6B05202 Экология в Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

Курстың мақсаты-Жердің географиялық қабығының даму заңдылықтарын, аймақтық және жергілікті аумақтардың ерекшеліктерін түсіну; геоэкологиялық мәселелерді шешу жолдарын анықтау тетіктерін талдау қабілетін қалыптастыруға бағытталған. Курс географиялық ортаның табиғи дамуы мен антропогендік әсерінің нәтижесінде өзгеруін зерттеуге негіз болады. Курс аймақтық және жергілікті геоэкологиялық проблемаларды анықтауға негізделген.

Пәннің мақсаты - болашақ мамандардың кәсіби білімін, түсінігін, қабілетін елдің ынтымағы мен бірлігін нығайту, қоғамның интеллектуалдық әлеуетін арттыру мақсатында қолдану құзіреттілігін қалыптастыру. Қарастырылатын мәселелер:Абай ілімі туралы түсінік; Абай ілімінің қайнар көздері; Абай ілімінің құрамдас бөлімдері; Абай ілімінің категориялары; Абай ілімінің өлшеу құралдары; Абай ілімінің мәні мен маңызы.

Мақсаты: экономикалық ойлау тәсілін; коммерциялық іске асырылатын индустриялық-инновациялық жобаларға бағытталуды қалыптастыру үшін қажетті өз бизнесін құрудың теориясы мен практикасы саласында базалық білімдерді қалыптастыру. Кәсіпкерлік, шағын және орта бизнестің ішкі және сыртқы ортасының негізгі шарттары; мемлекеттік реттеу және мемлекеттің кәсіпкерлік орта үшін рөлі мәселелері қарастырылады.

Пәннің мақсаты: Сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнама нормаларын жетік білетін, құқық қолдану тәжірибесінде қолдана алатын, сыбайлас жемқорлықты дұрыс саралайтын жоғары білікті мамандарды, сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру. Оқытылатын болады: сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнама, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл субъектілерінің жүйесі, жемқорлыққа ықпал ететін жағдайлар, оған қарсы саясат, жемқорлыққа қарсы күрестің халықаралық тәжірибесі.

Пәннің мақсаты: студенттердің әлемдік және ұлттық мәдениеттің даму контекстіндегі ұлы түркі ойшылы Әбу Насыр әл-Фарабидің ғылыми және философиялық мұрасы туралы түсініктерді қалыптастыру. Әл-Фараби мұрасының ерекшеліктері және оның түркі философиясының қалыптасуына тигізген әсері; шығыс философиясының Еуропалық Ренессансқа әсер ету сипаты; ұлттық және әлемдік философия тарихының дәстүрлі және қазіргі заманғы мәселелері қарастырылады.

Мақсаты - заңдылықтарды, тұжырымдамаларды, кәсіби қызметті ғылыми зерттеуді ұйымдастыру мен басқарудың ерекшеліктерін қолдану дағдыларын қалыптастыру. Пән қазіргі ғылыми әдістемеге сәйкес ғылыми зерттеулерді ұйымдастыруды жоспарлау дағдыларын; ғылыми әзірлемелер, ғылыми байланыстар мүмкіндігі, әр түрлі деңгейдегі ғылыми гранттарға өтінім беруге, ақпараттарды іздеу тәртібінің дағдыларын қалыптастыруға бағытталған.

Курстың мақсаты биоалуантүрліліктің маңызды түрлерінің ұғымдары мен сипаттамаларын зерттеу: биологиялық таксондар мен табиғи және жасанды экожүйелер; тірі организмдерді зерттеу әдістерін игеру; биоалуантүрлілікті пайдалану және қорғау проблемаларымен танысу; әртүрлі биологиялық таксондардың өкілдерін, негізінен жергілікті флора мен фаунадан анықтау дағдыларын бекіту; өсімдіктер мен жануарлар экологиясы саласында жүйеленген білімді қалыптастыру.

Пәннің мақсаты тірі организмдердің тіршілік ету ортасымен өзара әрекеттесу заңдылықтары, биосфераның жұмыс істеуі, зиянды, зақымдайтын факторлардан адам өмірінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету негіздері, қауіптерден қорғау тәсілдері, авариялар, апаттар, табиғи апаттар салдарын жою жөніндегі іс-шаралар, қоршаған ортаны қорғау және табиғатты ұтымды пайдалану туралы білімді қалыптастыру.

Пәннің мақсаты қоршаған ортадағы табиғи процестер туралы түсінік қалыптастыру. Пән кинематиканың элементтерін; сұйықтықтар мен газдардың механикасын; молекулярлық физиканы; термодинамиканы; тербелістер мен толқындар физикасын; қоршаған ортада жүріп жатқан негізгі химиялық құбылыстар мен процестерді; электролит ерітінділеріндегі алмасу реакцияларын; тотығу-тотықсыздану реакцияларын; химиялық процестердің жүру заңдылықтарын зерттеуге бағытталған.

Курс топырақтың генезисі, құрамы мен қасиеттері, тау жынысының топыраққа айналуы, оның биосфералық функциялары, таралуының географиялық заңдылықтары және топырақтың қазіргі экологиялық жағдайы және оларды ұтымды пайдалану жолдары мәселелерін зерттейді. Қарашірік пен қоректік заттардың жинақталу үрдістеріі, тұзды және тозған топырақты мелиорациялау, агрохимиялық қасиеттері және топырақ құнарлылығын жоғарылататын тыңайтқыштар, пестицидтерді қолдануды қарастырады

Пәннің мақсаты-жоғары математиканың негізгі іргелі ұғымдарын, атап айтқанда: сызықтық алгебраның негізгі анықтамаларын, теоремаларын, ережелерін, әдістері мен формулаларын, Аналитикалық геометрия мен векторлық алгебраны, шектер теориясы мен есептеу негізін; интегралдық теорияны, бірнеше айнымалылардың функциялар теориясын, қарапайым дифференциалдық теңдеулерді түсіндіру және экологияның типтік есептерін шешуде математикалық аппаратты қолдану қабілетін қалыптастыру.

Пәннің мақсаты-қоршаған әлеуметтік және табиғи ортаның адаммен және адам қоғамымен қарым-қатынасы, адамның өмір сүру ортасын оңтайландыру және адамның биологиялық және әлеуметтік өмірі ретінде жүретін тенденциялар туралы жан-жақты түсінік қалыптастыру. Кеңістікті ұйымдастырудағы қалалардың рөлін, олардың құрылымы мен даму динамикасын, қалалық ортадағы экологиялық проблемаларды бағалау.

Пәннің мақсаты биосфера компоненттерінің өзара әрекеттесуінің негізгі заңдылықтары және адам қызметінің салдары туралы түсінікті, биогеохимиялық циклдар мен химиялық элементтердің миграциясының механизмін , химиялық қосылыстардың уыттылығы мен олардың нормаларын анықтау, зиянды заттардың ағзаға ену жолдарын, олардың токсикологиялық сипаттамаларын, әсер ету салдарын зерттеу және экологиялық стандарттарды белгілеуді қалыптастырады

Пәннің мақсаты – аумақтың табиғи-ресурстық әлеуетін және оның елдің әлеуметтік-экономикалық дамуымен өзара байланысын талдау және бағалау қабілетін қалыптастыру. Курста табиғи, интегралды және әлеуметтік-экономикалық ресурстар, олардың жіктелуі, жағдайы және орналасу заңдылықтары зерттеледі. Курс Табиғи ресурстар қорларын талдау және оларды пайдалануды болжау, оларды ұтымды пайдалану жөніндегі іс-шаралар мен бағдарламаларды әзірлеу дағдыларын қалыптастырады

Курстың мақсаты-өнеркәсіптік өндіріс жағдайында қоршаған ортаның сапасын сақтау үшін негізделген инженерлік - техникалық шараларды әзірлеу қабілетін қалыптастыру. Курста өндірістің әр түрлі салаларының негізгі экологиялық мәселелері, өнеркәсіптік кәсіпорындардағы қоршаған ортаны қорғаудың іс-шаралары мен технологиялары, газдарды, сарқынды суларды тазарту құрылғылары, топырақты тазарту, қалдықтарды кәдеге жарату жөніндегі іс-шаралар қарастырылады.

Мақсаты-қоршаған ортаға антропогендік және табиғи әсер ету нәтижесінде туындайтын қауіп-қатерлерден табиғи жүйелердің, қоғам мүдделері мен жеке адам құқықтарының қорғалуын қамтамасыз ету жөніндегі шаралар жүйесі ретінде халықаралық және ұлттық деңгейлерде радиациялық, химиялық, биологиялық және азық-түлікті қоса алғанда, экологиялық қауіпсіздік саласындағы заңнамалық негіздер мен қызметті талдау қабілетін қалыптастыру.

Пәннің мақсаты- қоршаған ортаның құрамдас бөліктеріне кері әсерді әртүрлі әдістермен бақылау жүргізу, қоршаған ортаның жағдайын бағалау және болжау дағдыларын қалыптастыру.Курста мониторингтің түрлері, мақсаты, мониторингтік зерттеулердің принциптері мен әдістері, МБМЖ құрылымы мен кіші жүйелері, экологиялық мониторингті ұйымдастыру және жүргізу, табиғи ресурстардың мониторингі, қоршаған ортаның жай-күйін мониторингтеу, арнайы мониторинг зерделенеді.

Пәннің мақсаты-қазіргі ландшафттарда өтетін геохимиялық процестерді табиғи және техногендік жүйелердегі химиялық элементтердің қозғалысы мен жинақталу заңдылықтарын талдау қабілетін қалыптастыру. Ландшафтардың жұмыс істеуінің және геожүйелердегі органикалық заттардың өндірілуінің геофизикалық негіздерін сипаттау және бағалау. Курс табиғи және антропогендік объектілердің физикалық ерекшеліктерін зерттеуге негіз болады.

Пәннің мақсаты – литосфераның экологиялық функцияларын, жер қойнауын тиімді және кешенді пайдалану саласындағы талаптарды, жер қойнауын пайдалануды басқарудың құқықтық және экономикалық тетіктерін талдау қабілетін қалыптастыру. Курс ҚР заңнамасына, жер қойнауын пайдалануды мемлекеттік реттеу жүйесіне сәйкес жер қойнауын пайдалану қағидаларын түсінудің әдістемелік негіздерін қалыптастыруға бағытталған. Курс өндіруші кәсіпорындардың табиғатты қорғау іс-шараларын әзірлеу дағдыларын қалыптастырады.

Пәннің мақсаты-экологиялық жағдайды тұрақтандыру және жақсарту жолдары мен әдістерін анықтау мақсатында аумақты экологиялық аудандастыруды зерделеу. Қоршаған ортаның қазіргі жағдайын, табиғи ресурстарды пайдалануды, ластануды тасымалдау процестерін сипаттайтын геоэкологиялық карталардың әртүрлі түрлерін әзірлеу. ГАЖ технологияларының заманауи әдістерін қолдану, табиғатты пайдалану саласында практикалық дағдылар мен құзыреттерді игеру.

Пәннің мақсаты: табиғаттағы тепе-теңдікті сақтау мақсатында ұйымдастыру принциптері, негізгі функциялары, табиғи және антропогендік бұзылған экожүйелердің құрылымы, бұзылған экожүйелерді қалпына келтіру жолдары, ресурстарды ұтымды пайдалану, олардың түрлерін молайту, технологияларды дамыту талаптары мен қажеттіліктерінің оңтайлы арақатынасы туралы түсінік қалыптастыру. Аумақтың экологиялық және ерекшеліктерін ескере отырып, табиғи ортаны сақтау бойынша ұсыныстар әзірлеу.

Пәннің мақсаты-жоспарланған немесе жүзеге асырылатын қызметтің қоршаған ортаға әсерін бағалауды ұйымдастыру және жүргізу қабілетін қалыптастыру. Курста экологиялық бағалаудың түрлері, әсер етудің әртүрлі санаттарындағы экономикалық қызметтің экологиялық салдары, нормативтік-құқықтық база, экологиялық сараптаманың тұжырымдамасы, әдістемесі мен тәртібі, оларды қоршаған ортаның сапасын басқаруда қолдану мүмкіндіктері зерттеледі.

Пәннің мақсаты-топырақ түрлерінің экологиялық ерекшеліктерін және оларды қорғауды, планетаның топырақ жамылғысының ұйымдастырылу заңдылықтарын, топырақтың интегралды сипаттамаларының эволюциялық өзгерістерін, техногендік-антропогендік факторлардың экологиялық әсерін, топырақтың ластану, дегумификация, деградация және эрозия салдарын анықтау. Топырақты ұтымды пайдалану саласындағы биоөнімділік және қолданыстағы нормативтік құқықтық, нұсқаулық-әдістемелік базаны пайдалану дағдылары туралы түсініктерді қалыптастыру.

Курстың мақсаты-кәсіби қызметте қоршаған ортаны қорғау саласындағы негізгі нормативтік-құқықтық актілерді түсіндіру және қолдану, экологиялық нормативтерді белгілеу принциптерін түсіну және оларға сәйкес қоршаған ортаның сапасын бағалау қабілетін қалыптастыру. Курста ҚР экологиялық нормативтік-құқықтық актілері, экологиялық нормативтердің топтары мен түрлері, оларды есептеу және практикалық қолдану оқытылады.

Курстың мақсаты-нақты аумақтарда табиғатты қорғау жұмыстарын жүзеге асыру үшін өндіріс және тұтыну қалдықтарын басқарудың заманауи жүйесін бағалау қабілетін қалыптастыру. Курс қалдықтарды кәдеге жарату және қайта өңдеу әдістерімен, қалдықтармен жұмыс істеу жүйесін ұйымдастырумен, қалдықтардың пайда болу нормаларымен танысуға, кәсіпорында қалдықтарды басқару схемасын, қалдықтардың пайда болу нормативтерінің жобаларын және көму лимиттерін әзірлеуге бағытталған.

Пәннің мақсаты-су ресурстарын кешенді пайдаланудың болашағы мен міндеттерін түсіну, ҚР су шаруашылығы кешенін аумақтық бөлу ерекшеліктерін, су ресурстарын ықпалдастыра басқарудың заманауи халықаралық қағидаттарын түсіндіру, су ресурстарын қорғау саласындағы проблемалық жағдайларды талдау, ҚР су бассейндері бойынша ғылыми шолулар және трансшекаралық сулар проблемаларын талдау қабілетін қалыптастыру.

Пәннің мақсаты-қоршаған ортаға кері әсердің алдын алу, азайту немесе жою бойынша экологиялық шараларды әзірлеу және негіздеу қабілетін қалыптастыру. Курс табиғатты пайдалану және қоршаған ортаны қорғау саласындағы басқару және бақылау негіздерін қалыптастыруға бағытталған. Курс табиғат қорғау іс-шараларын әзірлеу, экологиялық есептілік нысандарын толтыру және табиғат пайдалануға рұқсаттарды ресімдеу дағдыларын қалыптастырады.

Пәннің мақсаты-атмосфералық ауаны өнеркәсіптік кәсіпорындардың зиянды шығарындыларынан қорғау бойынша іс-шараларды әзірлеу және жүзеге асыру қабілетін қалыптастыру. Курс атмосфералық ауаның құрамы мен қасиеттері, атмосферадағы ластаушы заттардың таралуының негізгі физика-химиялық заңдылықтары, шаң-газ шығарындыларын тазарту техникасы мен технологияларының негіздері, атмосфераны физикалық әсерлерден қорғау әдістері туралы білім алуға бағытталған.

Пәннің мақсаты-нано және биотехнология тұрғысынан экологиялық проблемаларды шешудің теориялық білімі мен практикалық дағдыларының кешенін қалыптастыру. Курс сарқынды суларды тазарту, қауіпті газ шығарындыларын залалсыздандыру, қатты және сұйық өнеркәсіптік қалдықтарды кәдеге жарату үшін жаңа нано және биотехнологияларды қолдануды зерделеуге, сондай-ақ жаңа технологияларды енгізудің әлеуетті және нақты тәуекелдерін анықтауға бағытталған.

Пәннің мақсаты қоршаған ортаны ластаудың табиғи және антропогендік көздерін және оның экологиялық салдарын талдау қабілетін қалыптастыру, қоршаған ортаның атмосфераға шығарындылармен, ағынды сулардың төгінділерімен және қатты қалдықтармен ластануын болдырмаудың физика-химиялық және технологиялық әдістерін қолдану, қоршаған ортаға зиянды экологиялық факторлардың әсерін төмендету жөніндегі іс-шаралардың тиімділігін бағалау.

Пәннің мақсаты – кәсіпорынның бағдарламасы мен экологиялық саясатын әзірлеу, қоршаған ортаны қорғау саласындағы стандарттарды талдау және қолдану, экологиялық менеджмент жүйелерін сертификаттауды бағалау қабілетін қалыптастыру. Курс Мемлекеттік және Халықаралық стандарттау және сертификаттау жүйелерінің ұғымдары мен кезеңдерін, өнімдер мен қызметтер сапасының көрсеткіштерін, экологиялық таңбалауды, стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарды зерделеуге бағытталған.

Пәннің мақсаты-экологиялық құжаттаманы әзірлеу және кәсіпорынның экологиялық есептілігін жүргізу қабілетін қалыптастыру. Курс экологиялық дизайн негіздерін, өндірістік мониторинг процедураларын, кәсіпорынның экологиялық тексерулерін, ластану көздерін түгендеуді түсіну үшін негіз қалыптастырады. Курс РШН, РТН, қалдықтарды көму лимиттері жобаларының құрылымын зерделеуге, 2ТП-ауа, 1-СК, 1,2-қалдықтар, 4-ҚО нысандарын толтыру дағдыларын қалыптастыруға бағытталған

Қоршаған орта сапасының стандарттарына қол жеткізу үшін ластаушы заттар эмиссияларының әсер ету деңгейін төмендету үшін қажетті нано - био және басқа да қоршаған ортаны қорғау технологияларын таңдау;

Қоршаған ортаның жай-күйін бағалау және геоэкологиялық зерттеу үшін математикалық, геоақпараттық және картографиялық технологиялар негізінде бағдарламалық қамтамасыз ету әдістерін қолдану;

Есептеу негізінде атмосфералық ауаны қорғау, сарқынды суларды тазарту, қалдықтарды өңдеу және кәдеге жарату, өндіру және тұтыну әдістерін таңдау;

Топырақты қорғау жөніндегі іс-шараларды әзірлей отырып, топырақ жамылғысының экологиялық ерекшеліктерін, топырақтың қалыптасу заңдылықтарын және тозу, эрозия және шөлейттену себептерін анықтау;

Пәнаралық экологиялық зерттеулерде жаратылыстану ғылымдарының негізгі заңдарын қолдану;

Табиғатты қорғау қызметін ұйымдастыру және Биогеохимиялық процестер негізінде қоршаған орта компоненттерінің жұмыс істеу заңдылықтарын, жай-күйі мен қасиеттерін түсіндіру;

Урбанизацияланған аумақтардың әлеуметтік-экологиялық жағдайын, биологиялық және әлеуметтік тұлға ретінде адамның өмірін бағалау;

Озық әлемдік тәжірибе негізінде жасыл экономиканың жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін тіршілік ортасының экологиялық қауіпсіздігін талдау және бағалау;

Қазіргі қоғамның әлеуметтік-гуманитарлық даму заңдарын, адам мен табиғаттың өзара әрекеттесу тенденцияларын басшылыққа алу, әлеуметтік-экологиялық қатынастарды тұрақтандыру жолдарын іздеу және салауатты өмір салтын қалыптастыру, лингвомәдени білім, ақпараттық және коммуникациялық технологияларды кәсіби қызметте пайдалану.

Физикалық-химиялық, биологиялық және геоэкологиялық әдістерді пайдалана отырып, зертханалық және далалық зерттеулердің қазіргі заманауи әдістерімен ғалмдық, аймақтық және жергілікті деңгейдегі экологиялық ахуалыныі жағдайына мониторинг жүргізу;

Экожүйелердің биоәртүрлілігін сақтау мақсатында ландшафтардың қазіргі жай-күйін талдау;

Экологиялық заңнаманың нормативтік талаптарына сәйкестігін анықтау үшін жоспарланған және іске асырылатын экономикалық қызметке экологиялық бағалау, сараптама, аудит жүргізу;