6B05101 Биология в Шымкент университеті

Омыртқасыздар зоологиясы пәні – омыртқасыздар жануарлардың негізгі типтерінің және кластарының өкілдерімен таныстыру, олардың морфологиясын, физиологиясын, экологиясын, этологиясын, көбеюін, дамуын, маңызын, филогениясын, Халықаралық ғылыми терминдерді оқып, білуге баулу.

Өсімдіктер анатомиясы мен морфологиясы пәні –өсімдіктердің алуан түрлілігі мен ерекшеліктерін, систематикалық топтарымен, анатомиялық, морфологиялық ерекшеліктері мен, құрылысындағы және көбеюіндегі ерек шеліктерін, жүйеленуін қарастырады.

Алған теориялық білімдерін бекіту, өсімдіктердің табиғи орта жағдайындағы тіршілік әрекеттерін, көбеюі мен дамуын зерттеп білу, болашақ кәсіби қызметтерінде оқу-далалық зерттеулерді ұйымдастыру мен өткізудің іс-жүзіндегі әдіс-дағдыларын игерту.Оқу-дала практикасы өтетін ауданның өсімдіктерінің негізгі эколого-флористикалық кешендерімен таныстыру, түрлердің көп түрлілігін, табиғаттағы организмдер арасындағы және олардың қоршаған ортамен қарым-қатынастарының күрделілігін көрсету.

Өсімдіктер систематикасы пәні – төменгі, жоғарғы сатыдағы өсімдіктердің алуан түрлілігі мен ерекшеліктерін, систематикалық топтарымен, төменгі сатыдағы өсімдіктерінің құрылысындағы және көбеюіндегі ерекшеліктерін, жүйеленуін қарастырады. Пән өсімдіктердің көптүрлілігін реттеу арқылы өсімдіктер әлемін танып білуді, зерттеуді, тиімді пайдалануды, өсімдіктердің жер бетіне таралуын, систематикалық топтар мен таксономиялық категорияларын, өсімдіктердің жеке және эволюциялық дамуы барысында қалыптасу процесін, құрылымдық ерекшеліктерін қарастырады.

Алған теориялық білімдерін бекіту, жануарлардың табиғи мекен орта жағдайындағы тіршілік әрекеттерін, көбеюі мен дамуын зерттеп білу, болашақ кәсіби қызметтерінде оқу-далалық зерттеулерді ұйымдастыру мен өткізудің іс-жүзіндегі әдіс-дағдыларын игерту.Оқу-дала практикасы өтетін ауданның жануарларының негізгі эколого-фаунистикалық кешендерімен таныстыру, түрлердің көп түрлілігін, табиғаттағы организмдер арасындағы және олардың қоршаған ортамен қарым-қатынастарының күрделілігін көрсету.

Омыртқалылар зоологиясы пәні – омыртқалы жануарлардың алуан түрлілігін, құрылыс ерекшеліктерін, тіршілік әрекеттерін, ортаға бейімделушіліктерін, таралу заңдылықтарын зерттеу, олардың өнімділігін арттыру, тиімді пайдалану және оның табиғаттағы қорын сақтауды, Халықаралық ғылыми терминдерді оқып, білуге баулу.

Руханиятқа, білім, ғылымға еліміздің әлеуметтік, саяси мен экономикалық жаңғыруына озық технологиялардың дамуы мен дүниетанымның өсуі негізінде заман талабына сай көзқарастар негізінде адамның ұлттық санасын жетілдіру. Білім алушы рухани жаңғырудың бәсекеге қабілеттілік, прагматизм, ұлттық бірегейлік сақтау, білімнің салтанат құруы, сананың ашықтығы сияқты бағыттарын меңгере алады.

«Биология» мамандығы бойынша алған теориялық білімдерін тереңдету және бекіту. Студент практика өтетін мекемеде биологиялық кешенді зерттеулерді (гистологиялық, ботаникалық, зоологиялық, микробиологиялық т.б) алған кәсіби дағдылары мен шеберліктері арқылы орындау;

Гистология - ұлпалар жөніндегі ілімі. Гистология — (грек. hіstos – тін және logos – ілім) – адамның және көп клеткалы жануарлардың тіндерін зерттейтін ғылым. Гистологияның міндеті – тін эволюциясын анықтау, оның организмде дамуын (гистогенез), химиялық қасиеттерін (гистохимия), клеткаларының құрылысын, атқаратын қызметін (гистофизиология) зерттеу. Гистология биология мамандарын дайындау саласында іргелі пәндердің біреуі болып саналады.

Химия Д.И.Менделеевтiң периодтық заңы мен қазіргі заманғы зат құрылысы туралы көзқарастар негізінде химиялық элементтер мен олардың қосылыстарының қасиеттерін зерттеу; химияның негізгі заңдары мен заңдылықтары туралы мағлұматтармен, сонымен қатар әртүрлі химиялық үдерістердің жүру заңдылықтарын зерттеу; қоршаған ортамен және тірі ағзамен әртүрлі заттардың әрекеттесуін зерттеу.

Тұлғаны экономика құқық негіздерін сонымен қатар жемқорлыққа қарсы мәдениетін, кәсіпкер қызметінің тиімділігін, экологиялық ақпаратқа қол жеткізу, экологиялық маңызды шешімдерді қабылдауға, қоршаған ортаға қатысты сот әділдігіне қол жеткізу жолдарын оқытып үйрету, тіршілік қауіпсіздік саласында жалпы біліктілікті көтеру, қоғамға, ұйымға немесе топқа ықпал етуге қабілетті лидер тұлғаларды қалыптастыру жолдарын оқыту.

Гистофизиология ағзалардың микроскопиялық және ультрамикроскопиялық құрылымын; эмбриональды морфогенездің құрылымдық-молекулалық негіздерін, даму ақаулары мен ауытқуларының қалыптасуын, құрылымы мен гистофизиологиясын, бейімделу механизмдерін, регенерация және тіндер мен мүшелердің жасқа байланысты өзгерістерін зерттейді.

Гистохимия-бұл әртүрлі химиялық заттар мен олардың тіндеріндегі метаболизм өнімдерінің локализациясын зерттейтін гистология бөлімі.Гистохимияның негізгі мақсаты – тірі жасушалардағы химиялық реакцияларды зерттеу. Гистохимияның негізгі догмасы – бұл жасушалар мен тіндердің морфологиялық тұтастығын сақтай отырып, метаболизмді зерттеу.

Кәсіпкерлікке оқыту бұрын тап осындай маңызды болған емес. Өскелең ұрпақ көптеген елдерде жастар арасында ұлғайып келе жатқан жұмыссыздықпен бірге жұмыс орындарының ашылуына және жұмысқа орналасу үшін кәсіпкерлік мінез-құлық мәдениетіне баса мән беруде.

Имиджелогия пәні - тұлғаның экономикалық теория, құқық негіздері сонымен қатар сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетін,кәсіпкер қызметінің тиімділігін, экологиялық ақпаратқа қол жеткізу, экологиялық маңызды шешімдерді қабылдауға, қоршаған ортаға қатысты сот әділдігіне қол жеткізу жолдарын оқытып үйрету, тіршілік қауіпсіздік саласында жалпы біліктілікті көтеру, қоғамға, ұйымға немесе топқа ықпал етуге қабілетті лидер тұлғаларды қалыптастыру жолдарын оқыту.

Пән өсімдіктің функционалдық белсенділігінің ерекшеліктерін, өсімдік ағзасының өмірлік белсенділігінің негізгі заңдылықтарын, су режимін, фотосинтезді, тыныс алуды, тамақтану тетіктерін, өсімдіктердің қозғалысын, өсу мен дамуды зерттеуді қарастырады. Өсімдіктердің тіршілік әрекеті туралы биологиялық теориялар мен базалық түсініктерді, оларда жүретін физиологиялық процестердің жүру механизмін білу, ғылыми –зерттеу жұмыстары мен далалық бақылаулар ұйымдастыру кқзделеді.

Өсімдіктер биохимиясы – өсімдіктердің химиялық құрамы мен оның органдарындағы, ұлпаларындағы, клеткаларындағы үздіксіз жүріп жататын зат алмасу процесін зерттейтін ғылым, ботаника саласы.

Пән әлемнің заманауи физикалық бейнесі және ғылыми дүниетаным туралы түсінікті қалыптастырады, іргелі заңдарды, физикалық зерттеулер әдістерін қолдану білімдері мен дағдыларын қалыптастырады; классикалық және қазіргі физиканың негізгі ұғымдарының, заңдылықтарының, теорияларының ішкі байланысы мен тұтастығындағы мәнін ашады.

Өсімдіктер және жануарлар экологиясы туралы негізгі түсініктерді қалыптастыру, жануарлардың биоэкологиялық топтарымен танысу, жануарлардың тіршілігіне судың әсерін анықтау, жануарлардың тіршілігіне ауаның әсерін анықтау, жануарлардың тіршілігіне жарықтың әсерін анықтау, жануарлардың тіршілік ету формаларымен танысу, жануарлардың су мен ылғалдылыққа бейімделуі.

Матрицалар мен анықтауыштар. Сызықты алгебралық теңдеулер жүйесі. Векторлық кеңістік базисі. Векторлардың скалярлық, векторлық және аралас көбейтінділері. Арифметикалық n- өлшемді векторлық кеңістіктер. Жазықтықпен кеңістіктегі геометриялық сызықты бейнелер (түзулер, жазықтықтар). Екіншіретті қисықтар мен беттер. Квадраттық түрлер. Олардың қолданылуы. Жоғары алгебра элементтері: комплекс сандар; n –ші дәрежелі көпмүшеліктер (коэффициенттері – комплекс, нақты сандар). Алгебраның негізгі теоремасы және оның салдарларын оқытатын пән.

Биотехнологияның бағыттары. Жасанды қоректік ортада өсімдік клеткасы мен тканін өсірудің қағидалары мен тәсілдері. Өсімдік клеткасын өсіру биологиясы. Каллусогенез және дедифференция. Өсімдік клеткасының самоклональді өзгергіштігі және оның түрлері мен себептері. Биотехнология жоғары өсімдіктердің мүшелерін, ұлпаларын, клеткаларын іn vitro жағдайында өсіруге негізделген. Биотехнология ғылымының даму тарихы.

Жануарлардың экологиялық топтары және тіршілік зоналары және жануарлардың ылғалға, суға, жарыққа қатысты экологиялық топтарға бөлінуін қарастырады. Жануарлардың тіршілік формаларының классификациясы. Жануарлардың тіршілік формаларының эколого-морфологиялық классификациясы Жануарлардың ылғалға, суға, жарыққа қатысты экологиялық топтарға бөлінуі.

Термодинамика - физика ғылымындағы жылудың жұмыс және басқа энергия түрлерімен арадағы қарым-қатынасын зерттейтін тармағы. Термодинамика — тәжірибелерден жинақталған нәтижелерге сүйенетін феноменологиялық ғылым. Ол көптеген құрамдас бөліктерден тұратын макроскопиялық жүйелер - термодинамикалық жүйелерді зерттейді. Термодинамика ғылым мен техниканың энергетика, қозғалтқыштар, фазалық ауысу, химиялық реакциялар, секілді көптеген салаларында қолданылады. Термодинамиканың физика мен химияның бірқатар салаларында, химиялық технология, аэроғарыштық технология, машина жасау, жасушалық биология, биомедициналық инженерия секілді алуан түрлі салаларда алатын орны ерекше.

Адам экологиясы - адамды биосоциальдық тiрi ағза ретiнде күрделi компоненттi қоршаған ортамен қатынасын, динамикалық дамуын, организмдегi ағзалар мен құрылымдардың байланыстарын зерттеп, биолог мамандарын дайындауда жалпы биология пәндердiң iшiндегi ең негiзгi болып саналады. Әр түрлi ауа райы мен географиялық жағдайда тiршiлiк әрекет кезiнде организмнiң әр түрлi әрекеттерiнiң, зат алмасудың, қан айналудың, тыныс алудың, ас қорытудың, бұлшықет жұмысының, жүйке жүйесiнiң және т.б. заңдылықтарын көрсету. Физиологиялық әрекеттерiнiң молекулярлық негiздерiнiң ашылуы, жалпы экологиялық физиологияда және оның тарауларында жинақталып, қорыту жасауға мүмкiндiк береді. Тұрғындардың десаулығы- олардың тіршілік ету ортасының сапасын білдіретін біртұтас көрсеткіш. Адамдардың өмір сүруіне жалпы сипаттама.

Адам анатомиясы болашақ биолог мамандарды адам организмінің құрлысымен таныстырумен қатар олардың жалпы биологиялық заңдылықтар туралы да көз қарастырын қалыптастырады. Сонымен қатар бұл ғылым адамның дене құрылысына сыртқы ортаның, еңбектің, әлеуметтік жағдайларының тигізетін әсерлерін қарастырады.

Приматтар қауымдастықтарда адамдардың орны. Приматтардың жалпы морфофизиологиялық және эколого-географиялық сипаттамасы. Эволюцияда адам линиясының орнының және уақытының бөлінуі жөнінде негізгі көзкарастары. Адамның филогенетикалық дамуы. Ерте гоминидттері.

Биогеография - жер шарындағы тірі организмдер мен олардың топтарының таралуы мен орналасу заңдылықтарын зерттейтін ғылым саласы; өсімдіктер мен жануарлардың және олардың бірлестіктерінің жер шарында таралуы мен олардың бөлектеніп мекендеу сипатын зерттейтін ғылым.Биогеография ғаламдық экожүйе ретінде. Ареалдар жөніндегі түсінік. Жер шарындағы құрлықтың флоралық аймақтары. Жер шарындағы құрлықтың фауналық аймақтары Мұхитты биогеографиялық аудандастыру. Түрлердің жойылуы, адамның әрекетінен флора, фаунаның өзгеруі. Жалпы жертану, Топырақтану негіздерімен топырақ географиясы, Ландшафттану, Картография, Геология.

Тұқым қуалаушылықтың биохимиялық және цитологиялық негіздерін ; белгілердің мұрагерлік заңдылықтарын, гендердің өзара әрекеттесу түрлерін;адамның тұқым қуалаушылығы мен өзгергіштігін норма мен патологияда зерттеу әдістерін ;өзгергіштіктің негізгі түрлері мен адамдағы мутация түрлерін, мутагенез факторлары; тұқым қуалайтын аурулардың негізгі топтарын, олардың пайда болу себептері мен механизмдері зерттейді.

Тірі ағзаға тәнтұқымқуалаушылық пен өзгергіштіктің материалдық негіздерін, белгілердің тұқымқуалау заңдылықтарын сипаттайды. Генетика және селекция негіздерінің зандылықтарын, принциптерін қазіргі заманғы ақпараттық білім технологиясын пайдаланып, жаңа мағлұматтарды қалыптастыруға дағдылайды. Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштіктің молекулулалық механизмдерін, организмдердің тұқым қуалаушылық қасиеттерінің сыртқы орта факторларының әсерінен өзгеру заңдылықтарын тұжырымдайды.

Клетка биологиясы курсы – пәннің даму тарихын, жетістіктерін, жарық, электронды микроскоп, клетка мен ұлпалардың құрылысын, қызметін, клетка теориясының негізгі қағидаларын, клетка органеллаларының құрылысы мен қызметін, клетканың бөліну механизмін, клетка өлімі туралы қарастырылады.

Флора және фауна ғылымының қазіргі кезеңдегі дамуы мен өсімдіктер мен жануарлардың жер бетіне таралу заңдылығын, орналасу тәртібі, букіл адамзат үшін маңызы туралы тycінік к;алыптастыру. Өсімдіктердің және жануарлардың жер бетіне таралуымен қатар олардың кунделікті тұрмыста, халық шаруашылығында пайдалану мумкіндіктерін түсіндіру.

Ерітінділер теориясы пәні - Дисперстік жүйелердің қысқаша сипатын және олардың жіктелуін. Жүзгіндер (суспензиялар, эмульциялар), коллоидтық жүйелер шынайы ерітінділер. Еру үрдісінің механизмін. Еру кезіндегі сольватация (гидратация). Ерітінділер теориялары жөнінде Д.И.Менделеевтің жұмыстарын қарастырады. Қатты заттардың суда ерігіштігін. Ерігіштік коэффициенті және оның температураға тәуелділігін. Ерітінділер концентрациясын. Моляр, нормаль концентрациялар. Титр. Әртүрлі концентрациялы ерітінділер даярлау үшін есептеулерді оқып үйретеді.

Физикалық химия - химия мен физиканың арасындағы аралық ғылым. Ол химиялық реакциялардың, онымен қоса жүретін физикалық құбылыстардың заңдылықтарын зерттейді. Физикалық химия процесстердің жүйедегі тепе-теңдік жағдайы мен оның бір күйден екінші күйге ауысу мүмкіндігін, химиялық реакция жылдамдығының уақытқа байланысты өзгеруін, электрлік және химиялық энергиялардың өзара ауысу заңдылықтары сияқты мәселелерді қарастырады. Коллоидтық химия – дисперстік жүйелер мен фазалардың бөліну беттерінде болатын беттік құбылыстарды зерттейтін ғылым саласы. коллоидты химия пәні - беттік құбылыстардың заңдылықтарыy, дисперсті жүйелерді алу және олардың тұрақтылық теориясыy, лиофобты және лиофильді коллоидты жүйелердің қасиеттерін, олардың қолдану саласын, алынған нәтижелерді есептеуді қарастырады.

Tіршілік әрекетіне арқау болатын химиялық құрылымдарды, процестерді зерттейді. Функционалды биохимия міндеті - әр нақты жағдайда метаболизмнің ерекшеліктерін анықтау. Яғни сыртқы ортамен өзара әрекеттесудің ерекшеліктерін, сондай-ақ организмдегі биохимиялық процестердің ерекшеліктерін түсіну.

Молекулалық биология - тірі организмдердің жұмыс істеуін, олардың құрамына кіретін молекулалар және атомдардың химиялық құрылымы тұрғысынан зерттейтін ғылым саласы. Молекулалық биология нуклеин қышқылы мен белоктардың құрылыс және құрылым ерекшеліктерін, жасушаның гентикалық аппаратының құрылымдық - қызметтік ұйымдастырылуын, ақпараттардың тұқым қуалауының жүзеге асу механизмін, апоптоз, генетикалық код т.б. оқытады.

тірі организмдердің дамуы туралы, гаметогенездің ерекшеліктерін, гаметалардың морфологиясы мен физиологиясын, эмбриогенездің негізгі кезеңдерін, ұрықтанудың биологиялық маңызын, бөлшектенуді, гаструляцияны, органогенезді, эмбриологияның кейбір салыстырмалы мәселелерін, омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың соматикалық эмбриогенезін қарастырады.

Альгология – ботаника ғылымының балдырларды зерттейтін саласы. Пән балдырлардың биоалуантүрлілігін және төменгі фототрофты организмдер жүйесін құру принциптерін оқытады. Организмдердің әр бөлімшесінің жүйелілігі курсында студенттер жүйелі топтың биохимиялық, анатомиялық, морфологиялық, экологиялық және басқа да ерекшеліктерін, балдырлардың әртүрлі топтарының дамуы мен таралуына әсер ететін қоршаған орта факторларын зерттейді.

Микробиология– микробтар жөніндегі ғылым. Ол микроорганизмдердің кұрылысын, биологиялык касиетін, табиғатта жүріп жататын әр түрлі процестердегі олардың ролін, жоғары сатыдағы күрделі организмдермен карым- катынасын және зиянды әрекетінің әсерін зерттейді.

Ихтиология балықтар мен дөңгелекауыздыларды, (миксиндер мен тілтістер) зерттейтін омыртқалылар зоологиясының бөлімі. Қазіргі заманның басты проблемалары, ашық мұхитпен ішкі су қоймаларының балықтар түр құрамын, олардың экологиясын, этологиясын, популяция динамикасын, эволюциясын зерттейді

Тірі ағзалар мен оның жүйке жүйелері, ұлпалары және жасушалардың әрекеттерін, тірліктерін қарастырады. Адам және жануарлар физиологиясы-медико-бологиялық ғылым организмді және оның бөліктерін бүгін өмірлік іс-әркетін оқытады, ткань мен клеткалар, жүйе – қоршаған ортамен байланысты және механизімін ашады. Ағзаның жасушаларына, ұлпалары мен мүшелеріне тән негізгі тіршілік әрекетінің жалпы көрсеткіштерін зерттеу. Ағзаның сыртқы және ішкі ортаның әртүрлі әсерлеріне жауабын зерттеу.

Әр түрге жататын гидробионт ағзалардың тіршілік ету жағдайын, олардың түрлік құрамын, қоршаған орта мен су қоймаларындағы биологиялық құбылыстарды, ағзалардың функционалдық мезанизмін зерттеу, осы комплексті ғылым ретінде қарастырады.

Oрганизмдегі биохимиялық қосылыстардың бір түрден екінші түрге айналу жолдарын зерттейді: Зат алмасу заңдылықтарды зерттейді. Белоктар, көмірсулар, нуклеин қышқылдары, липидтердің алмасуы, яғни ыдырауы, синтезі жан-жақты қарастырады. Организмдердегі қоректік заттарды сіңіруінен (анаболизм) бастап, олардың толық ыдырауына (катаболизм) дейінгі биохимиялық реакциялардың барлығы — бүкіл тірі организмдердің басты және тұрақты белгісі — зат алмасуға негізделген. Сондықтан да организмдегі зат алмасу, яғни метаболизм процестерін терең зерттеу Биохимияның негізгі міндеттерінің бірі.

Биохимия – тіршіліктің молекула негізі жөніндегі ғылым. Ол тірі организмнің химиялық құрамын,тірі материяда болатын химиялық реакцияларды, тірі организмдегі заттардың биологиялық функциямен молекуларлық құрамымен өзара байланысын зерттейді.

Эмбриология — ұрықтың пайда болуы және дамуы туралы ілім. Эмбриология – жыныс жасушаларының қалыптасуын, дамуын, құрылысын және эмбриондық дамудың негізгі кезеңдерін, ұрықтан тыс мүшелердің дамуын қарастырады. Ол биология ғылымдарының жедел дамып келе жатқан саласы. Эмбриологияның соңғы қол жеткен ғылыми жетістіктері биологияда, медицина мен ветеринарияда кеңінен қолданылуда.

Жасқа сай физиология және гигиена пәні ғылымның екі саласын қамтиды: адам организмінің, жеке мүшелердің және мүшелер,жүйелерінің қызметтерінің жас ерекшеліктерінің заңдылықтарын, даму жолдарын қарастыратын жасқа байланысты физиология, және адамның денсаулығын сақтауға қажетті жағдайларды қарастырады.

Aдам мен жануарлардың жүйке клеткалары (нейрондар) мен оның өсінділерінен тұратын жүйке жүйесінің ең негізгі бөлігі.. Тірі организмдіқұрайтын түрлі органдар жүйелерінің қызметтерін үйлестіріп, реттеп отырады. Орталық жүйке жүйесі жұлын жүйкелері (31 жұп) мен ми жүйкелері (12 жұп) 09ралады. Бұл жүйкелер омыртқааралық және вегетативтік жүйке түйіндерімен бірге шеткі жүйке жүйесін құрады. Әр түрлі рецепторлардан тітіркену процесінде пайда болатын жүйке импульстары орталыққа тепкіш (афферентік) жүйке талшықтары арқылы орталық жүйке жүйесіне келеді.

Қоршаған ортаның табиғи эталондар, реликтілері, ғылыми зерттеулерге, ағарту білім беру ісіне, туризмге және рекреацияға арналған нысандары ретінде экологиялык, ғылыми және мәдени жағынан ерекше құнды, мемлекеттік қорғауға алынған аумақтарының жиынтығы. Қорықтардың басты мақсаты - табиғи ландшафтылар эталонын мұндағы тіршілік ететін өсімдіктер мен жануарлар дүниесімен коса сақтау, табиғат кешендерінің табиғи даму заңдылықтарын анықтайды.

Экобиотехнологияда биохимия, микробиология, молекулярлық биология және генетика жетістіктері қолданады. Экобиотехнология жетістіктерін ауыл шаруашылығында пайдалану. Қоршаған ортаның ластануымен күресу әдісі. Өсімдіктерді және жануарларды зиянкестерден және аурулардан қорғау.

Дәрілік өсімдіктер пәні - Қазақстанда халық медицинасында қолданылатын көптеген дәрілік өсімдіктер мен дәрілік өсімдік шикізатын, халық медицинасында қолданылатын фолораның негізін қарастырады.

Фитопатология - өсімдік ауруларының себептері мен салдарын, оларды қоздыратын микроорганизмдердің морфологиялық және биологиялық ерекшеліктерін анықтап, айықтыру, дамуын шектеу жолдары мен әдістерін зерттейтін ғылым саласы.

Қазақстан өсімдіктері мен жануарлар ресурстарының алуан түрлілігімен, пайдалы өсімдіктер және жануарлардың жеке топтарын және түрлерінзерттеу тарихының кезеңдерімен, шикізат алу тәсілдерімен және оларды қолдану жолдарымен таныстыру. Тірі табиғат обьектілерінде қолданған адамдардың қажетіне керекті биологиялық ресурстар туралы түсінік. Биологиялық ресурстар түрлері өсімдіктер және жануарлар ресурстары.Табиғи және екінші реттік ресурстар туралы түсінік.

Қолданбалы биология және топырақтану негіздері – топырақтың белгілері,жалпы құрамы мен қасиеттеріне, педогогикалық профильдегі биологтар үшін мектеп жанындағы тәжірибе участоктарында жұмыстарды ұйымдастыруға қажетті білімдермен қаруландырады, тәрбиелік мәні бар ғылыми жмыстарды жүргізу әдістерін үйретеді.

Хронобиология (грек. chronos — биология ғылымының уақыт және биология) — белгілі бір уақыт аралығында биологиялық жүйелерде болатын ырғақты өзгерістерді зерттейтін саласы. Кейде биологиялық процестер мен құбылыстардың мезгіл-мезгіл қайталануын зерттейтін ғылым саласы — биоритмологияны да хронобиология деп атайды. Қазіргі кезде хронобиология ғылымы өз зерттеулерін математика, физика, т.б. ғылымдармен тығыз байланыста жүргізеді.

Қазақстан биоресурстары пәні - Қазақстан өсімдіктері және жануарлары ресурстарының алуан түрлілігімен, пайдалы өсімдіктер және жануарлардың жеке топтарын және түрлерін зерттеу тарихының кезеңдерімен, сонымен қатар шикізат алу тәсілдерімен және оларды қолдану жолдарын қарастырады.

Ғылыми техникалық ақпараттарды жан-жақты іздеу. Дүние жүзіндегі ғылыми-техникалық және педагогикалық ақпараттар жүйесі. Агрономиядан білім беру облысындағы алғашқы құжаттар: кітаптар, мақалалар, тезис-баяндамалар, энциклопедиялар, анықтама кітаптар, есептер мен диссертациялар, нормативті-техникалық құжаттар.

Топырақтың түзілуі, құрамы мен қасиеттері, оларды қорғау және тиімді пайдалану туралы ғылым. Ландшафтың туындысы және элементі бола тұрып, топырақ жер бетінің табиғатының дамуына маңызды орта болады. Өзінің құнарлылығы арқылы топырақ өндірістің негізгі құралы болады.

Өзінің кәсіби, ғылыми және ғылыми-педагогикалық қызметін, сонымен қатар ұжымның қызметін жобалау және іске асыруға, өзінің кәсіби және ғылыми қызметінің нәтижелерін болжауға, оның нәтижелерін бақылауға және әділ бағалауға, бірлескен ғылыми қызмет атқаруға, өзінің әрі қарай кәсіби тұрғыда дамуын жобалауға, тұлғалық және кәсіби жағдайларға төтеп беруді меңгереді. Дипломалды практика кезеңінде келесі міндеттер шешіледі: дипломдық жұмысты орындау үшін жеткілікті нақты материалды жинау, оның ерекшелігі мен тақырыбын ескере отырып; практикаға белгілі бір жеке тапсырмамен теориялық және практикалық зерттеу жұмыстарын орындайды, алынған зерттеу жұмысының дағдыларын дамыту және дипломдық жұмыста әзірленетін нақты мәселелерді зерттеу әдістемесін меңгереді.

Болашақ мамандардың ғылыми-зерттеу жұмыста рын ұйымдастыру және жоспарлауға дағдыларын қалыптастыру. Өз бетінше ғылыми жұмыстарды жүргізу, зерттеу және тәжірбиелер жүргізу дағдыларын қалыптастыру, алған білімдерін жүйелеу, кеңіту және бекіту.

Болмысты ғылыми тану тәсілдері туралы түсінікті қалыптастыру, ғылыми-педагогикалық ойлауды дамыту ғылыми зерттеу әдісі, ғылыми дәлел, заңдылық, ғылыми ақпараттың анықтығы, жүйе, модель. Зерттеудің экспериментальды-эмпирикалық және тероиялық-деңгейлері әдістерінің мәні мен мазмұны.

Берілген пәнді оқытудың негізгі мақсаты Молекулалық-биологиялық негізгі әдістерді білу ауыл шаруашылығының, медицинаның, ның практикалық міндеттерін шешуге қажет болып табылады. Курстың міндеті молекулалық-генетикалық үрдістердің механизмдерінің, яғни ДНҚ-ның репликациясы, рестрикциясы мен модификациясы, ДНҚ-ның репарациясының жалпы заңдылықтарын ашу.

«Биотехнология негіздері» пәнінде биотехнология ғылым ретінде жалпы мінездемесіне сұрақтары, оның жетістіктері және дамуын, ферментті процесс технологиясын қарастырады. Ғылымда көптеген бағыттарының іргелі дамуы мен жетістіктері арасындағы қатынастарға ерекше көңіл аудару.

Топырақ биологиясы ілімінің пайда болуы. Әр түрлі типті топырақтардың микроорганизмдердің құрамдастығы және олардың геохимиялық қызыметі. Топырақтың альгология, микология, зоология бөлімдерінің пайда болуы, дамуы. Топырақ биологиясының қазіргі кездегі даму дәуірлерінің ерекшеліктері.

Биофизика пәні биология, физика, химия және биохимия ғылымдарының қиылысында дамыған ғылым саласы. Салалық білімнің негізгілерінің бірі болып табылады. Ол кәзіргі заман талабына сай биологтарды, экологтарды дайындауда маңызды роль атқарады. Биофизика және оның әдістері жайында түснік беру, биологиялық құбылыстарға қолданылатын биофизикалық тәсілдердің ерекшеліктері, биофизиканың негізгі заңдарымен және әр түрлі деңгейде ұйымдасқан жүйелерге, яғни молекулалық деңгейден популяцияға дейінгі жүйелерге жүргізілетін биофизикалық зерттеулердің негізі болып табылатын әдістермен таныстыру.

Көгалдандыруда қолданылатын сәндік қылқан жапырақты және жапырақты ағаш түрлерінің,шөпті өсімдіктердің түрлері мен сорттарын, биологиясын және экологиялық ерекшеліктерін; шөпті және бұталы өсімдіктердің агроландшафттарының негізгі компоненттерін, биологиялық ерекшеліктерімен, сәндік қасиеттерімен және өндірістік міндеттерімен байланысты гүлді дақылдар биологиясының негіздерін; өсімдіктердің әртүрлі түрлерін өсіру технологиясын зерттейді

Көгалдандыру негіздері - қала, ауыл, тағыбасқаелдімекендерағаш, бұта, гүл, көгалөсіру. Студенттерге жасыл құрылыс саласындағы ғылым мен практиканың заманауи жетістіктері негізінде өсімдіктерді өсіруге қажетті білім мен дағдыларды үйрету. Гүлді-сәндік өсімдіктердің алуан түрлерін зерттеу, гүлді және сәндік өсімдіктерді морфологиялық белгілері бойынша анықтауға үйрену, өсімдіктердің экологиялық сипаттамаларын және олардың ауыл шаруашылық технологиясының ерекшеліктерін зерттеу, жекелеген түрлерді пайдаланудың негізгі бағыттарын зерттеу және көгалдандыру әдістерін меңгерту .

Бионика атауы ежелгі грек сөзінен шыққан бион — "өмір жасушасы". Бионика - техникалық мәселелерді шешу мақсатында биологиялық жүйелер мен процестерді негізінде алынған білімдерін қолдануды зерттейді. Бионика адамзатқа табиғаттан алынған идеялар негізінде техникалық жүйелер мен техникалық процестер құруға көмектеседі. Биониканың объектілері- тек мүшелер мен тіндердің құрылымы ғана емес, сонымен қатар жануарлардың мінез-құлықтары мен басқа да объектілердің модельдері туралы деректерді беру әдістері. Осы пән негізінде білім алушы жаңа ғылым негізін меңгереді.

Флористика - жер шарындағы және оның жеке аймақтарындағы флораларқұрамындағы өсімдік түрлері, олардың өзара қатынасы, шығу тегі, ерекшеліктері туралы ғылым, ботаника саласы. Пәннің мақсаты: студенттерге жасыл құрылыс саласындағы, атап айтқанда гүл өсіру саласындағы ғылым мен практиканың заманауи жетістіктері негізінде сәндік гүлді өсімдіктерді өсіруге қажетті білім мен дағдыларды үйрету. Пәннің мақсаттары: гүлді-сәндік өсімдіктердің алуан түрлерін зерттеу, гүлді және сәндік өсімдіктерді морфологиялық белгілері бойынша анықтауға үйрену, өсімдіктердің экологиялық сипаттамаларын және олардың ауылшаруашылық технологиясының ерекшеліктерін зерттеу, жекелеген түрлерді пайдаланудың негізгі бағыттарын зерттеу, гүлдер композицияларын құрастыруды және көгалдандыру әдістерін меңгерту .

Нейробионика-бионика бөлімі, ол техника қажеттіліктері үшін адам мен жануарлардың жүйке жүйесінің қызметін зерттеуді және модельдеуді мақсат етеді. Нейробионика мидың жұмысын, есте сақтау механизмдерін зерттейді. Жануарлардың сезім мүшелерін, жануарлардың да, өсімдіктердің да ішкі механизмдерінің қоршаған ортаға реакциясы қарқынды зерттелуде.Нейробиониканың негізгі бағыттары-адам мен жануарлардың жүйке жүйесінің физиологиясын зерттеу және жүйке жасушаларын модельдеу.

Биологиялық нысандардың əртүрлілігі және құрылымдық ерекшеліктері туралы теориялық негіздер мен базалық түсініктерді білу, жалпы кəсіби базалық ақпаратты меңгеру жəне талдау;

биологиялық тұжырымдарды дәлелдеу мен ой-қорытулар жасауда, ғылыми-зерттеу жұмыстарының нәтижелерін талдауда сыни тұрғыдан қарау және жүйелі ойлау негізінде білімін практикада қолдану;

тірі организмдердің түрлерін, құрылысын,тіршілік белгілері мен негізгі қасиеттерін молекулалық, клеткалық және ұлпалық деңгейде зерделеп, организмге тән функциялар мен физиологиялық процестердің жүру механизмін, экологиялық топтардын, қауымдастықтағы заңдылықтарды, экологиялық қауіпсіздік мəселелері мен табиғи ресурстарды қорғау шараларын айқындау;

әр түрлі ақпараттық ресурстарды, компьютерлік жəне мультимедиялық технологияларды, сандық білім беру ресурстарын кəсіби қызметте қолдана білу;

биологиялық жүйелердің ұйымдасу деңгейлерін, қызметін, өзара байланысын, биологияның негізгі концепциялары мен даму перспективаларын білу;

ғылыми зерттеулердің әдістерін және академиялық хатты білу және оларды оқытылатын салада қолдану;

инновациялық технологияларды пәнді оқытудың мақсат-міндеттеріне және білім алушылардың дара ерекшеліктеріне сәйкес қолдану;

білім алушының тұлғалық дамуын қалыптастыруда, өмір бойы білім алуда пәнаралық білімді интеграциялай білу;

академиялық адалдық принциптері мен мәдениетінің маңызын ұғыну;

кәсіби қызметінің тиімділігін арттыру мен білімін өмірде қолдану тәжірибесінде, даулы жағдайларда туындаған проблемаларды шешудің креативтілігін бағалай білу;

ағзалардың тұқым қуалаушылық пен өзгергіштігінің молекулулалық механизмдері мен заңдылықтарын, генетикалық және биохимиялық әдістерін, биотехнологияның қазіргі таңдағы даму деңгейін танып, биотехнологиялық әдістердің көмегімен селекция процесін жүргізу;

теориялық және эксперименттік зерттеу әдістерін қолдану іскерлігін қалыптастыру арқылы, ізденушілік-зерттеушілік әрекет дағдыларын игеру, талдау, зерттеу нәтижелеріне қорытынды жасау;