6B05211 Экология в Баишев Университеті

Жануарлар мен адам ұлпаларының құрылысы, қызметі және дамуы туралы білімді қалыптастырады, омыртқа эмбрионалды дамуының негізгі кезеңдерін зерттейді.

Білім алушылар биологиялық жүйелердің ұйымдастыру деңгейі; тұқым қуалаушылық және өзгергіштік, биологиялық эволюция, биологияның негізгі концепциялары мен әдістері; биологиялық ғылымның даму перспективалары, әлеуметтік мәселелерді шешудегі биологиялық білімнің рөлі туралы білімді жүйелендіреді

Өсімдіктер мен жануарларға экологиялық факторлардың әсерін, организмдер арасындағы биотикалық өзара қарым-қатынас, өсімдіктер мен жануарлардың экологиялық топтарын орта факторларына қатысты жіктеу қарастырылады

Ботаника жабықтұқымды өсімдіктерінің анатомиясы мен морфологиясын, олардың тіршілік формалары және өсімдіктердің экологиялық топтарын зерттейді

Химия - химияның негізгі ұғымдары мен теориялық түсініктері. Бейорганикалық заттардың жіктелуі және номенклатурасы. Химиялық реакциялардың түрлері. Периодтық заң және периодтық элементтер жүйесі. Заттың құрылымы. Химиялық байланыс. Қосылыстардың құрылысы мен реакциялық қабілетін зерттеудің қазіргі физика-химиялық әдістері. Химиялық реакциялардың кинетикасы мен механизмдері туралы түсінік. Химиялық термодинамика элементтері. Химиялық тепе-теңдік. Ерітінділер.

Жаратылыстанудын экологиялық аспектіcі -экологиялық қоғамдық сананы қалыптастыру. Қазіргі өркениеттің мәселелері. Биологиялық және ландшафтық әртүрлілік. Қоршаған ортаның экологиялық қауіпті факторлары. Адам экологиясының аймақтық мәселелері

Курста тірі табиғаттың алуан түрлілігі, жүйелі түсініктердің дамуы, тірі табиғат патшалықтары, тірі ағзаларды классификациялаудың табиғи жүйесі, заманауи жүйелеудің өзекті мәселелері оқытылады.

Қазіргі жаратылыстану панорамасы, табиғатты сипаттаудың корпускулалық және континуальдық концепциясы, корпускулалық-толқындық дуализм, табиғаттағы тәртіп пен тәртіпсіздік және хаос түсіндіріледі.

Курсты меңгеру барысында білім алушылар кәсіби қызметтің ерекшелігін ескере отырып, академиялық лексиканы қолдануды үйренеді. Білім алушыларда оқытылатын білім беру бағдарламасының пәндері тақырыбы бойынша көркем және ғылыми мәтіндерді дайындау, жазу және жариялау, жобалар мен презентацияларды әзірлеу және ұсыну дағдылары қалыптасады. Кәсіби қазақ (орыс) тілін, кәсіби бағытталған шет тілін оқыту барысында болашақ маманның кәсіби қызметі аясында кәсіби лексикасы коммуникативтік құзыреттіліктері қалыптасады.

Пән материктер мен мұхиттарда тірі организмдердің таралу ерекшеліктері, әлемдік фауна мен флора, құрлық биомасы туралы білімді қалыптастыруға бағытталған, сондай - ақ құрлықтар мен мұхиттардың биогеографиялық бөлінуі, эндемизм, фауна мен флораның жасы, фауно-және флорогенез типтері, Арал фауналары мен флоралары, ареалдарын зерттеуге арналған

Пәннің мақсаты-экологиялық құбылыстардың негіздерін, мәселелерді, химиялық қасиеттерді қалыптастыру үрдістерін, қоршаған орта объектілерінің құрамын, табиғи химиялық тепе-теңдіктің антропогендік бұзылуы нәтижесінде болатын экологиялық өзгерістердің мәселелерін, оның ішінде "қышқыл жаңбырларын", ыс, тропосфералық және стратосфералық озонның химиясы, атмосфераның аэрозольды құраушысы туралы білім беру.

Курс техногенді жүйелер және олардың адам мен қоршаған ортаға әсері, қоғамның техникалық қауіпсіз дамуы және экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің негізгі принциптері туралы мәселелерді қарастырады.

Пән топырақтың генезисті, құрылысын, құрамын және қасиеттерін, құнарлылығын, географиялық таралу заңдылықтарын және оны тиімді пайдалану жолдарын, топырақты қорғау мәселелерін және антропогендік әсерінен олардың өзгеруін зерттеуге бағытталған.

Модульге кіретін пәндердің мазмұнында организмдер мен тіршілік ету ортасының өзара әрекеттесу мәселелері қарастырылады, ортаның, популяцияның, қауымдастықтың, экожүйенің факторлары мен ресурстары зерттеледі, Биосфера туралы білім қалыптасады. Модуль пәндерін оқу барысында білім алушылар тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі негіздерімен танысады және төтенше жағдайларда қорғаудың негізгі әдістері мен құралдарын қолдануды үйренеді.

Студенттерді экологтың кәсіби қызметінің аспектілерімен және оқу пәндерімен таныстыру. Нарықтық экономиканың қазіргі жағдайындағы эколог-маманы.

Пәнде табиғатты қорғау заңнамасының талаптарына сәйкес өнеркәсіптік кәсіпорындарды пайдалану кезінде қоршаған ортаны қорғау бойынша қызметті ұйымдастыру мәселелері түсіндіріледі.

Модульге кіретін пәндердің мазмұнында ОwnCloud бұлтта деректерді сақтауға арналған сервис, ұтқыр телекоммуникациялық IT-инфрақұрылым, Smart-технологиялар, 3D-принтинг сияқты бұлтты технологиялардың мүмкіндіктерін пайдалану мәселелері қарастырылады. Модуль пәндерін оқу барысында білім алушыларда e-Gov электрондық үкімет порталы арқылы қызмет алу, құжат айналымында электрондық цифрлық қолтаңбаны пайдалану, мобильді банкинг және басқа да сандық сервистерді практикалық қолдану дағдылары қалыптасады.

Пән табиғи ортаның индикаторларын, биотестендірудің жалпы негіздері мен әдістерін, биологиялық индикация кезіндегі салыстыру стандарттарын, биоиндикаторларға қойылатын талаптарды анықтайды.

Пән табиғат пен техниканың өзара қарыи-қатынас мәселелерін, табиғи-техникалық жүйелердің қалыптасу заңдылықтарын және экологиялық қауіпсіздікті және табиғи ортаны қорғауды қамтамасыз ету үшін осы жүйелерді басқарудың мүмкін болатын тәсілдерін зерделеуді қамтамасыз етеді.

Білім алушылар Қазақстанның өсімдіктер мен жануарлар әлемі ресурстарының әртүрлілігімен, Қазақстандағы пайдалы өсімдіктер мен жануарлардың жекелеген топтары мен түрлерін зерттеу және шаруашылық игеру тарихының негізгі кезеңдерімен, сондай-ақ шикізат алу әдістерімен және оларды қолдану салаларымен танысады.

Пән адам қоғамдастығының дамуындағы табиғи-географиялық және ресурстық факторлар туралы, қалалық ортаның физикалық және химиялық поллютанттары туралы, табиғат ластануын болдырмау және тазалау әдістері туралы білімді қалыптастырады

Биоиндикация әдістері мен объектілерін, экологиялық факторларды және олардың тірі организмдерге әсерін, қоршаған ортаға әртүрлі факторлардың әсер ету салдарын бағалаумен таныстырады.

Пәнде негізгі тіршілік орталары және оларға ағзалардың бейімделуі, дарақтардың, популяциялардың, қауымдастықтардың және экожүйелердің экологиясы қарастырылады, ноосфера концепциясы беріледі, организмдердің экологиялық-химиялық өзара әрекеттесуі, ксенобиотиктердің экологиялық-биохимиялық өзгеру аспектілері түсіндіріледі

Пән өнеркәсіп пен қоршаған ортаның өзара әрекеттесуін, табиғи орта жағдайларының кәсіпорындар мен олардың кешендерінің жұмыс істеуіне әсерін зерделеуді қамтамасыз етеді.

Пән әлемдегі қазіргі экологиялық мәселелер туралы білім мен түсініктерді қалыптастырады және қоршаған табиғи ортаның теңдестірілген өмір сүруіне және адамның шаруашылық қызметіне қол жеткізу жолдары мен әдістерін анықтайды

Пән технологиялық есептерді шешу үшін тірі организмдерді немесе олардың тіршілік ету өнімдерін пайдаланумен байланысты мәселелерді, сонымен қатар гендік инженерия әдісімен қажетті қасиеттері бар тірі организмдерді құру мүмкіндігін қарастырады.

Пәннің мақсаты-өсімдіктердің құрылысы мен өмірі, өсімдіктер дүниесінің эволюциясы, өсімдік ағзасының қоршаған ортамен байланысы, өсімдіктер қауымдастықтарының қосылуының жалпы заңдылықтары, өсімдіктердің жер беті бойынша таралуы, өсімдік ресурстарын пайдалану және оларды қорғау туралы білімді қалыптастыру болып табылады.

Пән әлеуметтік экологияның тарихи тамыры мен философиялық негіздерін, табиғат пайдалану тарихы контекстінде әртүрлі әлеуметтік, этникалық және мәдени жүйелердегі қоғам мен табиғаттың өзара әрекеттесуін қарастырады.

Пән халықтың медициналық-биологиялық және әлеуметтік мәселелерін, қазіргі адамның өмір сүру ортасын, халықтың орналасуының жалпы заңдылықтарын, урбанизациялау мәселелерін, адамның генотиптік және фенотиптік бейімделуін қарастырады.

Жануарлар дүниесінің жүйесі және жануарлардың негізгі жүйелік топтары туралы, жануарлар әлеміндегі популяциялар мен қауымдастықтар, Жер фаунасын қорғау және өсімін молайту туралы, биосфера жүйесіндегі жануарлардың мәні туралы қазіргі заманғы түсініктер қарастырылады.

Пән биосфераға антропогендік әсер ету механизмдерін, жағымсыз үдерістердің алдын алу тәсілдері және табиғи ресурстарды мекендеу ортасының азып-тозуынсыз ұтымды пайдалану принциптері, қоршаған орта факторларының биожүйеге әсер етуінің әртүрлі аспектілерін анықтайды.

Пән қоршаған ортаны адамның тіршілік ету саласы және өндірістік қызметі ретінде сипаттайды, географиялық кеңістік туралы түсінік береді, жалпы географиялық заңдылықтар, қоғам мен табиғи ортаның өзара іс-қимыл формалары туралы түсіндіреді

Пән атмосфераны, гидросфераны және литосфераны ластаушы заттардан қорғаудың заманауи әдістері мен технологияларын, тіршілік әрекетінің қауіпсіздігін шешу жолдарын және қоршаған ортаны инженерлік қорғауды оқытады.

Зерттеу курсында Қазақстанның әуе бассейнінің, жер және су ресурстарының экологиялық жағдайы, ресурстардың сарқылу себептері, аумақтың радиациялық ластануы, табиғатты пайдалану сипаты және олардың аймақтық экологиялық саясатқа әсері анықталады, ҚР табиғатты пайдалану қызметін реттейтін заңнамалық актілер мен қаулылар, Орхус конвенциясының сақталуы зерттеледі.

Пән - балдыр, лихениндикация, жоғары өсімдіктерді түрлі экожүйелерде биоиндикациялық биотестер ретінде қолдану білімін қалыптастырады.

Пән суды тазарту технологияларының қазіргі тенденциялары мен даму перспективаларын, сумен қамтамасыз ету көздерін, суды пайдалану және суды тұтынуды, суды физикалық-химиялық және биологиялық тазартуды, табиғи және ағынды суларды тазартудың технологиялық сұлбаларын зерттейді

Пән биосфера туралы ілімнің пайда болу және даму тарихын, осы ілімнің теориялық негіздерін, биосфераның негізгі қасиеттері мен ішкі құрылысын, сонымен қатар онда өтетін табиғи процестерді, синергетика тұрғысынан биосфераның даму тарихын және оның ноосфераға көшуін қарастырады.

Курсты оқу кезінде білім алушылар биосфераның пайда болуының әртүрлі теорияларын, органикалық емес эволюция жолдарын және Күн жүйесінің пайда болу шарттарын, Жердің геологиялық кезеңдерін қарастырады, салыстырады және бағалайды

Морфологиялық, ретроспективті және болжамдық мәселелер мен биотаны (тірі организмдерді) және бірінші кезекте литосфераның минералдық-шикізат ресурстарымен және геологиялық кеңістік ресурстарымен, оны белсенді техногенез дәуірінде адамзат мұқтаждары үшін пайдалану тұрғысынан қамтамасыз етумен байланысты мәселелер спектрін қарастырады.

Пән өнімнің, қызметтің, объектіге қойылатын экологиялық талаптарға сәйкестігін растау, экологиялық сертификаттау объектілерін жіктеу рәсімдерін көрсетеді.

Пән табиғатты қорғаудың ұйымдастырушылық-әдістемелік мәселелері және табиғи ресурстарды пайдалануды жақсарту, суды қорғау және ұтымды пайдалану, атмосфераны қорғау, топырақты қорғау және ұтымды пайдалану, жерді пайдалануды жақсарту, флора, фауна қорғау, ландшафттарды қорғау және қайта құру, жер қойнауын ұтымды пайдалану және қорғау саласындағы қатынастарды реттеу туралы білім береді.

Пәнді оқу мақсаты - қоршаған ортаны қорғау саласындағы саясат пен стратегияны негіздеу, шаруашылық жобалардың экологиялық аспектілерін талдау және бағалау, қоршаған ортаны қорғау саласындағы нормативтік актілерді талдау және бағалау, экологиялық қызметті негіздеу, өндіріс пен аумақтың экологиялық проблемаларын сәйкестендіру және өндірісте құжаттама жүргізу принциптерін зерттеу.

Пән өнеркәсіптік қалдықтарды залалсыздандыру, кәдеге жарату және көму әдістерін және минералды ресурстарды тиімді пайдалану жолдарын зерттейді

Ақтөбе облысы ауа бассейнінің ластануы. Су ресурстарының ластануы және ластаушы заттардың ағынды суларға төгілуі. Ақтөбе облысы топырағының ластану жағдайы.

ЭЭволюциялық ілімдердің қалыптасу тарихы, эволюцияның негізгі теориясы мен бағыттары, эволюциялық процестің генетикалық негіздері, түр түзудің тұжырымдамасы, микро - макроэволюция анықталады

Биосфера жүйесінің тұжырымдамасы мен құрылымы, оның жұмыс істеу принциптері қарастырылады, жаһандық проблемалардың зардаптарының қауіпті дамуын талдаудағы және ескертудегі мониторингтің рөлі анықталады

Пәнде техногенез және техносфералар негіздері, табиғи-техногенді жүйелердің қызмет етуінің геоэкологиялық аспектілері, геоэкологиялық мәселелерді талдау әдістері қарастырылады.

Пәнде кәсіпорындарда экологиялық менеджмент жүйесін енгізу және қызмет ету ерекшеліктері, экологиялық құқық, экологиялық-экономикалық тиімділікті бағалау, экологиялық есептілік және маркетинг, өндірісті экологияландырудың қаржылық құралдары ашылады.

Курсты оқу кезінде шаруашылық қызметтің экологиялық негіздемесі, табиғатты қорғау және қорғау объектілерін жобалау қарастырылады, нормативтік-құқықтық базаның негізгі ұғымдары мен концепциясы және экологиялық сараптама практикасы келтіріледі.

Түсірілім жұмыстары және олардың негізінде топографиялық карталар мен жоспарлар жасау негізінде жердің географиялық және геометриялық элементтерін бейнелеу әдістерін зерттейді.

Пән экологиялық нормалауды және қоршаған ортаның жағдайын мемлекеттік бақылауды, қоршаған ортаға шаруашылық қызметтің әсерін бағалау принциптері мен әдістерін анықтайды

Пәнді оқу барысында бақылауларды ұйымдастыру, сынама таңдау және сынама дайындау, сынама таңдау құрылғылары мен аппаратурасы, сондай-ақ қоршаған ортаны бақылау әдістері мен құралдарына назар аударылды.

Экологиялық карталардың мәні және оларды құрастырудың негізгі принциптері, экологиялық карталардың түрлері, ГАЖ-технологияларды пайдалана отырып, экологиялық картаға түсіру кезіндегі жұмыс кезеңдері қарастырылады.

Пән қоршаған ортаның күйін, оның ішінде табиғи ортаның компоненттерін, табиғи экологиялық жүйелерді, онда болып жатқан процестерді, құбылыстарды кешенді бақылау принциптерін зерттейді, қоршаған орта жай-күйінің өзгеруін бағалайды және болжау жасайды

Пәнде атмосфералық ауаның, гидрофералық объектілердің және топырақтың экологиялық мониторингі жүйесінің ұйымдастырылуы, жұмыс істеуі және нәтижелілігі, ластағыштардың жіктелуі, ластағыштарды нормалау және экожүйелердің экологиялық жағдайын бағалау мәселелері баяндалған.

Пәннің мақсаты – табиғи ресурстарды қорғау және ұтымды пайдалану мақсатында қоршаған ортаны қорғау саласындағы халықаралық қатынастарды реттейтін нормалар мен қағидаттарды анықтау, халықаралық ынтымақтастық, халықаралық-құқықтық қорғау объектілері мәселелерін зерттеу

Жаһандық өзгерістерді, жердің геосфералық қабықтарын, оларға адамның әсерін анықтайтын әлеуметтік-экономикалық процестерді зерттейді

Пәнде адамның экологиялық қауіпсіздігі, биосфера және өнеркәсіптік объектілер, инженерлік құрылғылар, жаңа экологиялық таза өндірістер туралы қажетті мәліметтер игеріледі.

Шекті рауалды экологиялық жүктеме, әсер ету өрісі, шоғырлану өрісі, қоршаған орта объектілерін диагностикалау және тиімді химиялық-аналитикалық бақылау, қауіпті әсерлерді сандық бағалау, тәуекелді талдау және бағалау, халықтың денсаулығы мен қоршаған ортаға әсер етудің аса қауіпті факторлары зерттеледі

Курс студенттердің табиғатты пайдалану және қоршаған ортаны қорғау саласындағы мемлекеттің қызметін құқықтық реттеудің қалыптасу тарихы туралы, қоғам мен табиғаттың өзара қарым-қатынасы саласында қалыптасатын қоғамдық қатынастар туралы, экологиялық қатынастар субъектілерінің құқықтары мен міндеттерін реттеудің экологиялық-құқықтық әдісі, экологиялық құқық субъектілерінің мәртебесін құқықтық реттеу туралы білімдерін меңгеруге бағытталған.

Пән нормалар мен ережелерді, нормативтік құжаттарды, қоршаған орта сапасының нормативтерін, аспаптық бақылау құралдарын пайдалана отырып, қоршаған ортаның сапасын бақылау бойынша теориялық және практикалық дағдыларды меңгеруді қамтамасыз етеді.

Географиялық қабықтың құрылымын, қызметін және эволюциясын зерттейді, табиғи және табиғи-қоғамдық геожүйелер мен олардың компоненттерінің кеңістігіндегі өзара іс-қимыл және үлестіру.

Курстың мақсаты-экологиялық мәселелерді зерттеу үшін математикалық модельдерді құру, экология саласында компьютерлік бағдарламалық жүйелерді қолдану, әмбебап бағдарламалау тілдерінің көмегімен экологиялық есептерді шешу кезінде есептік тәжірибені жүргізу.

Пәннің мақсаты - экологиялық тәрбие, білім беру және экологиялық дүниетанымды насихаттау және адамзаттың табиғаттағы орнын және әр адамның жеке әл-ауқатын анықтау.

Пәнде экологияландыру және ізгілендіру, экологиялық, биологиялық білім беруді жүзеге асырудың жүйелі және интеграцияланған тәсілдері, оқытудың тұлғалық-бағдарлы бағытын дамыту, әлемге, табиғатқа, қоғамға және тұлғаға эмоциялық-құндылық қарым-қатынас мәселелері қарастырылады.

Биология мен экологияның білім беру және тәрбиелік мәнін ашады, оқытудың инновациялық әдістерін және ғылыми-зерттеу жұмысын жүргізудің мәнін зерттейді

Тұлғааралық және мәдениетаралық өзара іс-қимыл міндеттерін шешу үшін орыс және шет тілдерінде ауызша және жазбаша нысанда коммуникация дағдыларын қолданады

Кәсіби және әлеуметтік міндеттерді шешу үшін интернет ресурстарын, мобильді технологияларды, Smart-технологияларды, электрондық үкіметті пайдалана отырып, әртүрлі көздерден алынған ақпаратпен жұмыс істейді

Экологиялық ғылымның іргелі негіздерін, қазіргі жетістіктері мен мәселелерін біледі, адамның тіршілік ортасымен жайлы және қауіпсіз өзара іс-қимылы туралы жобаны іске асыруға ықпал етеді, кәсіби және әлеуметтік қызметте ұйымдастырушылық-басқару дағдыларын пайдалануға қабілетті

Кәсіби есептерді шешу үшін химия және биологияның негізгі бөлімдерін базалық білімі бар, химиялық талдау және сынама алу әдістерін меңгерген, ағзалар мен олардың мекендеу ортасы арасындағы өзара тәуелділік пен өзара әрекеттесуді анықтайды

Болашақ кәсіптің әлеуметтік маңыздылығын түсінеді, жаратылыстанудың негізгі аспектілерін сипаттайды, тірі организмдердің таралу принциптері мен заңдарын түсінеді, адам қызметіне байланысты қоршаған ортадағы химиялық процестер туралы білімдерге сүйенеді, топырақтың құрылымын, құрамын, генезисін, географиялық таралуын және ұтымды пайдалану жолдарын анықтайды

Биосфераның шығу тегін, эволюциясын және құрылысын түсіндіреді, табиғи процестердің өзгеруінің нақты қаупін бағалайды және қоршаған ортаға антропогендік әсермен байланысты экологиялық процестердің ағуын талдайды, биоәлеуметтік табиғатын түсіндіреді

Табиғи ресурстарды қорғау және сақтау мәселелерін шешу үшін зерттелетін аумақтардың экологиялық жағдайын талдайды, кәсіби қызметте өнеркәсіптік қалдықтарды кәдеге жаратудың құқықтық, экономикалық және экологиялық аспектілерін қолданады, тазарту құрылыстарының жұмысын сақтауды, қалдықтарды қоршаған ортаның техногендік ластануынан залалсыздандыруды қамтамасыз етеді

Қоршаған ортаны қорғау және табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану саласындағы мемлекеттік бақылау функцияларын жүзеге асырады, қоршаған орта сапасының белгіленген нормативтерінің сақталуын бақылайды, геоэкологиялық жобалау мен сараптаманың нормативтік-құқықтық базасын қолданады, экологиялық сертификаттау мен стандарттаудың құқықтық және экономикалық негіздерін меңгерген

Табиғат пен қоғамның өзара іс-қимылының түрлі аспектілерін қарастырады, ақпаратты схемалық түрде бере алады, мен жоспарларды жасайды, жердің геосфералық қабықшаларының жағдайын зерттеу мақсатында ГИС-технологияларды пайдалана отырып, экологиялық карталарды құрастырады.

Шығарындылардың теріс әсерін төмендету бойынша табиғатты қорғау іс-шараларының экологиялық көрсеткіштерін есептейді, экожүйедегі процестердің нұсқаларын математикалық модельдермен тексереді, әртүрлі тәртіп бұзушылық түрлері кезінде жүйелерді қалпына келтіру барысын тексереді, өзінің кәсіби қызметі шеңберінде практикалық міндеттерді шешу үшін алынған білімді пайдаланады

Жалпы білім беретін мектепте биология мен экологияны оқытудың қазіргі заманғы технологияларын қолданады, оқытудың кәсіби дағдыларын қалыптастыру үшін теориялық базаны қолданады, ғылыми және практикалық білім мен іскерлікті жүйелейді, жеке тұлғаның әлеуметтіктабиғи ортаның жай-күйі мен жақсаруына экологиялық жауапкершілігін қамтамасыз ететін адамгершілік-этикалық қатынастарды насихаттайды