6B05202 Агроэкология в С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті

Жалпы экология - қоршаған ортаға қосымша табиғи процестерді (немесе табиғи әрекеттерді) және адамның әрекетін қамтитын технотабиғи жүйелер туралы ілім. Мамандар даярлауда және қазіргі жаратылыстанудағы экология ғылымының орны. Қазіргі таңдағы экологияны зерттеу әдістері. Экологиялық зерттеулерде қолданылатын негізгі әдіснамалар: экожүйелік, популяциялық, эволюциялық, тарихи.

Экономика және құқық негіздері пәні. Экономикалық жүйелер және қоғамдық өндіріс негіздері. Қоғамдық шаруашылық түрлері, ақшаның пайда болуы. Нарықтық жүйенің қызмет атқару механизімі: сұраныс, ұсыныс, баға және бәсекелестік. Өндіріс, фирманың табысы мен шығыны, өндіріс факторлары нарығы. Ұлттық экономика: мазмұны, құрылымы, нәтижесін салыстыру. Экономикалық өсу және нарықтық экономиканың тұрақсыздығы: инфлияция және жұмыссыздық. Мемлекеттік реттеу және ұлттық экономиканың экономикалық қауіпсіздігі. Қазақстандық құқықтың негізгі салалары. Конституциялық құқық. Әкімшілік құқық. Отбасы құқығы. Еңбек құқығы. Қылмыстық құқық..

Материалдық денелердің қозғалысын және олардың арасындағы өзара әрекеттесуді зерттейтін физика бөлімі. Механикалық жүйелерді сипаттаудың динамикалық және кинематикалық әдістері. Механикадағы сақталу заңдары. Механика, қатты және серпімді тел. Механикалық тербелістер мен толқындар. Сұйық және газ механикасының элементтері. Гидродинамиканың негізгі заңдары. Тамаша газдар. Нақты газ физикасы. Атмосфералық ауа. Статистикалық физика заңдары.

Организмдердің жалпы биологиясы барлық организмдердің өмір құбылыстарының негізгі және жалпы заңдылықтарын зерттейді . Шолу тірі организмдердің биологиясын, өсімдіктердің экологиясын, жануарлардың экологиясын, бактериялар мен саңырауқұлақтардың биологиясын, олардың басқа организмдермен және топырақ биоценозымен өзара әрекеттесуін қамтиды. Тірі организмдердің механизмдерін толығырақ түсіндіру зоологияға, ботаникаға, Жануарлар физиологиясына және өсімдіктер физиологиясына қатысты биологиялық функциялардың нақты мысалдарын береді . Қарастырылатын тақырыптардың ғылыми және практикалық (мысалы, агрономиялық) маңыздылығы ескеріледі.

Курс Pandas деректерді талдау кітапханасы мен статистикалық есептеулер үшін R программалау тілін, геокеңістіктік деректерді өңдеу үшін пакетті және сандық талдау үшін Scilab тілін қолдана отырып, сондай-ақ ауыл шаруашылығы мен биоресурстар саласындағы нақты есептерді шешу үшін аталған құралдарды қолданумен деректер қорымен жұмыс жасауға арналған.

Термодинамикалық жүйенің негізгі түсініктері, зерттеу әдістері және параметрлері. Тепе-теңдік және тепе-теңдік емес процестер. Қайтымды және қайтымсыз процестер. Политропты процестер. Энтропия Термодинамиканың екінші заңы. Тасымалдау құбылыстары. Электростатиканың негізгі мәселесі. Гаусс теоремасы. Конденсаторлар Электрлік және магниттік өрістер. Ом заңдары. Электромагнетизм. Геометриялық және толқындық оптика элементтері. Кванттық оптика элементтері. Атомдық және ядролық физика элементтері.

Курс математиканың барлық қажетті бөлімдерін қамтиды: математикалық логика мен сандар теориясының элементтері, комплекс сандар, ақырлы өлшемді сызықтық алгебралар; бір айнымалы функцияның дифференциалдық және интегралдық есептеулері, бірінші және екінші ретті қарапайым дифференциалдық теңдеулер, қатарлар теориясы, ықтималдықтар теориясына кіріспе, математикалық есептердің сандық шешімі.

Химияның негізгі заңдары, заттардың құрылысы мен қасиеттері, химиялық процестердің өту заңдылықтары мен ерекшеліктері, термодинамика, ерітінділер, электролиттер, элементтердің қасиеттері. Алифаттық, ароматтық көмірсутектер, Галоген туынды көмірсутектер, оттек және азот құрамдас органикалық қосылыстар: спирттер және қарапайым эфирлер, альдегидтер және кетондар, карбон қышқылдары. Оксо-және аминқышқылдары, аминдер және диазоқосылыстар туралы білім береді.

Өсімдіктер, жануарлар және микроорганизмдер экологиясын зерттеу тарихы. Өсімдіктер, жануарлар және микроорганизмдер экологиясын зерттеудің негізгі әдістері. Организмдердің экологиялық классификациялары. Өсімдіктердің, жануарлардың және микроорганизмдердің тіршілік формалары. Организмдердің тұрақтылығының жалпы мәселелері. Экологиялық факторлардың әсер етуінің кейбір заңдылықтары. Тіршілік ортасының антропогендік өзгеруі. Агроценоздар мен рудералді қауымдастықтардың ерекшеліктері

Шет тілінде оқу, аударма, жазу, тыңдау және сөйлеу негіздері. Мал шаруашылығы саласындағы терминологиялық сөздікті меңгеру, арнайы тақырыптарды түсіну және ағылшын тілінде тақырыптық мәселелерді талқылау.

Курс тірі организмдердегі молекулалардың құрылымын түсінуден бастап жасушалардың ішінде олардың жұмыс істеуіне дейінгі білімнің барлық спектрін қамтиды. Мақсаты химия және физика ұғымдарын қолдана отырып, микро деңгейде тірі организмдердің жұмыс істеуін түсіндіруден тұрады. Мембраналардың қасиеттері және олардың молекулалық ұйымы жасушалардың ұйымдастырылуына байланысты қарастырылады. Бұл жасушалық биоэнергетиканың негізгі ерекшеліктерімен кинетика және термодинамика заңдарына да қатысты. Ғылыми фактілердің барлық тізбегі органикалық әлем эволюциясының теориясы аясында қарастырылады. Тұқым қуал��ушылық және өзгергіштік мәселелері ағзаның молекулалық ұйым деңгейінде түсіндіріледі.

Біртекті жүйедегі тепе-теңдік Аналитикалық үдерістердің кезеңдері: сынамаларды іріктеу және сынама дайындау, өлшеу қадамдары, өлшеу нәтижелерін бағалау. Буферлік сыйымдылық. Химиялық термодинамика және тепе-теңдік. Химиялық кинетика және электрохимия. Көлемді талдау. Екі, үш және көп компоненттік жүйелер. Гравиметриялық талдау. Коллоидтық химия. Дисперсиялық жүйелер. Мицелланың құрылымы. Физико-химиялық талдау әдістері.

Бұл курс генетикалық ақпараттың барлық саласын және оның мәнін қамтиды. Молекулалық табиғат және генетикалық ақпаратты білдіру тәсілі оның жасушалық деңгейде маңызды мәнін және тұқым қуалаушылықтағы оның орталық рөлін атап көрсетеді. Дамуын зерттеу, Даму детерминизмі, оның генетикалық аспектілерімен, ұрықтандырудан ересек өмірге дейін және өмір соңына дейін ағзаның өсуі мен дамуын қарастыруға мүмкіндік береді. Курс сондай-ақ әртүрлі мутациялардың молекулалық табиғатынан бастап жеке дарақтар мен популяциялардың геномындағы өзгерістерді қоса алғанда, тірі организмдердің эволюциясына дейінгі генетикалық ақпаратта өзгерістерді зерттеуге мүмкіндік береді. Популяциялық генетика модельдері мен түр түзудің механизмдері ұсынылған.

Пәнді оқу нәтижесінде студенттер: фитоценоздағы түрлердің сандық арақатынасын, жүйелі және флористикалық құрамын, анатомо-морфологиялық құрылымын және әр түрлердің жай – күйін білуі; кеңістіктік-өсімдіктердің тік және көлденең таралуы және фитоценоздың құрылымдық бөліктері; фитоценоздарды флорографиялық сипаттау ережелерін; өсімдік қоғамдастығын және оның жеке өкілдерін сипаттау әдістемесін білуі; алынған білімді теориялық дайындық деңгейін одан әрі арттыру үшін, сондай-ақ практикалық қызметте қолдана білуі тиіс.

Курс Python деректер құрылымын терең зерттеуге арналған, программалаудың классикалық парадигмаларын енгізеді және сызықтық алгебра мен оның алгоритмдеріне амалдау үшін Numpy кітапханасын қарастырады; студенттер осы тереңдетулерді нақты мәселелерді шешу үшін қолданады. SQL-сұраныстарға және Web-дерекқорлары қосымшаларына кіріспе.

Пән тірі материяның әртүрлі деңгейлеріндегі физикалық және физика-химиялық процестерді (молекулалық, жасушалық, ағзалық, тұтас ағза) сондай-ақ тірі материяға сыртқы ортаның физикалық факторларының әсер ету заңдылықтары мен механизмдерін оқытады.

Пән студенттерге әр түрлі процестерді зерттеуге математикалық модельдеу әдістерін, атап айтқанда статистикалық әдістерді қолдануға мүмкіндік береді. Курс келесі бөлімдерден тұрады: кездейсоқ шамалар, ықтималдық теориясы, математикалық статистика, статистикалық әдістер, қателіктер теориясының негіздері, сызықтық алгебралық теңдеулер жүйесін шешудің сандық алгоритмдері, статистикалық гипотезаларды тексеру, корреляциялық талдау, дисперсияны талдау, математикалық модельдеу.

Талдаудың физика-химиялық әдістерінің жіктелуі. Электрохимиялық талдау әдістері. Әдістердің жалпы сипаттамасы. Индикаторлық электрод және электрод салыстыру. Тепе-тең және тепе-тең емес электрохимиялық жүйелер. Электрогравиметриялық, кондуктометриялық, Потенциометриялық, полярографиялық, кулонометриялық әдістер. Сандық талдаудағы Хроматография. Хроматографиялық әдістердің жіктелуі. Ион алмасу және шөгінді хроматография. Газ және сұйық хроматография. Талдаудың физика-химиялық әдістерінің сезімталдығы және селективтілігі.

Пән берілген мамандық бойынша жалпығылыми терминология мен терминологиялық іштілді меңгеруге бағытталған және коммуникативті қызметтің төрт түрі бойынша дағдыларды қалыптастырады: мамандық бойынша түпнұсқалық мәтіндерді толық түсініп оқу, мамандық мәселесі бойынша эссе жаза білу, кәсіби ақпаратты қамтитын түпнұсқалық хабарламаларды тыңдау дағдылары, мамандық бойынша пікірталас дағдылары.

Топырақты қорғау топырақтың оңтайлы жағдайын қамтамасыз ететін шаралар кешенін зерттеуді қамтиды. Жердің физикалық тозуы. Топырақтың химиялық деградацияға ұшырауы. Антропогендік ландшафтар топырағының қышқылды-негіздік қасиеттерінің өзгеруі.Жер тозуының гидрологиялық факторлары. Жердің топырақ-экологиялық мониторингі.

Агробизнес түсінігі, мәні және экономикалық мазмұны. Аграрлық өндірістің ерекшеліктері. Қазақстан Республикасындағы агробизнестің мазмұны. Агробизнес ерекшеліктері. АӨК және агробизнес құрылымы. Аграрлық өндірісті және агробизнесті қалыптастырудың табиғи-биологиялық және әлеуметтік-экономикалық ерекшеліктері. АӨК шағын және орта бизнесті ұйымдастырудың болашағы.

Экологиялық мониторинг - қоршаған ортаның жай-күйін, оның ішінде табиғи ортаның құрамдас бөліктерін, табиғи экологиялық жүйелерді, олардағы процестерді, құбылыстарды, қоршаған ортаның жай-күйінің өзгеруін бағалау және болжауды кешенді бақылау. Қоршаған ортаның ластануын талдау, бағалау және болжау әдістерінің мәні мен ерекшеліктері игеріледі. Әр түрлі иерархиялық деңгейлердің мониторингін ұйымдастырудың ерекшеліктері қарастырылады.

Қоршаған ортан�� қорғау іс-шаралары, қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен ережелері, қоршаған орта сапасының стандарттары, қоршаған ортаға әсерді бағалау принциптері, экологиялық аудит. Қоршаған ортаға әсерді бағалау және қоршаған ортаны қорғау саласындағы Қазақстан Республикасының заңдары. Биологиялық ресурстарды әртараптандыру және орнықты пайдалану

Пән туризмнің негізгі түрлерін, агротуризмді қарастырады. Агротуризмның даму факторлары және тарихы. Агротуризм саласындағы қызметті жүзеге асыру тәртібі. Агротуризм кәсіпорындарының модельдері. Агротуризмның болашағы. Агротурөнімдерінің қалыптасуы (турлар). Туристік маршруттарды дамыту. Агротурөнімдеріне жарнама жасау.

Пән гидросфераның құрамы мен құрылымын зерттеуге бағытталған. Гидросфераның маңызы. Мұхиттардың маңызы. Тұщы суды бөлу. Табиғи сулардың химиялық құрамының қалыптасуы. Әлемдегі және Қазақстандағы экономика салалары бойынша суды пайдалану жағдайы. Гидросфераның антропогендік ластану мәселелері. Қазақстан Республикасының су ресурстарын пайдалану және қорғау. Тұрақты сумен қамтамасыз ету болашағы. Судың сапасы және суды пайдалану. Суды тазарту әдістерінің жіктелуі. Қазақстан Республикасының су ресурстарын пайдаланудың құқықтық негіздері. Қазақстан Республикасының су заңнамасының міндеттері мен принциптері.

Атмосфераға ластаушы заттардың эмиссия көздерінің жіктелуі. Атмосфералық ауаның жай-күйіне ауыл шаруашылығының әсері. Ауыл шаруашылығы саласындағы ластанудың негізгі көздері. Ауылдық аумақтардың ауа бассейнін канцерогенді және канцерогенді емес басым ластаушылар. Атмосфералық ауаның сапасын бақылау әдістері. Ауыл тұрғындарының өмір сүру жағдайына басым ластаушылардың әсері.

Пәнді игеру барысында табиғатпайдалануда ресурстарды сақтау негіздері қарастырылады. Ауыл шаруашылығы өндірісінің және өнімдерінің қалдықтарымен жұмыстың құқықтық және экономикалық аспектілерін басқару. Ауыл шаруашылығы өндірісі және өнімдері қалдықтарының классификациясы және терминологиясы. Ауылшаруашылығы қалдықтарын қайта өңдеу және утилдеу әдістері.

ГАЖ - кеңістіктік (географиялық) мәліметтерді және қажетті объектілер туралы ақпаратты жинау, сақтау, талдау және графикалық түрде бейнелеу жүйесі. Пәнді игеру барысында картаға түсіру негіздері, карталар және агроэкология. Карталық өнімдердің алуантүрлілігі және мөлшері. Үлкен және кіші масштабты карталар. Тақырыптық картографиялық материалдар. Қашықтан суретке түсіру. Агросектор үшін қазіргі кездегі эколого-географиялық зерттеулердің бағыттары. Агроэкотуризм және картографиялық дайындық қарастырылады.

Органикалық ауыл шаруашылығы принциптері, ауыл шаруашылығы және экожүйелердің тіршілік ету принциптері. Органикалық өнім шығару технологиясы. Органикалық өнімнің сертификациясы. Органикалық өнімді қайта өңдеу, сақтау, тасымалдау, маркерлеу. Дүниежүзілік сауда ұйымы ережелеріне сәйкес органикалық өнім шығаратын ауыл шаруашылығы тауар өндірушілеріне мемлекеттік қолдау жасау және реттеу әдістері.

Пән қоршаған орта объектілерінің әртүрлі ластаушыларын және олардың ауылшаруашылық өнімдеріне әсерін анықтауға бағытталған. Ауылшаруашылығы өнімдерінің ластануын кешенді бағалау үшін ақпарат жинауды ұйымдастырудың әдіснамаларын игеру. Ауылшаруашылық жерлеріне антропогендік әсер деңгейін бағалау. Азық-түлік және экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін ауылшаруашылығы жерлерінің ластануын болжау және ақпараттық мәліметтерді жинауды ұйымдастыру.

Экологиялық талдау әдістері - қоршаған ортаның ластану дәрежесін бақылау әдістері, ауылшаруашылық және өнеркәсіп өнімдерінің сапасын анықтайтын, экологиялық бақылаудың құрамдас бөлігі, сонымен қатар заманауи физика-химиялық әдістер: оптикалық талдау әдістері, абсорбциялық спектроскопия, рефрактометриялық және поляриметриялық әдістер, эмиссия спектрлік анализі, кондукометрия, потенциометрия және т.б. игеруге бағытталған пән.

Тұрақты даму - табиғи ресурстарды тиімді пайдалануға, инвестицияларды, ғылыми және технологиялық дамуды тұлғаның дамуы мен институционалдық өзгерістер бір-бірімен келісіліп, ауыл шаруашылығы саласында адамның қажеттіліктері қанағаттандыруға, қазіргі және болашақ әлеуетті нығайтуға бағытталған экономикалық және әлеуметтік өзгерістер процесі.

Пәнді игеру барысында климаттың өзгеруіне қарсы тұру жөніндегі халықаралық келісімдер, оның ішінде Қазақстанның міндеттері қарастырылады. Қайта орнына келетін энергия көздері, жағдайы, оларды Қазақстанда пайдалану перспективасы. Климаттың өзгеруіне байланысты Қазақстандағы ауылшаруашылығы, су және басқа да экономика салаларының мәселелері. қалдықтарды тиімді пайдалану. су нысандары үшін шекті шығарындылар.

Пән табиғат пайдалану экономикасының ғылыми жаратылыстану және экономикалық негіздерін зерттейді. Қазақстан Республикасының табиғи-ресурстық әлеуетін және негізгі экологиялық мәселелерінің жалпы сипаты, табиғат пайдаланудың экономикалық механизмдері негіздерінің мазмұны, Қазақстан Республиксында қоршаған ортаны қорғау және табиғат пайдалану жүйелерін басқарудың мәселелері мен даму болашағын қарастырады.

Пән экология саласындағы негізгі нормативтік актілерді қарастырады. Тұрақты дамудың негіздері, қоршаған ортаға әсерді бағалау, табиғатты пайдаланудың және қоршаған ортаны қорғаудың құқықтық негіздері игеріледі. Табиғатты қорғау, экология және агроөнеркәсіп саласындағы ғылыми зерттеу жұмыстарына байланысты экологиялық заңдар және онымен байланысты құжаттарды ресімдеу.

Жер шарындағы табиғи шикізат пен минералды ресурстардың қазіргі жағдайын және таралуын оларды тиімді пайдалану мақсатында бағалау және талдау. Агроэкожүйелердің популяциялық-түрлік және биоценотикалық деңгейлерінде өсімдіктер, жануарлар, микроорганизмдер экологиялық топтарының таралу ерекшеліктерін анықтау

Қоршаған орта факторлары, экожүйелердің жағдайы, қоршаған ортаның ластануы, ластаушы заттар химиясы туралы материалдарды жинау, өңдеу және талдау. Далалық және тәжірибелік экологиялық зерттеулер жүргізу. Экология және табиғатты пайдалануда химиялық және биологиялық негіздері, табиғаттағы және техносферадағы қазіргі динамикалық процестерді анықтау мақсатында биожүйелердің қызмет атқаруы және тұрақты даму заңдылықтары туралы білімді қолдану

Қоршаған ортаның қазіргі жағдайын олардың компоненттік құрамы туралы ақпараттарды пайдалану арқылы мониторинг жасау; табиғи және антропогендік экологиялық процестер мен оларды реттеудің мүмкін жолдарын болжау дағдыларын игеру

Агроөнеркәсіптік кешендерге жақын орналасқан ауылшаруашылық жерлеріндегі қоршаған орта нысандарын (су, ауа, топырақ) бағалауда талдау жүргізу. Ауылшаруашылығы өнімдерінің негізгі ластаушыларын анықтау және сандық бағалау әдістерін пайдалану. Пестицидтерді қолданбай органикалық өнімдерді өсіру әдістерін меңгеру

Топырақ-климаттық және шаруашылықтың материалдық-техникалық жабдықталу ерекшеліктерін ескере отырып егістік дақылдарын өңдеудің қазіргі технологияларын дайындау және іс жүзіне асыру; өнімді алу және басқарудың әдістерін іс жүзінде жүргізу. Сүт және сүт өнімдерін, ет және ет өнімдерін, жұмыртқа және жұмырта қосылған өнімдерді өндіру технологияларын меңгеру

Топырақ бонитеті және есеп; жерді экономикалық бағалау және жер-кадастрлық жұмыстарды жүргізу; шаруашылық субьектілеріне топырақ карталары мен картограммаларын жасау; ауылшаруашылығы дақылдарының өнімділігі мен топырақ құнарлылығын көтеру үшін арнайы және агротехникалық іс-шаралар жүйесін іс жүзінде жүргізу

Әлеуметтік өндіріс пен экономикалық жүйелердің жұмыс істеу заңдылықтарын ескере отырып, табиғи ресурстарға кешенді экономикалық бағалау жүргізу; табиғат пен қоғамның өзара әрекетінің экологиялық, әлеуметтік-экономикалық салдарын ескере табиғи ресурстарға кешенді экономикалық бағалауды кешенді жүргізудің дағдыларын игеру

Іс жүзінде қоршаған ортаны қорғауда гидросфера мен атмосфераға әсер көздері және олардың түрлері туралы білімді қалыптастыру. Агроэкожүйелер мен ауылшаруашылығы өнімдеріне экологиялық тәртіп бұзудың әсерін төмендетуде оларды ескерту және азайту әдістерін бағалау дағдыларын игеру

Ауылшаруашылығында өндірістік процестердің элементтерін реттеу үшін ауа-райының жағдайын және ауа-райы болжамын ескере отырып реттеу. Қолайсыз метеорологиялық құбылыстарды болжау әдістерін меңгеру. Негізгі картометриялық және карта бойынша сызба жұмыстарын орындау. Ауалшаруашылығы саласында қазіргі таңдағы математикалық әдістерді, ғылыми-зерттеу жұмысының әдістенамаларын меңгеру

Табиғатты тиімді пайдалану үшін қоршаған орта жағдайына агроөнеркәсіп кешендері экологиялық факторларының әсерін талдау жүйесін болжаудың және бағалаудың негізгі әдістерін меңгеру. Агроэкожүйелерді басқаруда және тұрақты дамытуда табиғат қорғау іс-шараларын әзірлеу

Шет тілде қарым-қатынас жасаудың дағдыларын меңгеру