7M01101 Педагогика және психология в Сәрсен Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік университеті

Пән білім алушылардың білім берудегі кәсіпкерлік іс-әрекеттің құқықтық негіздерінің теориясы бойынша білімдерді меңгеруіне, оларды Қазақстанда дамыту мүмкіндіктерімен, кәсіпкерліктің ұйымдастырушылық формалары және серіктестік формаларымен, сондай-ақ кәсіпкерлік ортаның интеграциялық байланыстарымен таныстыруға бағытталған. Оқыту үдерісінде келесідей тәжірибелік құзыреттіліктер игеріледі: іс-әрекетті жоспарлау, заңнамалық құжаттар негізінде бизнес-жоспар құрастыру, қауіптерді анықтау, жағдайды талдау, мәселенің шешімін ұсыну.

Пән магистранттардың заманауи мектептер мен жоғарғы оқу орындарында жаппай пайдаланылып қолданылатын технологиялар жөніндегі білімдерін кеңейтеді және жүйелейді. Теорияны білу жаңартылған білім беру мазмұнына сәйкес келетін технологияларды енгізу бойынша тәжірибелік құзыреттіліктерді дамытуда қолдау көрсетеді. Әдістемелік және технологиялық жаңашылдықтарды пайдалану оқушылардың дамуы мен тәрбиесіне әсер етеді және де білім беру мен сабақтан тыс іс-әрекеттің нәтижелілігін арттыруға көмектеседі.

Пән қызметтер нарығындағы бәсекелестіктің тұрақтылығына қол жеткізу үшін қажетті болып табылатын білім берудегі маркетинг бойынша білімдерін қалыптастыруға бағытталған. Менеджердің әрекеті білім беру мекемелеріндегі тұтынушылық қызметтерді әр қырынан зерттеуге, ішкі және сыртқы орта факторларын анықтауға, құрастырылған пиарстратегияны жүзеге асыру үшін жағдайларды ұйымдастыру, маркетингтік зерттеулерді орындау, жарнаманы дамыту мен білім беру қызметін өткізуді таратуға бағытталған.

Пән магистранттардың құзыреттіліктік тұрғыдан келу дағдыларын қалыптастыруға бағдарланған, ол мазмұнды іріктеу, білім беру үдерісін құра білу, іс-әрекет нәтижелерін бағалап және де рефлексия жасай алу іскерліктерін, қағидалары бойынша білімдер жүйесіне негізделеді. Білім алушылардың әлеуметтік және өзіндік тәжірибесі негізінде сабақ уақытында және де сабақтан тыс іс-әрекетте өз беттерімен мәселелерді шешу құзыреттіліктері, коммуникация, таным, үдерістерді ұйымдастыру және де өзге де білім беру үдерісіндегі қиындықтарды шешу үшін жағдай жасау іскерліктері дамиды.

Пән кәсіпкерлік саласы бойынша келесідей білімдерді жүйелеуге негіз болады: кәсіпкерліктің негізгі түрлері, формалары, қалыптасу кезеңдері, Қазақстан Республикасының өазірде әрекет ететін заңдарын қолдану, кәсіпкерлік идеяларды іске асыру, іс-әрекетті үлгілеу, бизнес-жоспар құру, басқару мазмұны, аспектілері, басқарушылық шешімдер, қауіптер, тиімділік өлшемдері, бәсекелестік күрес әдістері, салықтық реттеу, заңнамалық жауапкершілік, кадрлармен жұмыс, кірістер мен шығындарды есепке алу, кәсіпкерлік іс-әрекетті тоқтату.

Пән жоғарғы білім беру мекемесіндегі біртұтас білім беру және тәрбие үдерісі туралы негізгі теориялық базаны меңгертуге бағытталған, ол педагогтың кәсіби құзыреттіліктерін дамыту үшін басты негіз болып табылады. Курс мазмұны ғылыми-педагогикалық іс-әрекет саласында педагогикалық мәселелерді нәтижелі шешу қабілетіне ие және де жаңартылған білдім беру мазмұны бойынша білім негізінде оқыту мен тәрбиелеу үдерісін жүзеге асыра білетін бәсекеге қабілетті тұлғаның қалыптасуға негіз болады.

Пән келесідей кәсіби және жеке тұлғалық құзыреттіліктердің қалыптасуына негіз болады: білім беру ортасының қауіптерін талдау және ажырату, диагностикалық жұмыс жүргізу, білім алушылар бойынша алдын-алу және түзету іс-шараларын құрастыру, мәліметтер жинау, өңдеу, түсіндіру технологияларын пайдалану. Магистранттар әдіснамалық тұрғыдан келу арқылы (іс-әрекеттік, тарихи-мәдени ұрғыдан келу) оқу және тәрбиелік іс-шараларды құрылымдастыруға, табиғи психикалық даму бойынша білімдері негізінде жеке тұлғаны дамытуға қабілетті.

Пән адамзат мәдениеті тарихындағы ғылым мен ғылыми білімнің эволюциясы мен даму заңдылықтары, сондай-ақ әлеуметтік-мәдени контекстегі ғылыми қызметтің әдіснамалық және гуманистік негіздері туралы тұтас көзқарасты қалыптастыруға бағытталған. Білім алушылар ғылымның әлеуметтік институт ретіндегі құрылымдық ұйымдасуымен, қоғамның өркениеттік дамуындағы ғылымның алатын орны мен рөлімен, әлемнің ғылыми бейнесін құрудың философиялық негіздерімен, қазіргі мәдениеттегі ғылыми танымның диалектикасымен танысады. Пәннің мазмұны ғалымның жалпы мәдениетін, зерттеу және кәсіби құзыреттерін қалыптастыруға ықпал етеді.

Пән білім алушылардың риторика нормалары мен қарым-қатынас ережелері, түрлі қарым-қатынас жағдайларындағы сөйлеу этикеті бойынша білімдерді меңгеруіне бағдарланған. Магистранттардың жазбаша және ауызша сөзді логикалық тұрғыда құру, толеранттылық, ынтымақтастық, мәдени құндылықтар қағидалары негізінде диалог құру қабілеттері дамиды; олардың ақпаратты алу, өңдеу, сақтау, басқару әдістерін меңгереді, бұл өз кезегінде түрлі қарым-қатынас жағдайларында кәсіби міндеттердің шешімін таба білу іскерліктерінің дамуына негіз болады.

Пән, жаңашылдық қайта түрлену тән болып табылатын мәселелік аймақ және әлеуметтік құбылыс ретіндегі заманауи білім беруді сипаттайтын ойлаудың теориялық формалары мен дүниетанымдық мақсаттарын дамытуға бағдарланған. Қазіргі заман педагогикасы жөніндегі теориялық түсініктерді қолданбалы етуге, педагогтың кәсіби құзыреттіліктерін дамытуға, білім берудегі педагогикалық трендтер туралы түсініктерді өзектендіруге, оқу үдерісін жүзеге асыруда технологиялық, зерттеушілік тұрғыдан келуді жүзеге асыру, білім беру үдерісін басқарудағы рефлексивтік және болжамдық тұрғыдан келуді жүзеге асыруға көмектеседі.

Пән білім берудің кез-келген субъектісінің даму деңгейін қамтамасыз етудің әдістемелік негіздерін (білім беру үдерісінің тетіктері, дискуссиялық, ойын және белсенді диалог технологиялары мен техникасын пайдалану) зерттеуге бағытталған: нәтижеге бағдарлану, жаға талаптарға жауап беру, қарым-қатынасқа еркін түсе білу, эмоцианалды зиятты басқару, жоспарлау, басымдылықтарды анықтау, ақпарат табу және өңдеу іскерлігі, шығырмашылық, сыни тұрғыда ойлау, мұның барлығы өмір бойында табысты болуға мүмкіндік береді.

Пән білім алушылардың полимәдениеттік санасын қалыптастырады, ол әр түрлі мәдениет адамдарына шыдамдылықпен қарауға және де өз білімдерін мәдениетаралық өзара әрекеттесуде пайдалануға мүмкіндік береді. Оқу материалының ерекшелігі келесідей тақырыптар бойынша практикалық тұрғыдағы маңыздылығымен негізделеді: құндылықтар, жастар субмәдениеті, мәдениеттер түрі, әлеуметтік және мәдени үдерістер, конфессиялық және этномәдени айырмашылықтар, өзара әрекеттесудің қағидалары мен механизмдері, мәдениетаралық қарым-қатынас, ұлттық ұқсастық, мәдениеттер диалогындағы Қазақстанның орны.

Пән білім алушылардың келесілерді зерделеуіне бағытталған: негізгі ұғымдарды, әдіснама теориясын, қағидаларды (объективтілік, жүйелілік, ғылымилық, жариялылық, тиімділік, әділдік, жан-жақтылық, ғылымилық), қызметтерді (ұйымдастырушылық, оқытушылық), педагогикалық өлшемдерді, IТ технологияларды пайдалану, оқушылардың іс-әрекет нәтижелері бойынша мониторингтік қызметтің көпдеңгейлі жүйесін құру, алынған мәндерге түсініктеме беру, нәтижелердің арақатынасын анықтау, мәселелерді белгілеу, ұсыныстар құрастыру, және оларды педагогикалық үдеріске енгізу.

Пән ұйымдастыру және әрекет-тәртіп аймағындағы ғылыми мәдениет,құзыреттіліктер, білім, іскерлік және дағдылар жүйесін қалыптастырады. Курста психологиялық-педагогикалық зерттеушілік іс-әрекетті ұйымдастырудың әдіснамалық негіздері, тұжырымдамалық тұғырлары зерделенеді, әдістері, олардың ерекшеліктері, қолдану техникасы зерттеледі, валидтік диагностикаларды пайдалану әдістеріне және мәліметтерді математикалық өңдеуді өткізуге үлкен назар аударылады, себебі олар мәндердің шынайылығын анықтауға, түзету бағдарламаларын құрастыруға негіз болады.

Пән шет тілін практикалық меңгеруді қамтамасыз етуге, (В2-С1) деңгейінде магистранттардың шет тіліндегі коммуникативтік құзыреттілігін қалыптастыруға бағытталған.Пән меңгерілген тілдік білім мен сөйлеу дағдыларын жүйелеуге; кәсіби ауызша және жазбаша қарым-қатынас үшін қажетті дағдыларды, оның ішінде қазіргі заманғы ақпараттық технологияларды пайдалана отырып жетілдіруге мүмкіндік береді.

Пән әдістемелік тұрғылар негізінде электронды басылымдарды құрастыру барысындағы бағдарламалау үдерісін зерттейді. Пән білім берушілік электронды басылымдардың мәні мен ерекшеліктерін, электронды басылымдарды унификациялау, электронды білім беру басылымын құрастыру және сараптау технологиясы, электронды білім беру басылымдарының қасиеттерін жүзеге асыру үшін, бақылау бағдарламаларын құрастыру, дыбыстық фрагменттерді сандық түрге ауыстыру үшін, дайындық бағыты бойынша оқу-әдістемелік құралдару құру үшін бағдарламалауды зерделеуді мақсат етеді.

Курсты игеру шеңберінде білім алушылар мектептегі білім берудегі кәсіпкерлік бойынша іс-әрекетке мектеп оқушыларын дайындау сабақтарын ұйымдастыру бойынша әлемдік тенденциялармен танысады, өз бастамашылығымен кәсіпкерлік іс-әрекетті жүргізу үшін қажетті болатын жеке тұлғаның ерекшеліктерін дамыту бойынша кәсіптік тәжірибелік құзыреттіліктерді меңгереді: ролдерді таратып, бөлу, идеялар ойластыру, басқарушылық дағдылар, шығармашылық, табысқа жетуге деген талпыныс, коммуникативтілік, талап қоя білу, сыни көзқарас, толеранттылық.

Пән біліктілік іс-әрекетінің келесідей түрлеріне бағдарлайды: ғылыми, зерттеушілік, кеңес беру, әлеуметтік, педагогикалық, түзетушілік, ағартушылық, оқытушылық, зерттеушілік, тәрбиелік, ұйымдастырушылық. Педагог-психолог түрлі клиникалық топ балаларына педагогикалық-психологиялық қолдау көрсетуді; қорытынды құрастыру, анықталған мәселелер бойынша жеке бағдарлама құрастыру және білім алушыларға көмек көрсетуді ұйымдастыру үшін кешенді диагностиканы жүзеге асыру, ата-аналарға кеңес беру, білім беру субъектілерімен алдын алу жұмыстарын жүргізуді жүзеге асыру бойынша тәжірибелік құзыреттіліктерді меңгереді.

Пән білім алушылардың зияткерлік қорлар мен білімдерді басқару бойынша заманауи тенденциялар, әдістер, қағидалар, қызметтер, құралдар, технологиялар, стратегиялар, тұғырлар бойынша білімдер жүйесін қалыптастыруға мүмкіндік береді. Магистранттардың қалыптасқан құзыреттіліктері басқарушылық құрылымды жобалауға, жауапкершіліктер мен өз уәкілеттіліктерін табыстау арқылы таратып бөлуге, басқару міндеттерін шешуде көшбасшылықтың негізгі ынталандырушылық теорияларын пайдалануға көмектеседі.

Пән инновациялық білім бьеру үдерінісі бағытындағы құзыреттіліктерді дамытуға негіз болады, мұнда инновациялық басқарушылық іс-әрекеттің қызметтері, заманауи үдерістердің негізгі құрылымы, формалары, заңдылықтары егжей-тегжейлі қарастырылады, оның құрамдас бөліктері келесілер болып табылады: мақсаттық бағдарлар, жаңартылған білім беру м азмұны, басқарудың формалары, тәсілдері, құралдары, технологиялары, жүйесі. Алынған білімдер жаңашылдық іс-әрекеттің үлгілерін құрастыруға, оны жүзеге асыру, ұйымдастыру формаларын жаңартуға негіз болады.

Пән білім алушының зерттеу құзыреттілігін қалыптастыруға, ғылыми зерттеулер әдіснамасының жалпы санаттарын, ұғымдары мен қазіргі заманғы тұжырымдамаларын меңгеруде теориялық және практикалық дайындыққа бағытталған. Пәнді зерделеу нәтижесінде білім алушы ғылыми қызметті ұйымдастырудың негізгі қағидаттарын, ғылыми зерттеу құрылымының компоненттерін, ғылыми танымның жалпы әдістерінің заңдылықтарын және оларды қолдану ерекшеліктерін түсінуін, Академиялық хат үлгілері – мәтіндерін жасау және түсіндіру қағидаттарын меңгеруін көрсетуі тиіс.

Пән психологиялық жағдаяттарды талдау, басқару ерекшеліктерін зерттеу, психологиялық жай-күйді диагностикалау және болжау, бағыныштық іс-әрекет бағдарламаларын құрастыру, диагностикалық құралдарды құру, менеджерлерді үйретудің белсенді әдістерін құрастыру арқылы заманауи басқарушылық іс-әрекеттің психологиялық тетіктері мен ұйымдарда адамдардың әрекетін басқару жүйесі бойынша білімдерін қалыптастыруға бағытталған.

Пән басқарушылық ойлауды дамытуға бағытталған. Курста басқару әдіснамасы, әдістемелік негіздері, ерекшеліктерімен, инновациялық технологиялармен, қызметкерлерді басқару үлгілері, заңдылықтарымен, жұмыс істеу үшін жағымды жағдай туғызу негіздерімен (ынталандыру, мадақтау, тиімді орын ауыстыру) танысады, іскерлік бағалау әдістерін (әңгімелесу және жұмысқа орналасу, бейімделу жүйесі, мансаптық даму, аттестация), бөлімшелер іс-әрекетін талдау әдістерін, басқару жүйесінің өнімділігін бағалау әдістерін меңгереді.

педагогикалық және психологиялық құбылыстар мен үдерістердің тарихи, философиялық, әдіснамалық және әдістемелік аспектілерін түсіну және оларды академиялық жазба, ғылыми зерттеулер, эксперимент жоспарлау және жүргізу, зерттелетін саладағы үдерістерді талдау, эксперимент мәліметтерін бағалау және түсініктеме беру тәжірибесінде пайдалану;

психологиялық механизмдер мәні, жеке тұлғалық ерекшеліктер, субъектілердің мақсаттары мен бағдарлылығы бойынша білімдер негізінде психологиялық-педагогикалық білімдерді пайдалану мақсатында педагогика мен психология саласындағы заманауи теория мен тәжірибені біріктіру;

ауызша және жазбаша түрде қарым-қатынасқа түсе білу, мемлекеттік тілде, орыс тілінде және шет тілдерінде ғылыми-зерттеушілік іс-әрекетті жүзеге асыру.

нақты басқарушылық жағдайларды талдау, түрлі бизнес-жағдайларда басқарушылық шешімдердің сценарилік жобаларын құрастыру,белгілі бір өлшемдерді есепке ала отырып, қабылданған басқарушылық шешімдердің тиімділігін бағалау дағдыларын меңгеру

білім беру үдерісінің сапасын арттыруға қол жеткізу үшін қажетті білім беру субъектілерін дамыту бойынша заманауи технологияларды, формалар мен әдістерді меңгеру;

кәсіби және зерттеушілік іс-әрекет барысында құзыреттілік тұрғысынан келу, жүйелілік, іс-әрекеттік тұрғыдан келу және т.б негіздерін, ғылымдардың өзара әрекеттесуі мен кірігу мәселелерін қолдану;

педагогикалық және психологиялық шындықты талдау, әлеуметтік-мәдени жағдаят, түзету, педагогикалық іс-әрекет нәтижелерін болжау негізінде туындайтын қауіптер мен қатерлерді анықтау, диагностиканы жүзеге асыру;

білім алушылардың әлеуметтену үдерістерін, педагогтар мен ата-аналарға психологиялық-педагогикалық қолдау көрсету үдерістерін психологиялық-педагогикалық тұрғыда сүйемелдеуді үлгілеу;