әрекетін ұйымдастыру әдістерін оқыту

Отбасылық тәрбие жағдайларының ерекшеліктерін біледі, отбасылық педагогикалық зерттеу әдістерін меңгеріп, отбасылық мәселелерін шешуге, дұрыс шешім табуға қалыптасады, баланың жеке басын қалыптастыру бойынша ата-аналар мен мұғалімдерге ғылыми негізделген ұсыныстар әзірлеуге қабілетті.

Ғылыми-педагогикалық зерттеудің әдіснамалық принциптері. Педагогикалық құбылыстардың себептерін, факторын, шарттарын анықтаудың объективтілігі мен шарттылығы. Құбылыстардың байланысын және басқа құбылыстармен өзара байланысын зерттеу. Құбылыстардың және оның дамуын зерттеу. Педагогикалық зерттеулердің әдіснамалық ұстанымдары. Зерттеу жұмысының әдіснамалық ұстанымдары мен амалдары зерттеудің кешенділігін, жан-жақтылығы. Зерттеуші өз тақырыбы бойынша қарастырылатын мәселелер.

Оқушылардың оқу – танымдық құзыретін қалыптастыруға жағдай жасай отырып, білім беру мақсаты мен мазмұнына сәйкес білім беру үдерісіне қатысушыларға білім бере отырып, олардың біліп сапаларын деңгейіне сәйкес бағалаудың мазмұны сипатталып, түсінік беріледі

Бастауыш сынып оқушыларының жас ерекшеліктеріне сай әндерді жаттату әдістері, олардың орындау дағдыларын қалыптастыру мазмұны, бастауыш сынып оқушысының музыкалық даму әдістемесінің жалпы негіздері, болашақ маманға музыкалық сауаттылықты меңгерту жолдары мен негіздері қарастыралады

Заманауи мұғалімде көрнекілік құралдарын дайындаудың әдістемесі, оқушылардың зейінін ашуға, қызығушылығын оятуға көрнекілік құралдарының рөлі. Сабаққа көрнекілік құралдарын даярлау әдістемесі көрнекі оқыту құралдары жетілдірілуде және мұғалімнің алдына қойған міндеттерін орындауға ыңғайлы әдіс – тәсілдерді қарастырады

Қазіргі инновациялық технологиялар, олардың теориялық және әдіснамалық негіздерін игере отырып, бастауыш сыныпта қолданылатын оқыту технологияларын, олардың түрлерін, қолдану тәсілдерін, оқу үдерісінде инновациялық технологияларды ұйымдастыру формаларын, бағалау критерилерін, нәтижелерін саралау, талдау әдістерін қарастырады

Дидактикалық материалды жасау мен пайдалануда мынадай ұстанымдар ажыратылады: материалдың бала үшін маңыздылығы; оқшаулаудың қиындығы; қателерді бақылау; материалды жобалау мен қолдануда біртіндеп күрделенуі; қосымша білім алуға жанама дайындық мүмкіндігі; қарапайым бастапқы функциялардан материалды дәйекті абстракциялау

Цифрлық сауаттылыққа оқыту әдістемесі пәні ақпараттық-коммуникативтік технологияларды оқытудың педагогикалық-әдіснамалық негізіндері, пәнді оқытудың мақсаты мен міндеттері, оқытудың әдіс-тәсілдері қарастылады.

Қоғамдағы дене шынықтыру мен спорттың негізгі қызметі және түрлерін меңгеру. Дене тәрбиесінен білім берумен тәрбиелеудің принциптерін, тәсілдерін және әдістемелерін оқыту. Дене шынықтырудың жас ерекшеліктері мен психологилық ерекшеліктері әдістемесінің негіздерін қарастыру

Бастауыш мектептегі дене шынықтыру педагогикасы қоғамның өз тәжірибесі мен білімін өскелең ұрпаққа беру қажеттілігі білім беру жүйесін тудырып, қоғамдық қажетті қызметтің ерекше түрін – кәсіби педагогикалық қызметті қалыптастырады

Ғылыми зерттеу әдістемесі педагогикалық ғылым дамуының басты құрамды бөлігі болып табылады. Ғылыми нәтижелердің анықтығы алғашқы ақпараттарды алудың жолдары мен тәсілдеріне және зерттеу әдістерінің сенімділігіне байланысты. Кез келген педагогикалық зерттеу белгілі ғылыми білімдерді дәлелдеу емес, ол – жаңа білімдерді табу процесі

Адамның қоршаған табиғатқа әсерін түсіне отырып, табиғатты зерттеудің жеке әдістерін біледі; тірі және өлі табиғат заңдылықтарын зерттеу кезінде ғылыми, диалектика-материалистік көзқарастарды қалыптастыра отырып, математикалық ұғымдардың теориялық негіздерін, арифметикалық амалдарды орындағанда қолданатын қасиеттер мен заңдарды меңгереді; математиканы қажетті кәсіби деңгейде практикада қолдануға қабілетті.

Жаратылыстану пәнін оқыту технологиясын, оқушылардың дүниетанымын қалыптастыру әдістемесін біледі және дүниетану пәні бойынша көрнекі құралдарды пайдалану ерекшеліктерін түсінеді; бастауыш сынып оқушыларының математикаға қызығушылығын қалыптастыру және логикалық ойлауын дамыту тәсілдерін меңгереді; дене тәрбиесі мен денсаулықты нығайту әдістері мен құралдарын қолдануға, шағын жинақты бастауыш мектептің оқу-тәрбие үдерісін ұйымдастыруға қабілетті.

Қазіргі инновациялық технологияларды біледі және оның маңызын түсіне отырып, білім беру үдерісін жобалауды, педагогикалық этиканы ұстану арқылы кəсіби дағдыларын қалыптастырады; ғылыми теорияның құрылымы және ғылыми ақпаратты алу амалдары ретіндегі зерттеу әдістерін меңгере отырып, педагогикалық диагностикалау және зерттеу әдістерін тәжірибеде пайдалануға қабілетті.

Мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттардың, үлгілік оқу жоспарларының құрылымы мен мазмұнын, бастауыш мектеп педагогикасының теориялық негіздерін біледі; нормативтік және ғылыми-әдістемелік құжаттармен тәжірибеде жұмыс істеу дағдыларын, оқушылармен тәрбие жұмыстарын жүргізу әдістемесін меңгереді, сондай-ақ оқу-тәрбие үдерісін ұйымдастыруға, мұғалімнің табысты кәсіби қызметін қалыптастыруға қабілетті.

Бастауыш сынып оқушыларының тілін дамытудың тиімді әдістері мен тәсілдерін біле отырып, мәнерлеп сөйлеуге үйрету мен оқушыларды көркем, сауатты жазуға жаттықтыру әдістемесін меңгереді; қазақ тілін және әдебиеттік оқыту әдістемесінен әдістемелік білім, білік дағдыларын қалыптастыра отырып, кәсіби деңгейде білім беруге қабілетті.

Философиялық және әлеуметтік-саяси білімнің негіздерін біле отырып, ғылыми дүниетанымды қалыптастырады: Қазақстанның тарихи дамуының кезеңдері мен заңдылықтарын меңгере отырып, экономиканы мемлекеттік реттеудің тиімділігін бағалау үшін экономикалық теорияның бағыттарын талдайды және қызметтің әр түрлі салаларында базалық құқықтық білімдер мен сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатты пайдаланады; салауатты және толыққанды өмір сүру деңгейін қамтамасыз ету үшін дене шынықтыру деңгейін қолдап, өзін-өзі ұйымдастыруға және өзін-өзі тәрбиелеуге, сондай-ақ патриотизм мен азаматтық ұстанымды қалыптастыруға қабілетті.

Оқушылардың жас ерекшелігіне сай бастауыш мектептің оқу-тәрбие үдерісін жүргізудің ерекшеліктерін біледі; ғылыми психологиядағы тұлғаның ақыл-ойының даму заңдылықтарын меңгере отырып, оқушыға психологиялық тұрғыдан ықпал етуге қабілетті.

Сөйлеуді дұрыс интонациялық және лексикалық ресімдеу үшін орыс және шет тілдерін, қазақ тілінің грамматикасын меңгере отырып, жаңа қазақ әліпбиі мен емле ережелерін біледі; балалар әдебиетінің негізгі тақырыптарын талдай отырып, бастауыш сынып оқушыларына арналған шығармаларды ұсына алады, оның білімділік-тәрбиелік және эстетикалық маңызын анықтай алуға қабілетті.

Бастауыш сынып оқушыларын тәрбиелеу мен педагогикалық оқытудың теориясы мен әдістемесін, ерекше балалармен және олардың отбасыларымен жұмыс істеудің психологиялық-педагогикалық технологияларын тәжірибеде қолдана алады, сонымен қатар жалпы мәдени құндылықтарды, қазіргі заманның оқу-тәрбие процесінің мәні мен құрылымы, ерекшеліктерін талдай отырып, Қазақстан Республикасында және әлемде білім берудің дамуын, ынтымақтастық педагогикасының идеялары мен ережелерін оқыту мен тәрбиелеуде қолдана алады.

Көркем-эстетикалық білімнің теориялық және АКТ құралдарын жасақтау мен пайдаланудың дидактикалық негіздерін біледі; бастауыш сынып оқушыларының жас ерекшелігіне сай музыканы тыңдай білу, қабылдау дағдыларын қалыптастыра отырып, бейнелеу өнері және еңбекті оқытудың әдістемесін меңгереді; сабаққа көрнекі құралдар мен дидактикалық материалдар жасап, әдістемелік білімдерін тәжірибеде қолдануға қабілетті.