6B02201 Тарихшы-зерттеуші, гуманитарлық пәндер оқытушысы в Х.Досмұхамедов атындағы Атырау университеті

әлемдік өркениеттің тарихын отандық және әлемдік тарих ғылымын дамытудағы заманауи үрдістерге сәйкес көрсету. Пәннің негізгі бөлімдері: өркениеттің пайда болуы мен таралуы, ежелгі дәуір, орта ғасыр, жаңа және қазіргі өркениеттер, ерекшеліктер, тарихи мектептер мен әлемдік өркениеттер туралы ілімдер.

Оқу пәнін оқытудың мақсаты: студенттердің академиялық мәтіндерді құрастыру және ғылыми зерттеулердің нәтижелерін жазбаша ұсыну дағдыларын қалыптастыру. Оқу пәнін оқытудың міндеттері: студенттерді академиялық мәтіндердің ұғымымен, функцияларымен, жанрларымен, академиялық мәтіндерді жазуға қойылатын талаптармен таныстыру және дереккөздермен, кітапханалық және Интернет-ресурстармен жұмыс істеу дағдыларын, академиялық мәтінді сауатты ресімдеу дағдыларын қалыптастыру.

Пәннің мақсаты - ежелгі әлемдік тарихты отандық және әлемдік тарихтың қазіргі заманғы үрдістеріне сәйкес зерттеу. Пәннің негізгі бөлімдері: Ежелгі әлемнің мәдениеті, Ассирия, Аккад, Шумер, Византия

Пәнде тарих ғылымының ерекшеліктері, тарихи заңдылықтар мен құбылыстар, тарихи ұғымдар, дәуірлер, даму ерекшеліктері, өркениетер мен мәдениеттердің даму ерекшеліктері оқытылады. Пән тарихшы маманға қажетті біліктер мен дағдыларды қалыптастыруға ықпал ететін әдіс-тәсілдері мен оқытылады.

Археологиядағы ағымдық үрдістерді зерттеу үшін тарихи ғылымның ажырамас бөлігін қамтамасыз ету. Пәннің негізгі бөлімдері - археология, тарихи қорғандар, ескерткіштер, тұрақтар құнды тарихи деректер.

Отандық және әлемдік тарих ғылымын дамытудағы заманауи үрдістерге сәйкес Қазақстанның археологиясын таныстыру. Пәннің негізгі бөлімдері: Қазақстанның археологиясының тарихи ғылымдағы рөлі, Қазақстанның археологиялық ескерткіштері, бір және бірнеше мәдениет деңгейінің ескерткіштері, Қазақстанның археологиялық мәдениеті.

Қазақстанның ежелгі тарихын зерттеудің мақсаты отандық және әлемдік тарих тарихындағы қазіргі заманғы үрдістерге сәйкес Қазақстанның ежелгі тарихын зерделеуді көрсету болып табылады. Пәннің негізгі бөлімдері ежелгі Қазақстан аумағын мекендейтін тайпалар мен тайпалардың пайда болуы, орналасқан жері, саяси тарихы, әлеуметтік құрылымы және бай материалдық және рухани мәдениеті болып табылады.

Пәннің мақсаты: мамандардың жаңа буынын, ұлттық сана-сезімнің, ұлттық рухтың, патриотизм рухының, тарихи сана мен әлеуметтік жадтың даму деңгейі жоғары қоғамның әлеуметтік белсенді мүшелерін; мемлекетіміздің тұрақтылығын, тәуелсіздігін, қауіпсіздігін сақтау бойынша белсенді және батыл іс-қимылдарға дайын, басқа мәдениеттер өкілдерімен сындарлы диалог құруға қабілетті кәсібилік пен бәсекеге қабілеттілік рухын тәрбиелеу.

Орта ғасыр дәуірінің негізгі мазмұны, оның ерекшеліктерін анықталады, жаңа әлемдік дүниетанымдық жүйенің пайда болуы мен дамуы, жаңа өркениет жүйесі туралы түсінік беріледі. Оның мазмұны Батыста, Еуропада, екі әлемнің синтезі - ежелгі, қазірдің өзінде христиан, және оның уақытында жоғары ұйымдастырылған және қиянатсыз, әлі күнге дейін пұтқа табынушылық, мемлекет құрылмаған. Екі әлемнің одағы Ренессанстың, Ұлы Географиялық ашылымдардың, Реформацияның және революцияның, феодализм элементтерінің жойылуына және капиталистік қатынастардың туындауына әкелді.

Курсты оқытудың мақсаты студенттердің Қазақстанда кәсіпкерлік принциптері, жаңа идеяларды іздеу және стартаптар құру әдістері, студенттер мен басқаларды кәсіпкерлікпен айналысуға тарту туралы білімдерін қалыптастыру болып табылады.

Курстың мақсаты - ортағасырлық Қазақстан тарихын (VI-ші кезең - XVII ғасырдың басы) зерттеу, тарихи үдерістердің негізгі бағыттарын анықтау, Қазақстан аумағында Еуразия халықтарының тарихы мен өзара қарым-қатынасында тарихи оқиғаларды көрсету.

Пәннің мақсаты қазіргі кездегі архив ісін ұйымдастыруды үйрету болып табылады. Пәнді оқуда құжаттарды сақтау, құжаттардың құндылығын анықтау, архив қорларын жасақтау, құжаттарға арналған ғылыми және анықтамалық жүйелерді жасақтау, құжаттарды пайдалану және сақтау технологиясына қатысты негізді бөлімдер оқытылады.

Қазақ хандығының қалыптасуы мен даму тарихы, әлемдік тарихтағы орны мен маңызы, пәннің негізгі бөлімдері Ақ Орда, Моғолстан, Әбілқайыр хандығы негізінде Қазақ хандығының қалыптасуы, қазақ халқының, қазақтардың, қазақ хандығының дамуы, Алтын Орданың тарихы, тарихнамасы және аумағы, халқы, шекарасы, әкімшілік және саяси құрылымы туралы ақпарат беретін Алтын Орданың қалыптасуына, саяси тарихына және әлеуметтік-экономикалық жағдайына шолу жасау.

Пәнді оқытудың мақсаты тарихи даму жүйесіндегі музейтанудың ролі мен орнын таныстыру Пәннің негізгі тараулары: музей –әлеуметтік мәліметтерді сақтау институты, музейлердің классификациясы, тарихи музей және оның тарихи-мәдени мұраны сақтаудағы ролі, тарихи музейдің басты әлеуметтік функциялары: ақпараттық-танымдық, қор сақтау, ғылыми-зерттеу, құжаттау. музейтану ғылыми пән ретінде, оның гуманитарлық ғылымдар жүйесіндегі орны, қолданбалы музейдің негізгі бағыттары: ғылыми қор жұмысы, музейдегі экспозиция жұмысы, музей қызметіндегі мәдени-білімдік бағыт. Қазақстанның тарихи-мәдени мұрасын сақтау мәселелері.

Оқу пәнінің мақсаты: экологиялық ойлау және қауіпсіз өмір сүру негіздерін меңгерген қауіпсіз үлгідегі экологиялық білімді тұлғаны қалыптастыру; адамның денсаулығы мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету қағидаттарын зерделеу, экологиялық мәдениетті, салауатты және қауіпсіз өмір салты мәдениетін арттыру және іс-қимылдың, өмір қауіпсіздігінің, жергілікті қоғамдастық пен табиғаттың тұрақты дамуының жүйелі салдарын (тәуекелдерін) болжау және бағалау білігін арттыру болып табылады.

Ортағасырлық өркениеттердің даму ерекшеліктерін зерттейді; Қалалардың білім беру үрдістері, ортағасырлық мәдениеттің пайда болуы, жаңа үлгідегі адамның қалыптасуы арасындағы байланыс; Батыс пен Шығыстың дамуының жалпы және ерекше белгілері; Тарихи терминдер мен ұғымдар. Ортағасырлық кезеңдегі Батыс пен Шығыстың көрнекті тарихи тұлғалары.

Пән Еуропа мен Америка елдерінің жаңа кезеңдегі саяси, экономикалық, әлеуметтік өзгерістер мен процесстері, мемлекеттік құрылымы, даму тенденциялары жайында түсінік береді.

Пән Шығыс пен Батыстың тарихи дамуының ерекшеліктері, саяси-экономикалық үдерістердің айырмашылығы, негізгі мемлекеттері жайында білім қалыптастырады. Осы кезеңнің маңызды тарихи оқиғалары мен тұлғалары туралы баяндалады.

Тақырыптың мақсаты адамзат тарихындағы түркі халықтарының орны мен тарихын ең жоғары әдіснамада зерттеу болып табылады. Пәннің негізгі тақырыбы: түркі халықтарының пайда болуы, олардың этникалық даму тарихы және олардың адамзат өркениетіндегі рөлі, Хун және Түрік империясы, Оғыз, Қыпшақ хандығы, Моңғол империясы, Алтын Орда, Әмір Темір, Осман империясы, Дели сұлтандығы, Ұлы Моғол империясы, Сельджук және Египет мемлекеті.

Пән барысында сандық деректердің барлық түрлерін жинауға, талдауға және өңдеуге арналған әдіс-тәсілдер және оны тарих ғылымында қолдануға үйрену жүзеге асады. Ақпараттың басқару құралы ретінде компьютерлік техникамен жұмыс істеу, азіргі заманғы тарихи және тарихи ақпаратты таңдау, оқу кезінде ақпараттық технология жетістіктерін қолдану білу жүзеге асады.

Тарихи пәндер бойынша тарихи білім және тарихи деректер мен туындылардың пайда болуы мен даму тарихы. Пәннің негізгі бөлімдері: палеография, геральдика, филантропия, тарихи метрология, хронология, нумизматика, генеалогия, тарихи информатика. Пәннің мақсаты - қазіргі заманғы тарихшы және тарихи ақпараттық кеңістіктегі болашақ тарихшылардың компьютерлік жұмыстардағы ақпараттың ғылыми зерттеулерде практикалық қолданылуы.

Жаңа замандағы Азия мен Африка елдерінің тарихи дамуындағы маңызды белестерді оқытады. Бұл елдердің дамуындағы айырмашылықтар, мәдени және саяси құрылымының ерекшеліктері туралы білім қалыптасады.

Пән өлкенің тарихын жалпы тарихи үдеріс мән-мәтінінде зерттеуге және локалды тарих ұғымында оқып-үйренуге арналады. Егемендікті иеленуі мен Қазақстанның тәуелсіз даму жолына енуіне байланысты ұлттық тарихтың «ақ таңдақтарын» анықтаудың маңызы артып келеді. Пән белгілі бір аймақтың тарихын, әлеуметтік-экономикалық, саяси, мәдени дамуын, табиғат жағдайын жан-жақты зерделейді.

Қазақ мәдениетінің бастауы туралы түсінік беру, заманауи қазақстандық кинотеатр, театр, опера және балет, әдебиет, өнер, сондай-ақ Қазақстан Республикасының көрнекті мәдениет қайраткерлерінің қалыптасуын зерделеу жүзеге асады.

Пән шеңберінде студенттер ғылыми зерттеулердің негізгі заңдарымен; тарихи зерттеулердің негізгі мәселелерін іріктеу және талдау, ғылыми жұмысты ұйымдастыру формалары, академиялық жазба, тұжырымдамалық шешімдер жасау, техникалық аппаратын рәсімдеу талаптарымен танысады.

Қазақстан Республикасы әлемдік қауымдастықта: Қазақстанның қазіргі заман тарихын отандық және дүниежүзілік тарих ғылымының қазіргі даму үрдістеріне сай зерттелуін көрсету. Пәннің негізгі тараулары: кеңестік жүйенің аяқталуы және КСРО-ның ыдырауы, ҚР тәуелсіздігінің жариялануы, саяси, экономикалық әлеуметтік салалардағы реформалар, демократияландыру және азаматтық қоғам құру, сыртқы саясаттың басым бағыттары.

Пән Қазақстанның жаңа заманы хронологиялық шеңберінде Қазақстан территориясында болған тарихи оқиғалардың мән-маңызын үйретіп, тарихи сабақтастық пен заңдылықтар тұрғысынан оқытылады. Еліміздің аумағында болған тарихи құбылыс, оқиға әлемдік тарихпен байланысты жүргізіледі. Осы кездегі саяси өзгерістер, дәстүрлі қазақ қоғамының өзгеріске ұшырауының себеп-салдарлары талданады.

Азяи және Африка елдерінің мемлекеттік құрылымының дамуы және олардың отарлық езгіге түсуінің себептері айтылады. Тарихи оқиғалар мен тарихи тұлғалары зерттеледі.

Студенттер ғылыми зерттеулер жүргізудің негізгі талаптарымен танысып, реферат, коллоквиум, эссе, ғылыми баяндама жазу және орындауды үйренеді

Пәнді оқытуда тарихи-мәдени ескерткіштер ұғымы, оалрды қорғау заңнамалары, ескерткіштердің деректік тарихи маңызы бойынша ақпараттар беріледі. Ескерткіштер классификациясы, тарихи, мәдени, табиғи, сакралды ескерткіштер, оларды қорғау жұмыстары, халықаралық, ЮНЕСКО, республикалық,. өңірлік реестр тізіміндегі ескерткіштер және олардың тарихи мұра ретіндегі құндылығы. Ескерткіштеді қорғаудағы заманауи технологиялардың рөлі айтылады.

Қазіргі заманның негізгі кезеңдері, тарихи үдерістердің қозғаушы күштер, саяси өзгерістер, тарихи тұлғалар, саяси-экономикалық процесстер туралы, тарихи дамуға ықпал еткен мемлекеттер тарихы баяндалады.

XX-XXI ғасырдағы әлемдік саяси құрылымның дамуына ықпал еткен саяси процесстер, тарихи тұлғалар, әлемдік қауымдастық, жахандық мәселелер , халықаралық ұйымдар, осы кезеңнің маңызды тарихи оқиғалары туралы білімді қалыптастырады.

Пән қазақ диаспорасының қалыптасу тарихы және қазіргі кездегі қазақ диспоралары туралы ақпарат береді. Шетелдегі қазақ диспорассының тарихы, олардың қызметтері, даму ерекшеліктері, ата жұртпен байланысы,қазақ диаспорасының танымал тұлғалары, ұйымдары, қызметі оқытылады.

Қазіргі заманғы Азия мен Африка мемлекететінің даму ерекшеліктері бойынша білім беріледі. Азия мен Африкадағы индустриалды өркениеттегі экономикалық, саяси және әлеуметтік процестердің сипаты, бірінші және екінші дүниежүзілік соғыстар, өнеркәсіптік қоғамның индустриалды дағдарысы және постиндустриалды өркениеттің қалыптасуы, биполярлы әлем, ғылыми-техникалық революция , XXI ғасырдағы жаһандық даму мәселелері баяндалады.

Орталық Азия аймағындағы қазіргі этносаяси процестердің ерекшеліктері баяндалады. Пәнді оқытуда этно-саяси процесстер ұғымы, ұлттар мен ұлттық қатынастардың негізгі ұғымдарын зерттеуге негізделген олардың эволюциясы, этносаралық қақтығыстарды болжау әдістемесін қарастыру, Орталық Азия мемлекеттеріндегі этносаралық шиеленістер мен қақтығыстардың объективті ішкі себептерін түсіну және талдау, өңірлік этнонализмнің ерекшеліктерін, оның өсуінің негізгі себептерін түсіну, Орталық Азия мемлекеттеріндегі этносаралық шиеленістердің себептерін бейтараптандыру бойынша алдын-алу шараларының жүйесін ұғыну бойынша мәселелер қарастырылады.

Тәуелсіз Қазақстан Республикасының тарихы: 20ғ. басындағы Қазақстанның саяси, әлеуметтік-экономикалық жағдайы, мәдени дамуы мен саяси тарихи жағдайлары туралы қарастырылады Қазақстанның қазіргі заман тарихын отандық және дүниежүзілік тарих ғылымының қазіргі даму үрдістеріне сай зерттелуін көрсету

Пәнде демографияның тарих зерттеулердегі рөлі мен орны анықталып, оның мәліметерін тарихи зерттеулерде қолдану әдіс-тәсілдері үйретіледі. Оқу барысында тарихи демографияның арнайы пән ретіндегі орны, зерттеу нысаны, негізгі ұғымдары туралы түсінік қалыптасады.

Қазақстанның азаттық қозғалысын зерттеушілер, әрбір азаттық күресі бойынша қалыптасқан пікірлер, зерттеу әдістері жайында білім алып, тарихнамалық талдаулар жасау арқылы азаттық қозғалысының зерттелу деңгейін меңгереді.

Пән қазақ халқының бай рухани мұрасымен таныстырады. Оқыту барысында қазақ халқы, оның рухани мәдениеті, дәстүрлері, әдебиеті, музыкалық өнері, ауыз әдебиетінің рухани-идеологиялық негіздері, театр, кино, ұлт зиялылары жайында оқытылады.

Түркі халқы тарихына қатысты негізгі деректердің қорымен таныстыру, оалрды жалпы дүниежүзі және Қазақстан тарихының деректерімен салыстыру, деректерді оқып-үйренудің тарихшы мамандар үшін қажеттілігі.

Дүниежүзі тарихының тарихнамасы пәні, мақсаты, міндеттері. Тарихнамалық мектептер. Зерттеу нысаны. Тарих ғылымындағы тарихнаманың алатын орны, әлемдік тарихи маңызды оқиғалар бойынша зерттеулер және олар бойынша қалыптасқан пікірлер. Шетелдік танымал тарихшылар және олардың көзқарастары

Пән студенттерді тарихтың түрлі кезеңдеріне тән маңызды тарихи деректер кешенімен таныстырады. Тарихи деректерді анықтау, саралау, сұрыптау, қолдану әдістерін меңгереді.

Пәннің негізгі тақырыбы: қазақ халқының этногенезі мен этникалық тарихының теориялық мәселелері, қазақ халқының қалыптасуының тарихи негіздері, ежелгі және орта ғасырлық Қазақстанның аумағындағы этникалық үдерістер, Қазақ хандығының қалыптасуына байланысты қазақ халқының қалыптасуы «Қазақ» атауының пайда болуы мен мағынасы, ортағасырлық кішігірім этно-изометриялық Ұлы, Орта, Кіші бірлестіктерді қалыптастыру механизмдері баяндалады

Қазақстан тарихының деректік базасы, қазақстандық деректанудың қалыптасу тарихы, деректану мектептері, Қазақстан тарихы бойынша деректердің классификациясы, деректермен, мәтіндермен жұмыс жасау жолдары

Этнологиялық зерттеулердің ерекшеліктері, әдістері мен тәсілдері. ежелгі дәуірден бүгінгі күнге дейін Қазақстанның аймақтарының этнологиялық тарихының негізгі кезеңдері, ерекшеліктері; этнологиялық зерттеулер әдістеріне негізделген зерттеулер жүргізу; тарихи зерттеулерде этнология саласындағы базалық білімді қолдану; қазақтардың этнографиялық мұрасын зерттеудің ерекшеліктері, әдістері мен тәсілдері; ежелгі заманнан бүгінгі күнге дейін Қазақстанның этнологиялық тарихының негізгі кезеңдері, ерекшеліктері; этнологиялық зерттеулер әдістеріне негізделген зерттеулер жүргізу;

Қазақстандағы тарих ғылымы, оның кезеңдері, тарихнама пәнінің мақсаты, тарихи зерттеулер жүргізудің ерекшеліктері, танымал тарихшылар және олардың еңбектері, қазақстан тарихының маңызды оқиғаларына, дамуына байланысты жарияланған ғылыми еңбектер талданады. Тарихнамалық көзқарастар мен пікірлер, тарихи мектептер бойынша білім қалыптасады.

Деректанудың ғылым ретіндегі қалыптасу тарихы, деректер классификациясы, деректермен жұмыс жасау әдістері, деректердің тарихи, әлеуметтік, ақпараттық маңызы, архивтер қорындағы құжаттар және олармен жұмыс жасау әдістері баяндалады. Деректермен жұмыс жасау және оларды саралап, құндылығын анықтау жұмыстары

Тарихты немесе өткенді түсіндіру қоғамдық сананың бөлігі, саяси және идеологиялық түсініктің бір бөлігі және әлеуметтік даму стратегиясын айқындаудың маңызды көзі болып табылады. Пәннің негізгі бөлімдері: тарих философиясы мен заманауи дәуірдің міндеттері, тарихтың кең мағынасы, пәннің категориялық аппараттары: әдіс, әдіснама, тарих философиясы, тарихи философия, эпистемология, білім әдісі, тарихи білім, тарихи процесс, тарих, тарихи теория, өркениет, мәдени және тарихи жүйе, тарихи сана.

Қазақстанның тарихи дамуының негізгі кезеңдерін, заңдылықтары мен өзіндік ерекшелігін терең түсіну және ғылыми талдау негізінде азаматтық ұстанымды көрсету

әлеуметтік, гуманитарлық және тарих ғылымдарының негізгі құралдарын пайдалану, тарихи зерттеудің негізгі әдістерін білу және қолдана білу

әлемдік және отандық тарихтың негізгі оқиғаларын, өлкетану тарихын, мұражай ісі мен мұрағаттану ерекшеліктерін біледі

Тарихи деректер мен құжаттарға ғылыми талдау жасай алады

ол тарихтың кең кезеңі (ежелгі, ежелгі, ортағасырлық, жаңа және жаңа, қазіргі заманғы) туралы берік білімге ие

тарихнамалық есепті шешуде маңызды ғылыми әдебиетті, библиографиялық және басқа да ақпараттық көздерді сәйкестендіру және талдау қабілеті

философия, әлеуметтану, саясаттану, мәдениеттану, психология және академиялық адалдық қағидаттарының базалық білімін ескере отырып, тұлға аралық, әлеуметтік және кәсіби қарым-қатынастың, экологиялық ойлаудың, кәсіпкерлік дағдылардың әртүрлі салаларындағы жағдайларды бағалау

жеке қызметте ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың әртүрлі түрлерін пайдалану: интернет-ресурстарды, ақпаратты іздеу бойынша бұлтты және мобильді сервистерді сақтау, өңдеу, қорғау және тарату бойынша

тұлғааралық, мәдениетаралық және өндірістік (кәсіби) қарым-қатынас міндеттерін шешу үшін қазақ, орыс және шет тілдерінде ауызша және жазбаша түрде коммуникацияға түсу

ғылыми зерттеулер мен академиялық жазу әдістерін білу және оларды гуманитарлық ғылымдар саласында қолдану, ғылыми және тарихи талдау мен жалпылаудың әртүрлі әдістерін, ғылыми диалог пен пікірталас формаларын қолдану

тарихи білім беру құрылымын, оқу материалының компоненттерін біледі, оқыту әдістерін таңдай алады, пәнаралық тәсілді пайдалана отырып, ғылыми зерттеулердің қазіргі заманғы әдістемесі мен әдіснамасын біледі, ғылыми және әлеуметтік мәселелерді дербес бөліп, шеше алады, тарихи процестің қозғаушы күштері мен жалпы заңдылықтарын, қоғам мен мемлекеттің әлеуметтік-саяси ұйымының ерекшеліктерін түсінеді

гуманитарлық ғылымдар саласында арнайы әдебиетпен жұмыс істей білу, мамандандырылған ғылыми мекемелерде