6B01703 Орыс тілі мен əдебиеті в А.Байтұрсынов атындағы Қостанай өңірлік университеті

Пән білім алушыларды инклюзивті тәжірибеге айналу процесінде мүмкіндігі шектеулі балаларды оқыту мен диагностикалау әдістері мен технологияларымен, сондай-ақ ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларда коммуникативтік және тілдік құзыреттілікті қалыптастыру технологиясымен таныстырады.

Курстың мақсаты 19 ғасырға дейінгі әдебиеттің нақты негізін зерттеуге бағытталған. Пәнді оқу кезеңдегі әдеби шығармалардың негізін құрайтын жалпыадамзаттық құндылықтарға назар аударылады. Курс орыс әдебиетінің дамуының бастапқы кезеңі туралы түсініктерді қалыптастасуына ықпал етеді.

Курс филологиялық терминдермен ұғымдарды, тіл мен әдебиеттің даму үдерісіндегі негізгі бағыттарды қамтитын теориялық мәліметтерді ұсынады, кәсіби білімнің жалпы теориялық базасын қалыптастыруға ықпал етеді. Пәнді оқу филология саласында білім алушыларды одан әрі даярлаудың негізі болып та-былады

Курс филологияны тіл білімі мен әдебиеттануды зерттейтін пәндер кешені ретінде қарастырады және ұсынады. Курстың міндеттері-көркем мәтін шеңберіндегі тілдік құбылыстар мен әдеби материалдардың өзара байланысын, филологияның даму кезеңдерін зерттеу, негізгі филологиялық ұғымдар мен заңдармен танысу.

Пән онтогенездің әр түрлі кезеңдерінде адам ағзасының тіршілік ету ерекшеліктерін, ағзалардың, ағзалар жүйесінің және жалпы ағзаның даму және өсу шамасына қарай функцияларын, осы функциялардың әр жас кезеңінде өзіндік ерекшеліктерін зерттейді. Адам ағзасының үйлесімді дамып келе жатқан принциптері мен механизмдері. Денсаулықтың не екенін, оның компоненттері қандай екенін түсіндіреді, гомеостазды және ағзаның бейімделуін, өсіп келе жатқан ағзаның денсаулығын қамтамасыз ететін физиологиялық үдерістер ретінде анықтайды. Жас ерекшелік физиологиясы, Гигиена негіздері, ағзаның жас ерекшеліктері, дене дамуының заңдылықтары, денсаулықты нығайту және оқу іс-әрекетінің әр түрлі түрлерінде жоғары жұмысқа қабілеттілікті қолдау, оқу іс-әрекетінің гигиеналық нормативтері туралы замана-уи мәліметтерді ұсынады.

Курс орыс тілінің дыбыстық және лексикалық құрылымы туралы ақпарат береді, лексика-фонетикалық жүйенің негізгі түсініктерін ашады, дыбыс деңгейінің басқа тілдік деңгейлермен өзара әрекеттесу ерекшеліктерін анықтайды; мектепте алған орыс тілі бойынша білім мен практикалық дағдыларды жүйелейді.

Курс қазіргі орыс тілінің өзекті мәселелерін қарастырады, білім алушылардың тілдік сезімталдығы мен дұрыс жазу қабілетін дамытады, орыс тілінің емлесі мен пунктуациясы туралы білімдерін жүйелейді.

Курс орыс тілінің дыбыстық және лексикалық құрылымы туралы ақпаратты кеңейтеді, фонетикалық және фонологиялық жүйе ұғымын ашуға, дыбыс деңгейінің басқа тілдік деңгейлермен өзара әрекеттесу ерекшеліктерін анықтауға мүмкіндік береді (лексика мен грамматика), жүйе ретінде лексика туралы түсінік қалыптастыру; лексикалық және фразеологиялық құрамына толық сипаттама беру; мектепте алған орыс тілі бойынша білім мен практикалық дағдыларды жүйелеу.

Курс білім алушыларда сандық орта жағдайында кәсіби мәселелерді шешу үшін орыс тілін қолдану туралы терең түсінік қалыптастыруға бағытталған.

Пән білім алушылардың шығармашылық әлеуетін белсендірудің негізгі жолдарын зерттеу арқылы түлектердің бәсекеге қабілеттілік деңгейін арттыруға мүмкіндік береді.

Пән гуманитарлық білім беру саласындағы мүдделі ұйымдармен серіктестік байланыстары мен принциптерін анықтайды. Курсты оқу барысында білім алушылар гуманитарлық профильдің негізгі ұйымдарымен танысады, олар білім алушылардың гуманитарлық дайындығының сапасын анықтайды.

Пән коммуникативті іс-әрекеттің әмбебап моделі, оның ерекшеліктері мен заңдылықтары туралы білімді қалыптастырады; коммуникативті процестерді модельдеу дағдыларын дамытады.

Пәнді оқу барысында білім алушылар серіктестік қатынастардың негізгі қағидаларымен танысады, ұзақ мерзімді байланыстар құру үдерісін дұрыс ұйымдастыру мәселелері қарастырылады.

Курс кәсіби қызметті ұйымдастырудың жаңа тәсілін қалыптастыруға, дәстүрлі және дәстүрлі емес жұмыс түрлерін қолдануға бағытталған. Пәнді оқу басқару көкжиегін кеңейтуге, әлеуметтік-гуманитарлық стартаптарды пайдалану арқылы білім беру процесінің тиімділігін арттыруға ықпал етеді.

Курс тұлғалық қасиеттерді дамыту технологияларын игеруге, болашақ мамандар ретінде ЖОО түлектері арасында бәсекеге қабілеттілікті қамтамасыз етуге, адамдар арасындағы тиімді қарым-қатынас және кәсіби өзін-өзі анықтау саласындағы дағдыларды дамытуға бағытталған.

Педагогиканың ғылым мен оқу пәні ретіндегі мақсаттары, міндеттері мен тұжырымдамалық негіздері анықталған. Педагогикалық білім берудің теориялық және әдіснамалық негіздері сипатталған. Заманауи педагогтардың кәсіби құзыреттілігі анықталған. Білім алушылар педагогикадағы тұтас педагогикалық үдерістің теориясы мен практикасы, субъектілері, тәрбие мен оқыту үдерісінің технологиялық негіздерімен танысады. Киберпедагогика негізі, педагогтың іс-әрекетер мазмұнындағы инновацияларын зерттейді.

Пәнде тіршілік ортасының қазіргі жағдайы мен жағымсыз факторлары, адамзаттың биоэкологиясы мен биосферасы, «адам-тіршілік ету ортасы» жүйесіндегі қауіпсіздік проблемалары, табиғи техногендік және әскери сипаттағы төтенше жағдайлар, адамның тіршілік ету ортасымен өзара іс-қимылының қауіпсіздігін қамтамасыз ету; зиянды және қауіпті факторларды сәйкестендіру туралы оқытады

Бұл пәнді оқу кезінде білім алушылар көшбасшылық қасиеттерді, стильдерді, кәсіпорын, аймақ және тұтастай ел деңгейінде әсер ету әдістерін қолдана отырып, адамдардың мінез-құлқы мен өзара әрекетін тиімді басқарудың әдістемесі мен практикасын игереді

Пәнді оқу барысында кәсіби қызметте қолданылатын ұғымдар мен ғылыми көзқарастарды терең зерттеуге, кәсіби терминдердің мағынасын түсінуге, кәсіби лексиканы кеңінен қолдануға, өз ойын нақты жеткізе білуге баса назар аударылады

Пән экономикалық ойлау тәсілін, бәсекелестік ортада кәсіпорындардың табысты кәсіпкерлік қызметін ұйымдастырудың теориялық және практикалық дағдыларын қалыптастырады.

Пәнді оқу заңнамалық нормалардың рөлі туралы жалпы түсінік беретін құқықтың негізгі салаларының мәселелерін қарауға бағытталған, сондай-ақ білім алушылардың сыбайлас жемқорлыққа қарсы дүниетанымы мен құқықтық мәдениетін қалыптастыруды зерделеуді көздейді

Курс білім алушылардың орыс тілінің сөзжасам тео-риясы мен морфологиясының негізгі ережелері туралы білімдерін қалыптастырады, сөздерді дұрыс құрастыру және олардың грамматикалық мағыналарын, категориялары мен формаларын анықтау дағдыларын дамытады.

Пән білім алушылардың таңдаған бағытына сәйкес және кәсіби тапсырмаларды шешу үшін практикалық қызметті жүзеге асыру үшін қажетті жалпы мәдени, кәсіптік және лингвистикалық құзыреттерді қалыптастырады және жетілдіреді

Бұл пән мектепте ғылыми зерттеулерді ұйымдастыруға қойылатын талаптар туралы жалпы түсінік береді. Курс ғылыми жұмыстың негізгі кезеңдеріне, оны ұйымдастырудың принциптері мен әдістеріне, оның ішінде қашықтағы форматқа бағытталған. Пәнді оқу барысында білім алушылар қажетті әдістемелік дағдыларды игереді.

«Филологиядағы ғылыми зерттеулер негіздері» - бұл білім алушыларға ғылыми зерттеулерді жүргізудің негізгі ережелерімен, мектепте жобалық іс-шараларды ұйымдастырумен, оның ішінде қашықтық форматта танысуға мүмкіндік беретін курс. Курсты оқу барысында білім алушылар зерттеу жұмысының негізгі ұғымдарымен, ғылыми зерттеушінің мәдениетімен танысады, ғылыми қызметтегі практикалық дағдыларды дамытады, ғылыми жұмыс үшін қашықтағы мүмкіндіктерді қолданады.

Курс лингвистика тарихы, тіл философиясы, негізгі лингвистикалық мектептер мен тіл білімінің салалары бойынша білімді жалпылайды, кеңейтеді және тереңдетеді. Курс қазіргі кезеңдегі лингвистика ғылымының негізгі даму мәселелерін қарастырады: а) тіл туралы ғылымның интеграциясы мен дифференциациясы; б) семиотика, прагматика; в) когнитивтік ғылым (негізгі ұғымдар мен бірліктер); г) функционалды грамматика; д) этнолингвистика; е) мәдени лингвистика.

Курс мектепте әдебиетті оқу пәні ретінде оқытудың педагогикалық процесінің теориялық негіздерін қалыптастыруға, осы процестің заңдылықтарын түсінуге; оқу процесін ұйымдастыру дағдыларын дамытуға, сондай-ақ пәнаралық байланыстарды жүзеге асыруға бағытталған.

Курс оқытуда жеке тұлғаға бағытталған және конструктивті көзқарас туралы түсініктерді қалыптастыруға; инновациялық білім беру әдістерімен танысуға; қалыптастырушы және жиынтық бағалау, өзін-өзі бағалау және өзара бағалау, бағалау нәтижелерін есепке алу біліктері мен дағдыларын дамытуға бағытталған

Курс білім алушыларда орыс тілін оқытудың құралдары, тиімді әдістері мен тәсілдері, оқушылардың оқу іс-әрекетін ұйымдастыру нысандары туралы білімді қалыптастыруға; оқу процесін жоспарлау, оқушылардың іс-әрекетін бақылауды жүзеге асыру, олардың білімін, іскерлігін және дағдыларын тексеру және бағалау біліктері мен дағдыларын қалыптастыруға бағытталған.

ҚР жастар саясаты. Жастар ұйымдары. Білім, отбасы, жұмыспен қамту және шығармашылық бастамалардағы жастар бағдарламалары. Шет елдердегі жастар саясаты. Жастар бастамаларын дамыту бойынша іс-шаралар. Тәрбие жұмысының негізгі әдістері, тәсілдері, құралдары мен бағыттары. Тәрбие жүйесі тұтас педагогикалық процестің бөлігі ретінде

Курстың пәні - орыс әдеби тілінің тарихи дамуы мен қазіргі кезеңдегі қалыптасуы мен дамуына ықпал ететін сыртқы (экстралингвистикалық) факторлар.

Курс әдебиеттанудың теориялық мәселелерін және оларды талдауды жалпы игеруді көздейді. Пәннің бағдарламасы орыс әдебиетінің мектеп курсына енгізілген ақпарат көлемін ескереді.

Курс бағдарламасында тұлғаның рухани-адамгершілік дамуы мен тәрбиесінің принциптері мен ұғымдары әлемдік әдеби классиканың үлгілерінде зерттеледі, әдебиет туындыларын, ежелгі дәуірден ХХ ғасырдың екінші жартысына дейінгі Ресей мен шет елдердің көркем мәдениеті тарихын зерттеуге жүйелі көзқарас қолданылады.

«Қазіргі орыс тілінің стилистикасы және мұғалімнің тілдік құзыреттілігі» курсы тілдің стилистикалық ресурстарын, әр түрлі деңгейдегі бірліктердің стилистикалық маңыздылығы мен экспрессивтілігін: фонетикалық, лексикалық, сөзжасамдық, синтаксистік және т.б. Стилистикалық ресурстар функционалды стильдер тұрғысынан қарастырылады. Стилистика академиялық пән ретінде болашақ мұғалімнің тілдік құзыреттілігін дамыта отырып, білім алушылардың кәсіби -әдістемелік даярлығында да рөл атқарады.

Инклюзивті білім беру модельдері. Мүмкіндігі шектеулі балалардың түрлі санаттары үшін инклюзивті білім беруді ұйымдастыру шарттары. Білім беру ұйымдарында инклюзивті процесті ұйымдастырудың құқықтық негіздері (халықаралық және ішкі нормативтік құқықтық актілер). Кешенді оқыту жағдайында мүмкіндігі шектеулі балаларға психологиялық-педагогикалық қолдауды ұйымдастыру. Білім берудегі инклюзивті процестерді басқару.

Курстың тарихи және әдеби сипаты бар, ол болашақ мамандардың эрудициясын дамытуға бағытталған 19 ғасырдың - орыс әдебиетінің алтын ғасырының әдеби жауһарларын әзірлеу бойынша мақсатты және жүйелі жұмысты қамтиды

Пән мүмкіндігі шектеулі балаларға психологиялық -педагогикалық қолдау көрсетуді ұйымдастыруға және бейімделген білім беру бағдарламаларын іске асыруға қажетті білім, білік және дағдыларды қалыптастыруға бағытталған.

«Балалар әдебиеті және мәнерлеп оқу коммуникация компоненті ретінде» курсын оқу барысында білім алушылар қарым-қатынасының маңызды компоненттері қарастырылады. Пән дағдылар мен дағдыларды қалыптастырады, олардың ішінде мәтінді қабылдау ондағы маңызды ақпаратты анықтау, тұлғаның дамуына және қарым-қатынас процесінің құрылуына ықпал етеді.

Курс бағдарламасы білім алушылар арасында орыс, шетелдік классикалық балалар әдебиетінің пайда болуы мен қалыптасу тарихы туралы жалпы түсінікті дамытуға бағытталған; балалар әдебиетінің қазіргі әдеби процесінің заңдылықтарын зерттейді; балалар мен жастарға арналған әдебиетте жанрлардың жіктелуін және олардың эволюциясын енгізеді.

Курс тілді белгі, жүйелік-құрылымдық формация ретінде қарастырады, тасымалдаушымен ажырамайтын бірлікте жұмыс жасағанда әрекет етеді, сөйлеу ойлау ретінде, мәдениеттің, тарихтың, менталитеттің, дүниетанымның, халықтың ұлттық сипатының көрінісі ретінде; тіл білімінің тарихын білдіретін және қазіргі тіл білімінің ғылыми парадигмасын құрайтын ғылыми бағыттар мен мектептер, теориялар, тұжырымдамалар.

Пән орыс тілі мен әдебиеті пәндері бойынша пәндік олимпиадалардың тапсырмаларын орындауда прак-тикалық дағдыларды қалыптастыруға, тіл мен әдебиет тарихы туралы білімдерін кеңейту мен тереңдетуге ықпал етеді. Зерттеу барысында көркем мәтінді талдау және эссе жазу, шешендік шеберлігі жетілдіріледі

Курстың мақсаты - көрсетілген кезеңдегі әдеби процесті зерттеу және түсіну, 20-21 ғасырлардағы орыс жазушылары шығармашылығының көркемдік және әлеуметтік маңыздылығын және ондағы Қазақстанның орыс тілді әдебиетінің орнын анықтау. Курсты оқи отырып, білім алушылар заманауи әдеби процестің өзекті мәселелерін, жазушылардың эстетикалық әсер ету мәселелері мен құралдарын меңгереді.

«Жай және күрделі сөйлем синтаксисі» курсының практикалық бағыттылығы бар және мектептегі орыс тілінің синтаксис курсына ұқсастығы бар. Пәннің мақсаты - жай және күрделі сөйлемдердің синтаксисі бойынша теориялық білімдерін жетілдіру және оларды практикада қолдану.

«Қазіргі орыс тілінің синтаксисі» пәні қазіргі орыс тілінің жалпы курсының қорытынды бөлігі болып табылады. Бұл курс синтаксистік ғылымның негізгі теориялық ережелерімен таныстырады, олар сөз тіркесі теориясында тілдік дәстүрлерді, жай және күрделі сөйлемдерді, олардың құрылымын, қызметтері мен қолдану шарттарын, жаңа ғылыми бағыттарды көрсетеді

Пән шетелдік әдебиеттің әйгілі туындыларын зертте-уге, әдебиет оқиғалары мен құбылыстарын тарихи -әдеби талдау негізінде түсінуге бағытталған; әдеби процестің ерекшелігі мен кезеңділігін, ежелгі дәуір-ден бүгінгі күнге дейінгі шетел әдебиетінің көркемдік, стильдік ерекшеліктерін зерттейді.

Курстың мақсаты-берілген міндеттерге сәйкес мәтінді филологиялық талдау және оны редакциялау тәсілдерін оқу. Курс Мәтін теориясы туралы білімді кеңейтуге, практикалық аналитикалық іс-әрекет дағдыларын қалыптастыруға, мәтіннің лингвистикалық және экстралингвистикалық параметрлерін қарастыруға ықпал етеді.

Оқу курсы ғылыми санаты «Мәтін», оның негізгі сипаттамалары, мәтіннің негізгі белгілері, бір реттік байланыс құралдары және мәтін типологиясы туралы түсінік береді. Курс әртүрлі мақсаттағы мәтіндермен жұмыс істеу үшін қажетті негізгі мәліметтерді алуға мүмкіндік береді.

Осы курстың мақсаты - білім алушыларға дарынды балалармен жұмыс істеуге барынша тиімді дайындалуға көмектесу. Ол мәтіннің филологиялық талдауының әдістемесі мен техникасын, стилистикалық рухты жетілдіруге және дамытуға, ақпаратпен жұмыстың жаңа түрлерін меңгеруге, ой-өрісін, шығармашылық қабілеттерін кеңейтуге ықпал етеді. Курс қашықтан форматтағы жұмыс түрлері мен әдістерімен таныстырады.

Пән ежелгі грек және ежелгі рим мәдениеттеріне тұрақты қызығушылықты қалыптастыруға бағытталған; ежелгі әдебиеттің көркемдік ерекшелігімен, осы кезеңнің тарихи ерекшеліктерімен және оның әлемдік әдеби процестегі рөлімен таныстырады.

Курс ХХ ғасырдағы орыс әдебиеті және оның негізгі тұлғалары туралы жүйеленген білімдер береді, осы кезеңдегі орыс әдебиетінің жетекші тенденциялары туралы түсініктерін кеңейтеді және тереңдетеді. 20 ғасырдағы орыс әдебиетінің шығармалары тарихи және әдеби контексте қарастырылады.

Жоғары білім берудегі математикалық, жаратылыстану пәндерін оқып-үйрену барысында алған білім әлеуетін, тәжірибесі мен жеке қасиеттерін көрсетеді; әдістерді анықтайды, кәсіби мәселелерді шешуді, математикалық және табиғи ойлауды дамытуды бақылайды және бағалайды.

Ынтымақтастық пен командалық жұмыс істеуге негіз болатын жалпыадамзаттық құндылықтар, көшбасшылық қасиеттер мен зерттеу дағдыларына ие; жан-жақты физикалық және рухани дамуға, салауатты өмір салтына қол жеткізуге қабілетті; үздіксіз оқыту қажеттілігін ұғынады, қолжетімді мүмкіндіктерді таба алады; кәсіби және жеке өсуге ұмтылады, күнделікті кәсіби қызмет үшін қажетті жаңа білім алу дағдыларын меңгереді.

Тілдік қажеттіліктерді және көп мәдениетті қоғамды ескеріп, ынтымақтастық дағдыларын қолдана отырып, әр түрлі формадағы қарым-қатынастың кәсіби және этикалық нормаларына ие болады; ана тілі, екінші, шетел тілдерін қолданады; оқу материалының мазмұнын талдау негізінде оқу сабақтарын құрастырады, қойылған мақсаттарға сәйкес оқыту әдістерін іріктейді.

Оқушылардың, сондай-ақ мүмкіндігі шектеулі балалардың жас ерекшеліктері мен жеке ерекшеліктерін ескере отырып, оқу үрдісін ұйымдастырады; волонтерлік іс-шараларға қатысады; парасаттылық пен академиялық адалдық принциптерін біледі және сақтайды; мәдени мұраны түсінеді және құрметтейді, әлеуметтік, этикалық және ғылыми көзқарастарды ескере отырып пікірлер қалыптастыру үшін ақпарат жинайды және түсіндіреді; сөйлеу жағдайының тез өзгеретін жағдайларына бейімделеді.

Қазіргі заманғы ақпараттық және қашықтан оқыту технологияларын қызметінде, демалыста және қарым-қатынаста сенімді және сыни пайдалана алады, компьютер арқылы ақпаратты пайдалану, , кәсіби қызмет саласында интернет арқылы бірлескен желілерге қатынасу және қатысу, қалпына келтіру, бағалау, сақтау, шығару, ұсыну және бөлісу дағдыларын меңгереді.

Қазіргі тіл білімі мен әдебиеттанудың дамуының перспективалық бағыттарын біледі; нормативтік құжаттардың талаптарын ескере отырып, оқу процесін жобалайды; оқу жетістіктерін, студенттердің негізгі білім беру бағдарламасын игеруінің ағымдық және қорытынды нәтижелерін ұйымдастырады және бақылайды; орыс тілі мен әдебиетін оқытуда қазіргі педагогикалық технологияларды қолданады.

Экономика, менеджмент, маркетинг, қаржы саласындағы білім негіздерін меңгерген, оларды инновациялық идеяларды әзірлеуде және стандартты емес шешімдерді іздеуде қолданады.

Академиялық жазуды және ғылыми зерттеу әдістерін біледі, филология және әдебиеттану саласында зерттеулер жүргізеді; озық тәжірибені шығармашылықпен қолданады, өз білімдерінің, іскерліктері мен дағдыларының деңгейін сын тұрғысынан бағалайды, жеке тұлғаны жетілдіру бойынша үнемі жұмыс істейді; жаңа ұрпақты оқыту мен тәрбиелеудің міндетіне шығармашылықпен қарайды, қалыптасатын зерттеу және оқу жағдайларында еркін бағдарланады және оңтайлы шешімдер табады.