6B05102 Биотехнология в Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік мемлекеттік университеті

Пән классикалық анықтамаларды, теоремаларды, әдістерді және геометриялық және алгебралық объектілер арасындағы байланысты орнатуды, геометриялық объектілерді компьютерлік есептеулерде пайдалануды, талдауда математикалық аппаратты және математикалық әдістерді пайдалануды, қазіргі заманғы процестер мен жүйелерді басқару және ақпараттық технологиялар жүйесін математикалық модельдеу және талдау, бағдарламалауды, әдістерді қарастырады.

Ботаника курсы өсімдіктердің жалпы құрылысын сипаттайтын морфологияны, өсімдіктер әлемінің анатомиялық құрылымын түсіндіреді. Пән цитологиямен, гистологиямен, өсімдіктер физиологиясымен және экологиямен байланысты. Пән теориялық және қолданбалы мәнге ие, өйткені ол өсімдіктер мен саңырауқұлақтардың әртүрлі жүйелі топтарындағы репродуктивті биологияның негіздерін айқындайды. Өсімдіктер әлемінің эволюциясы, өсімдіктер арасындағы байланыс, тірі организмдердің басқа деңгейлері мен тіршілік ету ортасы туралы көзқарастарды қалыптастырады.

Курс физикалық пәндерге негізделген физиканың негізгі заңдылықтарын зерттейді, физиканың негізгі бөлімдерімен, талдау әдістерінің теориялық негіздерімен және физика-химиялық зерттеу әдістерімен таныстырады, кәсіби қызметті ұйымдастырудың және кәсіби мәселелерді тиімді шешуге қажетті негізгі құзіреттіліктерді қалыптастырады.

Курсты игеру барысында микроорганизмдер әлемі, оларға әсер етуші сыртқы ортаның факторлары, микроорганизмдердің негізгі қасиеттері, жіктелуі, микроорганизмдердің табиғаттағы және адам өміріндегі орны, микроорганизмдердің биологиясы, оларды практикалық қолдану туралы білімді игереді. Өндірістік мақсатта қолданылатын микроорганизмдердің штамдарының түрлерімен, микроорганизмдер генетика мен физиологиясымен танысады. Микробиологиялық зертханада жұмыс істеу ережелерін үйрене отырып, кәсіби дағдыларын қалыптастырады.

Дененің әртүрлі физиологиялық және қорғаныс-бейімделу реакцияларына байланысты жасушалар мен тіндердің құрылымындағы өзгерістерді тануды, тіндер мен ағзалардың жасушаларында және жасушааралық заттарында байқалатын құрылымдық өзгерістерді талдау және салыстырмалы талдау жүргізуді үйретеді. Жасушалардың, тіндердің, ағзалардың жас ерекшеліктеріне, тіндердің, мүшелердің сыртқы орта факторларына бейімделуіне, цитогенез және гистогенез заңдылықтарына, тіндер регенерациясының дифференциялдану жолдарына көңіл бөледі.

Пән ұлттық болмысты құрайтын, ұлттық сана, салт-дәстүр, әдет-ғұрып, дүниетаным, наным-сенім, ырым-жоралғы, мәдениет пен өнер, тіл мен әдебиет, ұлттық тәрбие, дәстүрлі мәдениет сияқты ұлттық руханияттың өзекті категориялары мен компоненттерін оқып білуге арналған. Пән қазіргі заман тұлғасын рухани-адамгершілік жағынан қалыптастырып, ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтарды, халықтық дәстүрлерді, ата-бабалар мұрасын құрметтеу рухында тәрбиелейді.

Курс экологияның негізгі бағыттары туралы түсінік береді; негізгі ғылыми ұғымдар туралы, қоршаған ортадағы құбылыстардың өзара байланысы мен өзара тәуелділігі туралы, тірі организмдердің экологиялық факторлармен, оның ішінде антропогендік факторлармен өзара әрекеттесуінің жалпы заңдылықтары туралы білімді қалыптастырады. Пәнді игерудің мақсаты – негізгі тірішілік орталары туралы ; табиғаттағы зат айналымы туралы түсінік беру.

Осы пәнді меңгеру қолданыстағы заңнама шеңберінде студенттерде кәсіпкерлік және құқықтық қатынастар саласында білім мен дағдылар кешенін қалыптастырады. Курс барысында кәсіпкерлік идеяны іске асыру мақсатында әлеуетті инвесторлар үшін оны әрі қарай таныстыра отырып, бизнес-модельді әзірлеу дағдыларын дарыту және т. б. қарастырылады. Сондай-ақ, білім алушылар кәсіпкерлік, еңбек және басқа да құқық салаларының нормативтік-құқықтық актілерімен жұмыс істеу; авторлық құқық нормаларын қолдану; іскерлік келіссөздер жүргізу және іскерлік мәмілелерді ресімдеу дағдыларын меңгереді.

"Еңбекті қорғау және қауіпсіздік" пәні кәсіпорындардағы еңбекті қорғауды ұйымдастыру принциптерін, кәсіпорындағы еңбекті қорғау жағдайларын бағалауға және оңтайландыруға бағытталған. Еңбекті қорғау қызметінің негізгі міндеттері мен функцияларын, оларды іске асыру әдістерін, қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың негізгі параметрлерін қарастырады. Еңбекті қорғау саласындағы нормативтік -базалары туралы, еңбек процесінде жұмыскердің еңбек ету қабілетіне әсер ететін жағдайлар мен факторлар туралы білімді қалыптастырады.

"Биотехнология негіздері" курсы микроорганизмдер, өсімдіктер мен жануарлар жасушаларының қатысуымен Адам өмірі үшін маңызды түрлі қажетті өнімдерді технологиялық жолдармен алуды үйретеді. Ауыл шаруашылығы, азық-түлік, мал, өсімдік салаларын жекелеген бағыттарда қарайды. Курс биотехнология өндірістерінде, зертханада пайдаланылатын құрал-жабдықтарды, жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік ережелерін зерттейді, теориялық оқыту барысында алған білімдерін тәжірибе жүзінде көрсете білу дағдысын қалыптастырады.

Оқу курсы ғылыми зерттеудің мазмұны мен әдістері, академиялық жазу және академиялық адалдық туралы жүйелі түсініктерді қалыптастыруға, түрлі салаларда зерттеулер жүргізуге мүмкіндік беретін білім, дағды, технологиялар мен әдістерді игеруге бағытталған. Пән бағдарламасы ғылыми зерттеу тақырыбын, мақсаттары мен міндеттерін тұжырымдау жөніндегі әдістемелік ұсынымдарды; теориялық және эксперименттік зерттеулердің әдіснамасын зерделеу; зерттеулерді талдау және тұжырымдар мен ұсыныстар беруді қамтиды. Ғылыми зерттеулердің енгізілуі мен тиімділігіне, сондай-ақ ғылыми-зерттеу және оқуды бітіру жұмыстарын рәсімдеу ережелеріне көп көңіл бөлінеді.

Курс мазмұны органикалық және биологиялық химияның негізгі әдістерін меңгеруге, белоктардың, аминқышқылдардың, көмірсулар, майлар және нуклеин қышқылдарының қасиеті мен құрылымын ерекшеліктерімен танысуға, тұқымқуалау ақпараттарының механизмдері және клетканың генетикалық аппараттарының құрылымды-қызметі және тұқымқуалау ақпаратының іске асу механизмдерін, нуклеин қышқылдары мен белок молекулаларының құрылысын, тірі организмдердің химиялық құрамын, тірі материяда болатын химиялық реакцияларды меңгертуге негізделген.

Курс онтогенетикалық және филогенетикалық деңгейде генотиптің жұмыс істеу принципін оқытады. Жасушаның ішкі құрылымын қозғайтын (микротехнология) және қозғамайтын (макротехнология) биоконструкторлы технологияларға мән беріледі. Клетканы культивирлеу әдістері мен принциптері, генотиптерді клондау әдістері қарастырылады. Ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің кешенді төзімді генотиптерін алу, жасушаларды, тіндерді культивациялау арқылы шаруашылыққа пайдалы өнім алу, асыл тұқымды жануарлар алу технологияларын қарастырады.

Пән бағдарламасы генетикалық материалдың өзгергіштігін, генетикалық процестердің молекулалық механизмдерін: тұқым қуалаушылықтың цитологиялық негіздері, көбеюдің түрлері, мейоз кезеңдерінің ерекшеліктері, гибридологиялық әдіс, будандастыру мен белгілердің тұқым қуалау типтері, ажырау заңдылықтары және статистикалық талдауларға негізделелген теориялық білімді қалыптастырады. Соынмен қатар адам ағзасының тұқым қуалайтын физикалық және ақыл-ой дамуы бұзылыстарының тұқымқуалау формаларын, оларды уақтылы диагностикалау және түзету әдістерін, селекция негіздерін игетреді

"Жасуша биологиясы" пәні организмдердің жасушалық құрылымын, жасуша теориясы мен оның принциптерін, тірі организмдерге тән тіршілік әрекетін жүзеге асырудағы жасуша функцияларын зерттейді: өсу және көбею, метаболизм, тыныс алу, тітіркену. Жасушаның барлық аспектілерін, өмір сүру кезеңдерін, бөлінуді үйретеді. Жарық микроскоптарының негізгі түрлерін, жасуша құрылысын зерттеу үшін цитологиялық және гистологиялық препараттарды зерттейді; жануарлар мен өсімдік жасушаларының қызметін сипаттайды.

«Тағам микробиологиясы» пәні өнеркәсіптік микробиологияның негізгі бөлігі ретінде қарастырады. Микроорганизмдердің физиологиясы, микроорганизмдердің табиғаттағы және тамақ өндірісіндегі рөлі, микроорганизмдерді өндіру шарттары, тамақ микрофлорасы, жеке гигиена ережелерінмен, тағам микробиологиясының перспективаларымен, тамақ өндірісінде қолданылатын микроорганизмдердің физиологиялық және биохимиялық қасиеттерімен таныстырады. Шикізатты өңдеудің биохимиялық жүйелерінде микробиологиялық буын ретінде пайдалануға арналған микроорганизмдердің жіктелуі туралы білімді қалыптастырады.

Генетикалық және жасушалық әдістерді қолдана отырып өсімдіктердің жаңа сорттарын алу қағидаларын, жасушалар мен ұлпалардың дақылын, өсімдіктердің оқшауланған ұлпаларын өсіру техникасын, каллус ұлпаларының дақылын қарастырады. Гормонға тәуелді емес өсімдік ұлпаларын, жасушалық суспензия дақылын, жеке жасушалар дақылын, каллус ұлпаларындағы морфогенезін, өсімдіктерді клональді микрокөбейтуді, өсімдіктер селекциясындағы оқшауланған жасушалар мен ұлпалардың дақылымен жұмыс жасай алуды үйретеді.

Курс биотехнологиялық технологиялар көмегімен өндіріс қалдықтарын халық шаруашылығында қайта пайдалануды қамтамасыз ету және шикізат, энергия, бұйымдар мен материалдар алу туралы түсінік береді. Сонымен бірге уытты өндірістік қалдықтар түрлерін және сипаттамасын, өндіріс қалдықтарының өмірлік және технологиялық циклын, қалдықтарды кәдеге жарату алдында оларды залалсыздандыру, өндіріс қалдықтарымен жұмыс істеуді бақылау, биотехнологиялық жолмен қайта өңдеу технологияларына талдау жасауды оқытады.

«Тұтыну қалдықтарын қайта өңдеу биотехнологиясы» курсы тұтыну қалдықтары туралы түсінік және оларды жіктеу, тұтыну қалдықтарының қоршаған ортаға техногенді әсері, тұтыну қалдықтарының өмірлік және технологиялық циклы, тұтыну қалдықтарын пайдалану сферасында мемлекеттік басқаруды жүзеге асыру бойынша стратегия және экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету туралы білімді қалыптастырады. Тұтыну қалдықтарын қайта өңдеудегі биотехнологияның жаңа технологияларына және ережелеріне негіздейді.

Курс мәдени жасушалардың биологиясын, каллустың пайда болуын, in vitro жасушаларын өсірудің негізгі әдістерін, қоректік орта түрлері мен құрамын, жасушалық технологияны қолдану кезеңдерін, in vitro өсімдіктерінің морфогенезі мен регенерациясы жолдарын, клон өсімдіктерін микрокөбейту және сауықтыруды, өсімдіктердін жаңа сорттарын алу технологияларын, жасуша селекциясын, өсімдік жасушаларын культивирлеу, гендік және жасушалық инженерия технологиясының кезеңдері мен ерекшеліктерін қарастырады.

Адамның тағамдағы заттарға деген қажеттілігін және тамақтанудың негізгі қағидаларын оқытады. Курста биомолекулалардың негізгі кластары: ақуыздар, майлар, көмірсулар, және т.б. және түрлі макро, микроэлементтер, дәрумендер сияқты негізгі тағам қосылыстарының қалыпты мөлшері сипатталады. Әр түрлі популяциялар үшін тамақтануының жас ерекшеліктері мен нормаларына, организм үшін минералдардың рөліне, рациондық тамақтануды ұйымдастырудың физиологиялық негіздеріне жалпылама түсінік береді.

Адамның тамақтану физиологиясы туралы, диеталық тамақтану принциптері мен құнарлы тамақтанудың теориялық негіздері бойынша білім береді. Азық-түлік өнімдерінің физиологиялық қасиеттерін және олардың ағзаға әсер ету механизмін білу; шикізаттың пайдалы қасиеттерін оңтайлы қолдана білу, тамақ өнімдерінің химиялық құрамы мен олардың құнарлығын үйретеді. Энергетикалық баланс, қоректік заттардың сіңуі, тағам рационындағы микро,макроэлементтер мен дәрумендердің номалары сияқты білімдерді қалыптастырады.

Курс микроорганизмдерді культивирлеу, культивирлеудің отпимальді жағдайлары, өсу және көбею, культивирлеу әдістерін қарастырады. Микробиологиялық өндірістің негіздері, шикізат алу технологиялық процестердің сатыларын, микробты биомассаны алу, нан пісіру ашытқыларын алу, мелассадан ашытқы алу, табиғи газды микробты биомассасын, сутекті бактериялардың биомассасын алуды үйретеді.

«Тағам микробиологиясы және санитарлық гигиена» курсы зооантропонозды ауруларды тудыратын микроорганизмдер, тағамдық улану, инфекциялық улану, жануарлардан және өсімдіктерден адамға азық-түлік арқылы берілетін улану түрлерін қарастырады. Микроорганизмдердің санитарлық-көрсеткіштерін, тағам өндірісін санитарлық-микробиологиялық бақылау, микробиологиялық бақылау және дезинфекция жасау жолдары мен түрлері, өндірістік санитария қағидалары, өнімдердің бүліну қоздырғыштарының түрлері мен продуценттерін, әр түрлі тағамда ашытқылардың, микроорганизмдердің мөлшерін зерттеуді үйретеді.

"Кәсіби-бағытталған шет тілі" пәні негізгі білім беру бағдарламасын ойдағыдай меңгерген студенттердің ағылшын тілін меңгеру деңгейін арттыруды мақсат етеді және шет тілінде қажетті кәсіби терминологияны меңгеру, бұл өз бетінше кәсіби білім алуды одан әрі арттыруға мүмкіндік береді. студенттердің кәсіби бағдарланған шет тілінің лексика-грамматикалық базисін, академиялық және кәсіби мақсаттар үшін студенттерді шет тілін меңгеруін қалыптастырады.

Курстың мазмұны микробиологиялық процестердің принциптері мен ерекшеліктері, микроорганизмдердің жоғары өнімді өндірістік штамдарын алу әдістері, оларды өсіру және сақтау әдістері, биотехнологиялық жолмен микроорганизмдерді өндірістік жағдайды бөліп алу және өсіру туралы заңдылықтарына түсінік береді. Микроорганиздерді культивирлеу, культивирдеу кезеңдері мен әр кезеңнің ерекшелігі, өсіру кезінде туындаған морфологиялық өзгергіштіктерін айқындау әдістеріне және микроорганизмдердің әр түрлі өнеркәсіптерде қолдану аясыны ерекше көңіл бөледі.

«Ауылшаруашылығы биотехнологиясы» курсы әртүрлі ауруларға қарсы медициналық дәрі-дәрмектер, альтернативті энергия көздерін алу жолдарын, ауылшаруашылық өндірісінде өсімдіктердің зиянкестерімен күресу мен жаңа сұрыптарын шығару, мал өнімділіктерін арттыру және экологиялық апат салдарларымен тиімді күресу әдістерін түсіндіреді. Сонымен қатар азықтық ақуыз алу технологиясын, мал азығының сапасын арттыру көздерін, ауылшаруашылық зиянкестерге қарсы биологиялық күресу жолдарының білудің дағдысын қалыптастырады.

Курс тамақ өнiмдерiн өндiру технологиясындағы микроорганизмдердiң рөлiн, тағам өндіру технологияларының сұлбасын және кезеңдерін, тағам қоспаларын, дәмдеуіштер мен тұрақтандырғыштар, қышқылдандырғыштар маңызы мен механизмін зерттейді. Сүт тағамдарын, шарап, сыра жасау жəне нан пiсiру өндiрiс технологиясын, тамақ өнiмдерiн дайындаудағы биотехнологиялық процестердiң факторлары мен жағдайларын, тамақ өндiрiстерiнiң микробиологиялық бақылауының жалпы принциптерiн, тағам өнімдерін сапасын бағалау критерийлерін қарастырады.

Тамақ өнімдерін өндірудің ғылыми негіздері саласындағы білімді, іскерлікті және дағдыларды меңгеру арқылы тамақтану өнімдерін өндіру бағытындағы басымдықтарды белгілеу және айқындау, тамақтану өнімдерін өндірудің жаңа технологиялық процестерін әзірлеу кезінде нақты техникалық шешім қабылдауды негіздеу,қолданылатын техникалық құралдар мен технологияларды таңдау, тамақ өнімдерін өндірудің жаңа технологиялық процестерін әзірлеу принциптерін және технологиялық жоспарлау негіздерін қарастырады;

«Иммундық биотехнология» курсы жалпы иммунологияның алатын орнын, организмдегі иммундық жауап, иммундық мүшелер жүйесін, иммунологиялық реакцияларды жалпылай қарастырады. Клеткалық, гуморальдық иммунитеттің түзілу жолдарын, туа біткен және жүре пайда болған иммундық жауаптың ерекшеліктерін бейнелеу. Жасуша жады, Т және В жасушалары, лейкоциттер, лимфоциттер сияқты иммундық жауапқа қатысатын жасушалардың функциясын және иммунопотология, иммуножетіспеушіліктен туатын иммунологиялық және аутоиммунды аурулардың пайда болу принципін түсіндіреді.

Өнеркәсіптік биотехнология әртүрлі бағыттағы технологиялық процестерді жүргізу мақсатында микроорганизмдерді, жасушаларды, тіндерді және гендерді пайдалану үшін микробиологияны қолданбалы ғылымдармен біріктіреді. Биотехнологиялық өндірістің кезеңдерімен таныстыру, оның ішінде: шикізат түрлерімен, био объектілермен, процестер түрлерімен танысу, тазалау процестерімен танысу және түпкілікті өнімнің тауарлық нысанын, сондай-ақ микроағзаларды өсірудің әдістері, биотехнологиялық өндірістердің сипаттамаларын білу – тағамдық және ашытқылы өндірістер, биореакторлардың әр-түрлі түрлері туралы білімді қалыптастырады.

Курс жануарлар биотехнологиясының дамуының негізгі бағыттарын, мал шаруашылығындағы клеткалық және эмрбиогенетикалық инженерия, трансплантанттардың өнімді қасиеттерін қалыптастырудың биологиялық және биотехнологиялық мәселелерді қарастырады. Жануарлардың биотехнологиясы мен селекциясында генетикалық трансформацияны қолданады. Биохимия, генетика, молекулалық биология, иммунология, микробиология сияқты биологиялық ғылымдардың қарқынды дамуына байланысты жануарлардың бұрын қиын жолмен жазылатын ауруларының терапиясы үшін пайдаланылатын жаңа фармацевтік және ветеринарлық препараттарды өндіруді жүйелі мүмкіндіктерін пайдалану.

Өндірістік биотехнология курсы микробиологиялық өндірістің негізі, микробиологиялық өндірісінің типтік технологиялық сызбасы, медициналық препараттар мен вакциналарды микробиологиялық жолмен алудың теориялық және тәжірибелік негізімен таныстырады. Шикізаттың түрлерін, биообъекттілер - жасушалар және ферменттер, соңғы өнімдерді бөлу, тазарту және тауарлы формаларын алу, микроағзалардың бірегей мүмкіндіктері мен биоөндірістердің негізінде жатқан ферментативті реакциялардың әртүрлілігі, шикізаттың сипаттамасы туралы түсінік береді.

Бұл курс басқару мен көшбасшылық жөнінде білімдер кешені мен көшбасшылық дағдыларды қалыптастырады. Пәнді игеру барысында менеджмент пен көшбасшылық теориясы, басқару әдістері мен функциялары, басшылық пен билік стилдері, көшбасшылық қызметтің заңдылықтары мен оны жүзеге асырудың механизмдері, командақұру және коммуникация, басқарушылық шешімдер, мотивация, жанжалдарды және өзгерістерді басқару, көшбасшы имиджі, сұрақтары қарастырылады.

Қазіргі заманғы медицина саласында адам және жануарлардың ауруларына қарсы нәтижелі емдік қасиеті бар заттары синтездеуге бағытталған технологиялардың қолданылуын түсіндіре отырып, дәрі-дәрмектік препараттар мен белсенді заттарды алуда қолданылатын продуценттер, оларға қойылатын талаптар бойынша түсінік береді. Кең көлемде дәрі - дәрмектік қасиеті бар өнімдерді синтездеуге бағытталған қазіргі дәрі - дәрмек саласындағы өзгерістерді, биологиялық әдістердің кеңінен қолданылуын түсіндіреді.

"Қоршаған ортаны қорғау биотехнологиясы" курсы әртүрлі ластаушы көздердің қоршаған ортаны ластауының биологиялық өзгергенуін, алмасуын, антропогендік бұзылған экожүйелердің биотестілеуі және биоиндикациясын қарастырады. микроорганизмдер анаэробты ашыту жолымен ағынды сулар мен қатты тұрмыстық қалдықтарды жою және тазарту, экологиялық ластану көзін анықтау, табиғи ағынды суларды биологиялық тазарту, биологиялық белсенді сіңіргіш материалар арқылы ластанған ауаны тазарту, ластанған топырақты микробтық қалпына келтіру технологияларын оқытады.

«Молекулалық биотехнология» гендер және геномдардың реттелу принциптерін зерттейді. Молекулалық клондаудың векторлық жүйелері, рекомбинантты ДНҚ алу және клондау технологиясы, ақуыздардың гендік инженериясы, генотиптердің биоқұрылымды технологиясының принциптері және әдістеріне ерекше көңіл бөледі. Молекулалық биотехнология сонымен қатар РНҚ мен ақуыздардың құрылымын, өзара әрекеттесуін және физиологиялық функцияларын зерттейді. Биотехнологиядағы гендік және жасушалық инженерия нәтижелері туралы білімді қалыптастырады.

Пән теориялық және практикалық білімдерін биотехнологиялық құрылғылармен жұмыс істеу барысында пайдаланды үйретеді. Биотехнология өндірісінің апараттар мен жабдықтар түрлерін зерттеу, жұмыс істеу ережелерін, жабдықтармен жұмыс істеу қағидаларын, жолдарын білу және биотехнологиялық өндірістер мен зертханаларды құрылғылармен жабдықдау заңдылықтарын меңгереді. Биотехнологиялық өнеркәсіптерде жүзеге асатын процесстердің жабдықтарына шолу жасалынады, зерттеу жұмыстарын жүргізу реттілігін қарастырады. Технологиялық процестерді іске асыру және басқару қабілетін қалыптастырады.

Пән биотехнологияның ғылымдағы заманауи жетістіктері, медициналық, ауылшаруашылық, өнідірістік, зертаханылық өнеркәсіптерде биотехнологияның алатын орны және заманауи тәсілдерін оқытады. Сонымен қатар биотехнологиядағы иммунологиялық, серологиялық, молекулалық - генетикалық әдістер, биотехнологиядағы ақпараттық технологиялар, ақуыздар, бірінші және екінші реттік метоболиттер өнімдерін алу технологиялық жүйелерін зерттеудің әдістері қарастырылады. Биотехнологияның барлық салаларында жасушалық және гендік инжерения әдістерінің қолдану аймағын, мүмкіншіліктерін қарастырады.

Пән белсенділігі жойылған жасуша биомассасы негізіндегі биологиялық өнімдерді, микроорганизмдер метаболизмінің тазартылған өнімдері негізіндегі биологиялық өнімдерді, өміршең микроорганизмдер негізіндегі биологиялық өнімдерді өнідірісте бөліп алу және тазарту жұмыстарын жүргізу әдістерін қарастырады. Биотехнологиялық өндірістің негізгі өнімдеріне, олардың сипаттамасына, бақылау әдістеріне және қолдану салаларына нормативтік-техникалық құжаттаманы жасауға назар аударылады. Соңғы өнімді сұйықтықтан бөліп алу, субстартты суспензиядан тазарту технологияларын оқытады.

Курстың мазмұны молекулалық биология нуклеин қышқылдарының құрылымы мен функцияларын, тұқым қуалайтын ақпаратты жүзеге асырудың принциптері мен тетіктері, сондай-ақ жасуша құрылымы мен функцияларының молекулалық негіздері, өсу, даму, бөліну, ісік трансформациясы және жасуша өлімі процестерімен таныстырады. Тірі организмдердің молекулалық-генетикалық, жасушалық және популяциялық деңгейлерінің өзгеру қағидаларын және тұқым қуалайтын патологиялардың негізгі белгілерін үйретеді.

Экологиялық биотехнологияның маңызды міндеттерінің бірі-планетамыздың өнеркәсіптік, ауылшаруашылық және тұрмыстық қалдықтармен, автомобиль шығарындыларының улы компоненттерімен ластану ауқымын шектеу. Топырақты рекультивациялау, су мен ауаны биологиялық тазарту және өзгертілген қоршаған ортаның адамдар мен жануарларға зиянды әсерін шектеу әдістері, қалдықсыз тазарту технологиясы, қоршаған ортаны ластайтын заттардың биотрансформациясы қарастырылған. Табиғатты қорғау мәселелерін диагностикалау қабілетін қалыптастырады.

Сүт өнімдерін өндіру биотехнологиясы курсы сүт өнімдерінің ферментациясын, сүтқышқылды өнімдерін, сүт өнеркәсібінде қолданатын закваскалар түрлерін, сүт өндіру кезінде биологиялық белсенді қоспаларды пайдалану ережелері және мөлшерін, өнімнің сапасын және қаупсіздігін қадағалау жүйесін, ашыту жұмыстары жүргізілетін бөлімдерінде жұмыс тәртібін үйретеді. Ашытқылар және оларға қойылатын талаптар,сүт және сүт өнімдерін алу тәсілдерінің жолдарын қарастырады.

"Биотехнологиялық құрал-жабдықтар негіздері" процестің негізгі кезеңдерін және оның жұмыс істеу технологиясы жөніндегі материалды қамтиды. Биообъектінің периодты, жартылай үздіксіз және үздіксіз дақылдау процесі үшін негізгі технологиялық құрылғыларды есептеу, жоғарғы биотехнологиялық өнімді таза күйінде бөліп алу, биотехнологиялық өндірістің әр түрлі сызбаларын жобалау кезінде қолданылатын құрылғылармен жұмыс істеу принциптерін қарастырады. Серологиялық, молекулалық, генетикалық зертханалар және өндірістерде өолданылатын құрал-жабдықтардың барлық түрімен танысады.

Дәрілік заттарды әзірлеу, зерттеу және сараптау, дәрілік препараттарды дайындау үшін негізгі биологиялық, физика-химиялық, химиялық, математикалық әдістерді қолдану қабілетін қалыптастырады. Дәрілік заттар өндірісіндегі биотехнологиялық процестің сатылары мен операцияларын, биотехнологиялық процесті мақсатты өнімді бөлу және тазарту сатыларында аппаратуралық жабдықтандыру ережелерін және гендік модификацияланған өнімдер және олардың түрлерін, алу жолдарын, қолдану аймағын қарастырады.

Курс шикі сүт және оның микробиологиялық негіздері, сүт ашыту, сүт ашыту патогендері, сүт өнеркәсібі пайдаланылатын микроорганизмдер, сүт өнімдерінің сипаттамалары, сүт зарарсыздандыру және пастерлеу, дайындау және пісіру, сүт және сүт өнімдерінің сапасын биохимиялық, санитарлық талдау әдістерін қарастырады. Сүттерді өңдеу әдістері, сүт өндірісіндегі технологиялық сұлбалар, жұмыс реттілігі, қолданылатын құрал-жабдықтар мен олардың жұмыс істеу принциптерін қарастырады.

Бұл курста стандарттау, метрология және сертификаттау негіздерінің нысаны, өлшеу жүйесі, стандарттардың мемлекеттік жүйесі, өлшеу құралдары мен әдістерін стандарттау, ҚР метрологиялық қызметі, стандарттау бірлік өлшеу әдістері мен құралдарын жіктеу, өнімнің сапасын бақылау және сертификаттау мәселелері қарастырылады. Биотехнологиялық өндірістерді метрологиялық тексеруден өткізілетін құрылғылар түрлерін, метрология тексеру ережелерін, сертификат беру ұйымдарын, сертификаттау жөнінде негізгі заңдылықтарды үйретеді.

Курста Дәрілік өсімдіктер туралы ғылымның даму тарихы, дәрілік өсімдіктер ресурстарын, дәрілік препарат көзі ретінде өсімдік шикізатын қолданып, өсімдіктің фармацевтикалық қасиеттерін анықтауды, шикізаттан дәрілік препараттау жасау технологиясын, дәрілік өсімдік шикізатын дайындау базасын үйренеді. Дәрілік өсімдіктердің әсер етуші заттарын, дәрілік өсімдік шикізатын, және олардың дайындау жолдарын, дәрілік өсімдіктердегі биологиялық белсенді заттарды анықтау жолдарын қарастырады.

Өсімдіктердің жасушалық және ұлпалық биотехнологиясына, жасушалық, ұлпалық, ұрықтық технологияға бағытталған өндірісте биотехнологияны қолданудың негізгі критерийлерін және биотехнология әдістерін қолдану арқылы асыл тұқымды іріктеу, тағам өнімдерін өндіру технологиясында биотехнологияның заманауи мүмкіндіктерін қолдану жұмыстарын жүргізеді;

Тұтыну қалдықтары мен өндірістік биотехнологиялық және химиялық процестерін талдау, көптеген улы қосылыстардың, биокодтардың және адам денсаулығына теріс әсер ететін басқа да түрлерден қоршаған ортаны тазалаудың және қалпына келтірудің әртүрлі экологиялық жолдарын қарастырады.

Өсімдік шикізаттарына негізделген жасуша биологиясын және биотехнологиясын пайдалана отырып алынған биомасса мен препараттарды бақылау және зертханалық биореакторларды пайдалану дағдыларын меңгеру, өсімдік материалдарына негізделген дәрілік заттарды өндіруде ферменттеудің технологиялық параметрлерін жобалайды және түзетеді;

Кәсіби қызметтің ғылыми-зерттеу, ақпараттық-технологиялық және кәсіпкерлік міндеттерін шешу үшін қоғамдық-саяси, тілдік және ұлттық руханият, Қазақстан тарихы пәндері саласындағы көшбасшылық қабілеттерін қалыптастырады;

Сүт және пробиотикалық өнімдерді, дәрілік заттарды алуда биотехнологияда пайдаланылатын микроорганизмдердің штаммдарын алу үшін микроорганизмдерді өсірудің негізгі әдістерін пайдалану және стандарттау және сертификаттау талаптарын ескере отырып сараптайды;

Биотехнологиялық салаларда жазатайым оқиғалардың, апаттардың, табиғи апаттардың және еңбекті қорғаудың ықтимал салдарымен өмір қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін физика, математика, биология және жаратылыстану ғылымдарында жалпы білім беруді қолданады;

Өндірістік биотехнологиялық процестердің негізгі параметрлерін өлшеу үшін техникалық құралдар мен жабдықтарды пайдалану регламенттеріне сәйкес технологиялық процестерді дамытудың және пайдаланудың болжамды жағдайларын бағалайды;

Микроорганизмдер биотехнологиясы, жалпы экология және экологиялық биотехнология және биотехнологиялық факторлардың процестер тиімділігіне және түпкілікті өнімнің сапасына әсері туралы жаңа микробиологиялық, биотехнологиялық әдістерді қолданады;

Ұтымды тамақтану жағдайын, тұтыну тамақ өнімдерінің сапасын және қоғамдық тамақтандыру мекемелеріндегі гигиеналық жағдайларды, тағам микроорганизмдерінің стандартқа сай сандық, тағам өнімдерінің сапалық көрсеткіштерін бағалайды;

Өсімдіктердің морфо-анатомиялық құрылысын, өсімдіктер мен жануарлардың генетикасы, селекциясы мен биохимиясын зерттеуде және тірі организмдерде кездесетін химиялық процестерді жүзеге асыру үшін негізгі химиялық, биологиялық заңдылықтарды қарастырады;

Молекулалық биология, биотехнология және генетика саласында, гистология және эмбриология негізінде биологиялық процестерді жүзеге асыру үшін биотехнологияның заманауи әдістерін, құрал-жабдықтарын қолданады;