6B01601 Тарих в Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті

Құқық негіздері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет, экономика, кәсіпкерлік және көшбасшылық, экология және тіршілік қауіпсіздігі саласындағы негізгі мәселелер мен қағидаттарды қамтитын интеграцияланған пән болып табылады. Нормативтік құқықтық актілерді пайдалану ерекшеліктері, Қоғамның іскерлік, этикалық, қоғамдық, экономикалық, кәсіпкерлік және экологиялық нормаларын пайдалана білу. Экологиялық-құқықтық, экономикалық, кәсіпкерлік қатынастардың, көшбасшылық қасиеттердің және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес қағидаттарының ерекшелігі.

Курс адамның анатомиясы мен физиологиясы, жас ерекшеліктері туралы түсінік қалыптастыруға мүмкіндік береді, жоғары жүйке қызметінің заңдылықтары және адамның жүйке жүйесінің функционалдық ерекшеліктері қарастырылады. Оқушылардың онтогенездегі психикалық және физиологиялық дамуы, жас ерекшеліктері мен дамуының негізгі заңдылықтары, психофизиологиялық нормаларды есепке алу негізінде баланың дамып келе жатқан тұлғасының маңызды психикалық ерекшеліктері туралы жүйелі түсінігін қалыптастырады.

Пән тарих ғылымы теориясының негізгі проблемалық сұрақтары, тарихшы мамандығының ерекшеліктері туралы түсінік қалыптастырады. Курс аясында тарихи сананың дамуының негізгі кезеңдері, тарихтың функциялары, тарихи пәндердің жіктелуі мен өзара әрекеттестігі қарастырылады. Тарихи білімнің ерекшеліктері және оның қазіргі жағдайдағы рөлі сипатталады, тарихи дереккөздермен, оқу және ғылыми әдебиеттермен жұмыс істеу дағдылары, зерттеу жұмыстарының әдістері, өзіндік оқу жұмысының әдістемесі қалыптасады.

Пәннің мазмұны білім алушыларда педагогикалық ғылымның теориялық – әдіснамалық негіздері және кәсіби – педагогикалық іс-әрекеттің мәні туралы тұтас көзқарасты қалыптастыруға бағытталған. Курсты оқу білім беру ортасында тұтас педагогикалық процесті ұйымдастырудың мазмұны, принциптері, формалары мен әдістері туралы қажетті білімді қалыптастыруға мүмкіндік береді. Курсты оқу білім алушыларда оқу мен оқытудағы заманауи тәсілдерді сәтті жүзеге асыру үшін қажетті құзыреттерді қалыптастырады.

Бұл пән археологияның ғылым ретіндегі ерекшеліктері туралы түсініктерді қалыптастырады. Тарихтың археологиялық кезеңделуін, көне кезеңдегі археологиялық мәдениеттерді, археологиялық ескерткіштерді және олардың түрлерін, археологиялық зерттеу әдістерін зерттейді. Саналы адамның пайда болу проблемалары, алғашқы қауымдық адамзат қоғамының қалыптасуы мен дамуы, құралдар мен экономикалық қызметтің эволюциясы, адамзаттың ежелгі тарихының әртүрлі кезеңдерінде рухани мәдениеттің қалыптасу ерекшеліктері қарастырылады. Дереккөздермен жұмыс істеу дағдылары, материалды жүйелеу қабілеті қалыптасады.

Курс Ежелгі Шығыс пен ежелгі өркениеттердің әлеуметтік-экономикалық, қоғамдық-саяси және мәдени дамуының негізгі бағыттарын қамтиды, мемлекеттіліктің пайда болуынан бастап, олардың құлдырауы мен тарихи аренадан кетуімен аяқталады. Пән ежелгі әлем тарихының кезеңделуі, негізгі әдіснамалық ұғымдар мен зерттеу мектептері, маңызды оқиғалар, тарихи тұлғалар туралы түсінік қалыптастырады. Ежелгі Шығыс және ежелгі өркениеттердің қалыптасуының ерекшеліктері мен тұрақты белгілері, олардың тарихи және мәдени ерекшелігі талданады.

Пән V - XVII ғасырлардағы Қазақстан қалаларындағы ақша айналымының тарихын қарастырады. Пән аясында Қазақстан қалаларының археологиялық зерттеулерінің нәтижесінде ғылыми айналымға енген жаңа нумизматикалық зерттеулердің материалдары талданады. Ұлы Жібек жолы бойындағы елдер арасындағы кеңінен таралған сауда қарым - қатынастарын сипаттайтын ортағасырлық монеталардың маңызы ашылады. Тарихи дереккөздерді зерттеу мен талдау Қазақ хандығындағы ақша айналымының ерекшеліктерін анықтауға мүмкіндік береді.

Бұл пән б.з.д. III мыңжылдықтан б.з.д. V ғ. дейін Ежелгі Шығыс елдері мен өңірлерінің (Египет, Үндістан, Алдыңғы Азия, Оңтүстік-Шығыс Азия) тарихын, әлеуметтік-экономикалық құрылымын, саяси институттарын, мәдениетін, діндері мен мифологиясын зерделейді. Әр түрлі дереккөздерді (Ежелгі Шығыс жазуы, ежелгі антика дәуірі авторларының еңбектері), ғылыми тарихи әдебиеттерді зерттеу ежелгі құлдық мемлекеттердің қалыптасуын, Ежелгі Шығыс өркениетінің ерекшеліктерін және оның негізгі белгілерін қарастыруға мүмкіндік береді.

Бұл курс аясында білім алушылар Ежелгі Шығыс тарихнамасындағы негізгі бағыттармен, осы бағыттар шеңберіндегі әртүрлі тәсілдермен, адамзат тарихының негізгі тарихи-философиялық тұжырымдамаларымен танысады. Пән Ежелгі Шығысты зерттеудің кезеңділігі туралы білімді қалыптастырады, шығыстанудағы қолданыстағы әдіснамалық тәсілдерге талдау жасайды, Ежелгі Шығысты зерттеудегі негізгі мәселелері бөлініп көрсетіледі, әртүрлі авторлардың ежелгі Шығыс тарихының негізгі мәселелерінің ұстанымдары салыстырылады.

Пән Қазақстан тарихының тас, қола, темір ғасырларының проблемаларын зерттеуге бағытталған. Ғұндардың, үйсіндердің, қаңлылардың мемлекеттік қалыптасуы және олардың көрші халықтар мен мемлекеттермен қарым-қатынасы сипатталады. Қазақстан халқының антропологиялық типі, көшпелілік эволюциясы, мәдениет ерекшеліктері жан-жақты зерттеледі. Курс Қазақстанның ежелгі тарихын зерттеудегі жаңа теориялық-тұжырымдамалық бағыттарды сипаттап және ежелгі кезеңнің тарихын дүниежүзілік тарих оқиғаларының құрамдас бөлігі ретінде қарастырады.

Курс барысында студенттер инклюзивті білім берудің принциптері мен әдістемелік негіздері туралы білімдерін қалыптастырады. Ерекше қажеттіліктері бар балаларды психологиялық-педагогикалық қолдауға, инклюзивті білім беруді нормативтік-құқықтық қамтамасыз етуде туындайтын кедергілерді болдырмауға, сондай-ақ инклюзивті білім беру саласындағы ұйымдастырушылық және басқару құзыреттеріне қатысты заманауи талаптардың жаңа үлгілері туралы идеялар қалыптасады. Білім беру ұйымдарында мүмкіндігі шектеулі балаларды психологиялық-педагогикалық қолдау үлгілері туралы білімді меңгереді.

Курс аясында адамзаттың материалдық және рухани мәдениетінің бір бөлігі болып табылатын ежелгі әлемнің көрнекті өнер ескерткіштерін қарастырады. Пән материалдық және жазбаша ескерткіштерді, архитектураны, археологияны, сәндік-қолданбалы өнерді зерттеу тарихы бойынша жүйелі білімді қалыптастыруды көздейді, өнердің дамуымен байланысты ежелгі әлем тарихының негізгі кезеңдері мен фактілерімен талдайды. Курста білім алушылар адамзат өркениетінің дамуына үлес қосқан адамзаттың мәдени жетістіктерімен, шығармаларынмен танысады.

Пән ұлы ғұн державасының құрылғанға дейінгі және өмір сүру кезеңіндегі ғұндардың тарихын, Ұлы Ғұн империясының сыртқы және ішкі саясатын, тарихи тұлғалардың рөлін, державаның ыдырауын, Еуразиядағы ғұн ордаларының тарихын, ғұндар мен Еуропадағы Батыс ғұн ордасының тарихын, оның әлемдік тарихтағы орны мен рөлін зерттеуге бағытталған. Курс тарихи дереккөздермен жұмыс жасау, материалды талдау және жүйелеу дағдыларын қалыптастыруға бағытталған.

Бұл пән Қазақстанның шығыс өңірі үлгісінде ежелгі дәуірдегі тас құралдарды қолдану мен ел аумағын игерумен сипатталатын тарихи үдерістің ерекшеліктерін, ортағасырлық кезеңде Ертіс алқабында қалыптасқан тайпалар мен мемлекеттердің тарихын қарастырады. Курс Шығыс Қазақстанда мекендеген сақ тайпаларының, ортағасырлық саяси бірлестіктердің, қыпшақтардың, қимақтардың және т. б. шаруашылық нысандарын, материалдық және рухани мәдениетін зерттейді.

Пән ежелгі өркениеттер дамуының негізгі кезеңдерін, сондай-ақ Ежелгі Шығыс, Ежелгі Грекия мен Рим тарихының негізгі оқиғаларын зерттеуге бағытталған. Ежелгі Шығыс, ежелгі грек және Рим тарихын түсінудегі теориялық және әдіснамалық бағыттар және оның кезеңделуі сипатталады. Курстың мазмұны Ежелгі Шығыс және ежелгі өркениеттердегі жалпы белгілер мен айырмашылықтарды, олардың мәдени және тарихи ерекшелігін, олардың жетістіктерінің адамзаттың кейінгі тарихы үшін маңыздылығын қарастырады.

Пән тарихи фактілерді, Абай Құнанбайұлы, Шәкәрім Құдайбердіұлы шығармаларының идеялық-эстетикалық құндылықтарды қалыптастыратын философиялық-көркемдік негіздерін игерте отыра, студенттің өз пікірін айта білу, практикалық дағдыларды және адамгершілік, адалдық, көркем мінез сияқты адами қасиеттерді қабылдауды меңгертеді. Қазақ әдебиеті қаламгерлерінің данышпандық қырлары мен М.Әуезовтің Абай мұрасын зерттеу, насихаттаудағы рөлін, шығармаларының тарих, әдебиет, ғылым үшін маңызын айқындайды.

Бұл пәнді игеру Осман империясындағы әлеуметтік-экономикалық, саяси және мәдени үдерістер туралы идеяларды қалыптастыру үшін қажетті негіз болып табылады. Осман империясы кезеңіндегі түрік қоғамының даму кезеңдері, орталық және провинциялық биліктің ұйымдастырылуы, империяның әкімшілік құрылымы және қоғамдық құрылымы, мәдениеті, діни көзқарастары мен османдықтардың өмірін зерттейді. Осман мемлекетінің Батыс Еуропа елдерімен және Ресеймен қарым-қатынасын қарастырады.

Пән орта ғасырлардағы Азия мен Африка елдерінің негізгі даму тенденцияларын зерттейді. Орта ғасырдың негізгі проблемаларының тарихнамалық тұжырымдамалары, көрнекті тарихи тұлғалардың өмірбаяндық мәліметтерінің кезеңдік уақыты қарастырылады. Азия мен Африка елдеріндегі тарихи оқиғалар мен процестер олардың өркениеттік ерекшеліктерін, ортағасырлық қоғам дамуының негізгі заңдылықтарын, саяси ұйымның, әлеуметтік құрылымның, мәдени ландшафттың ерекшелігін, Африка-Азия континенті мемлекеттерінің әлемдік өркениет тарихындағы рөлін ескере отырып талданады.

Пәнді оқып үйрену барысында түркі халықтарының жазба деректерінің негізгі топтарын зерттеуді қарастыра отырып, түркологияның дамуы, түркітілдес ескерткіштерді зерттеу кезеңдері сипатталады. Жазба деректердегі тарихи материалдар этникалық тарих, түркі тайпаларының қоныстануы, түркі мемлекеттерінің саяси тарихы мен қоғамдық құрылымы туралы түсінік береді. Курсты игеру барысында түркі мәдениетінің сан қырлылығын айшықтайтын түрлі тарихи дәуірлер мен өңірлердің түркі тілдеріндегі мәтіндерімен танысады.

Бұл пән мектеп тарихы курсының теориялық және әдістемелік негіздерін зерделеуге, тарихты оқыту үдерісінде тарихи білім мен дағдыларды қалыптастыруға бағытталған. Мектепте тарихты оқытудың интерактивті және инновациялық әдістері мен технологиялары сипатталып, тарих сабағының түрлері, сабақты ұйымдастыру формалары қарастырылады. Пән тарихты оқытуда сабақ жоспарын құру, көрнекі құралдарды пайдалану, компьютерлік технологияларды қолдану дағдыларын үйретеді.

Пән ортағасырлық дәуірдің жалпы тарихи үдерістегі орны мен мәні, ортағасырлық өркениеттің тарихи және мәдени ерекшелігі, орта ғасырлар тарихының кезеңділігі, медиевистика дамуының негізгі бағыттары, саяси даму, қоғамдық құрылыс, мәдениет және орта ғасырлар мемлекеттерінің діні, көрнекті тарихи қайраткерлер, дәуірдің аса маңызды жетістіктері, ортағасырлық қоғамның тарихи үрдістері мен даму заңдылықтары, феодалдық қатынастардың қалыптасуы мен дамуы, капитализм генезисі туралы тұтас түсінік қалыптастыруға арналған.

Бұл пән орта ғасырлар кезеңіндегі дәстүрлі Шығыс елдеріндегі ғылымның, ағартудың, білім мен мәдениеттің дамуын зерттеуге бағытталған. Сол кезеңнің мәдени нормалары, дәстүрлері, шығыс қоғамдарының құндылықтары, олардың әлемдік тарихи және мәдени кеңістіктегі рөлі сипатталады. Курс елдердің әлеуметтік-экономикалық және саяси дамуындағы өзгерістердің жаңа ғылыми жетістіктерге, осы кезеңдегі алдыңғы қатарлы ғылым қайраткерлерінің ашуларына әсерін қарастырады.

Пән орта ғасырдағы Қазақстан тарихының негізгі мәселелері бойынша жүйелі білімді қалыптастырады. Курс аясында Орта ғасырдағы Қазақстан тарихын кезең-кезеңімен сипаттаудың негізгі мәселелері, мемлекеттіліктің қалыптасу кезеңдері, түркі мемлекеттілігінің қалыптасуы, моңғол жаулап алуының салдары, Қазақ хандығының қалыптасу тарихы, қазақ этногенезі, Қазақ мемлекетінің шаруашылығы, тұрмысы, әлеуметтік құрылымы мен саяси жүйесі, сондай-ақ көшпенділердің рухани әлемінің эволюциясы және олардың әлемдік өркениетке қосқан үлесі қарастырылады.

Пән қазақ мемлекеттілігінің тарихы мен білім берудің негізгі кезеңдерін қазіргі теориялық-әдіснамалық тұрғыдан зерделеуге бағытталған. Пәннің мазмұнында халықаралық қатынастар контекстінде қазақ мемлекеттілігінің рөлі мен маңызы сипатталады. Қазақ билеушілерінің басқару дәстүрі мен сабақтастығын зерттеу арқылы қазақтардың дәстүрлі қоғамында билік туралы түсінігі қалыптасады. Қазақ хандарының мемлекеттілікті нығайту, әлеуметтік ұйым және қоғамның саяси құрылымы жөніндегі қызметі жария етіледі.

Қазақ халқының рухани мәдениеті тарихының курсы қазақ көшпелі қоғамының тарихи-мәдени өмірінің қалыптасуы мен дамуын, оның тілін, дүниетанымын, халық мәдениетінің бірегей түрлерін, жаңа жанрлардың дамуын, сол немесе өзге дәуірдің өзіндік қажеттілігін, нақты кезеңнің рухани мәдениетінің міндеттерін, қазақ мәдениетінің рухани-идеологиялық негіздерін қарастырады. Пән рухани дамудың маңыздылығын, оның құндылықтарын, олардың даму жолдарын негіздеуге ықпал етеді.

Пән қазақ халқының этногенезің және этникалық тарихын негізгі кезеңдерін зерттеуге бағытталған. Курста қазақ қоғамының дәстүрлі өмірін қамтамасыз ету жүйесінің ерекшеліктері, дәстүрлі шаруашылығы, ұлттық болмысы, дәстүрлі материалдық және рухани мәдениеті, қазақ халқының әртүрлі оқиғаларға байланысты әдет-ғұрыптары зерттеледі. Қазақтардың тайпалық-рулық құрылымы, шаруашылығы, материалдық және рухани мәдениеті бойынша, аса маңызды дерек көздері ретінде, XVIII – ХХ ғ. басындағы ғалымдардың, зерттеушілердің, саяхатшылардың еңбектері қарастырылады.

Пән Тарих бойынша сандық білім беру ресурстарын, компьютерлік бағдарламаларды, Интернет-ресурстарды оқытады, Мультимедиялық презентациялар жасау дағдыларын, интерактивті тақтамен жұмыс істеуді үйретеді. Оқытуда әртүрлі желілік әлеуметтік қызметтердің қолданылуына мән беріледі (Puzzlecup, LearningApps.org, Kahoot, Google қызметтері және т.б.). Web-сервистердің көмегімен практикалық тапсырмаларды, дидактикалық материалдарды дайындау тәсілдері мен әдістері қарастырылады. Курс сыни және логикалық ойлауды, шығармашылық қиял мен дербестікті дамытуға бағытталған.

Бұл пән мұражайлардың қызметін олардың мәдени-ағартушылық әлеуетін жүзеге асыру контекстінде қарастырады. Мұражай педагогикасының заманауи технологиялары, мұражайлық-педагогикалық қызметтің түрлері мен әдістері, мұражайлық коммуникацияның мәдени-ағартушылық аспектілері зерттеледі. Пән әртүрлі жастағы келушілермен жұмыс істеу әдістемесін үйретеді, мұражай экскурсиялық бағдарламаларын өз бетінше жасау қабілетін қалыптастырады. Жас ұрпаққа білім мен тәрбие беру мақсатында мектепте мұражайлық-экскурсиялық жұмыстарды ұйымдастыру әдістемесіне ерекше көңіл бөлінеді.

Бұл пән географиялық ортаның Қазақстан дамуына әсерін қарастырады. Сондай-ақ Қазақстан халқының қалыптасу үрдісі, оның этникалық құрамы, орналасуы, қозғалысы, ежелгі сонымен қатар қазіргі кезеңде осы аумақта өмір сүрген мемлекеттердің тарихы мен аумақтық орналасуын зерттейді. Бұл курс тарихтың әртүрлі кезеңдерінде мемлекет шекараларының өзгеруі, ішкі әкімшілік-аумақтық бөлінісі, елді мекендердің орналасуы туралы түсінік қалыптастырады.

Бұл пән Қазақстанның ежелгі және ортағасырлық тайпаларының материалдық мәдениетінің қалыптасуы мен дамуын, оның жаңа және қазіргі замандардағы өзгеруін зерттейді. Курстың мазмұны білім алушыларды дәстүрлі қолөнермен және қазақ халқының материалдық мәдениетінің негізгі элементтерімен таныстырады: тұрғын үй, тамақ, киім, ыдыс-аяқ және т. б. көшпелі өмір салтының қазақтардың материалдық мәдениетін дамытуға, көшпелі өмір салтына бейімделуге әсері қарастырылады.

Пән Алтын Орданың мемлекеттік құрылымын, ішкі және сыртқы саясатын әлемдік тарихи үдеріспен байланыста зерттеудегі қазіргі теориялық және әдістемелік бағыттар туралы түсініктер қалыптастырады. Деректану және тарихнамалық талдау негізінде Еуразия кеңістігіндегі саяси, экономикалық, әлеуметтік-мәдени өзгерістер контекстіндегі Алтын Орданың рөлі мен маңызы зерттеледі. Жошы ұлысының қазақ мемлекеттілігінің қалыптасуындағы рөлін зерттеуге ерекше көңіл бөлінеді.

Бұл пән этнологияның ғылым ретінде қалыптасуын, этнологияның негізгі терминдерін, этнологиялық зерттеу әдістерін зерттеуге бағытталған. Курс этнология ғылымының тарихын, этнологиядағы ағымдар мен мектептерді қарастырады, дүние жүзі халықтарын жіктеу принциптерімен, халықтардың этногенезі мен этникалық тарихының негізгі кезеңдерімен таныстырады. Курстың мазмұны әлемнің әртүрлі халықтарының дәстүрлі экономикасын, мәдениетін, әлеуметтік құрылымын, отбасылық-некелік қатынастарын сипаттауға бағытталған.

Бұл пәнді игеру мұражайлардың мәдени және ғылыми мекемелер ретінде даму тарихы туралы білімді қалыптастыру үшін қажетті негіз болып табылады, мұражай ісінің негізгі терминдері мен түсініктері, мұражай функциялары қарастырылады. Курс мұражай экспонаты, мұражай коллекциялары, мұражай заттарын сақтау шарттары, мұражайдың негізгі қорлары және олардың қызметі туралы түсінік қалыптастыруға арналған. Дүние жүзі және Қазақстан мұражайларының тарихы, олардың жіктелуі қарастырылады.

Курс жеке тұлғаның тарихтағы рөлін зерттеу мен түсіндірудің негізгі тәсілдері, әдістері мен принциптері, жеке фактордың тарихи дамуға әсер ету принциптері, адамзат тарихындағы және қазіргі әлемдегі жеке тұлғалардың орны мен рөлі туралы білімді қалыптастыруға, тарихтағы жеке құбылысты зерттеудің маңыздылығын ашуға бағытталған. Өткен уақыттағы мәселелер туралы көзқарастардың дамуы және тарихтағы тұлғаның рөлі туралы қазіргі көзқарастар талданады.

Пән этнографиялық білімнің қалыптасу және даму тарихын ұлы географиялық ашылулардың басынан бастап зерттеуге бағытталған; XIX - XX ғасырлардағы этнологиялық зерттеулердің негізгі бағыттары қарастырылады. Курста Германия, Франция, Ұлыбритания, Ресей, АҚШ елдеріндегі этнографиялық ғылымның қалыптасуы мен дамуы қарастырылады. Дүние жүзі халықтарының этникалық тарихын, шаруашылығын, мәдени-тұрмыстық ерекшеліктерін зерттеудегі этнографиядағы әртүрлі әдістемелік тұжырымдамалар мен тәсілдер талданады.

Пән мұрағат ісінің тарихы мен ұйымдастырылуын, мұрағат ісінің концептуалды аппаратын, мұрағаттың түрлерін, мұрағат құжаттарының классификациясын қарастырады. Мұрағаттың атқаратын қызметтері (мұрағаттық құжаттарды жинақтау, құжаттардың сақталуын қамтамасыз ету, құжаттардың құндылығын сараптау, мұрағаттық құжаттарды есепке алу және т.б.) туралы түсінік қалыптасады. Қазақстан мұрағатының мысалында мұрағат мекемелерінің ғылыми-зерттеу, ағартушылық жұмыстарының бағыттары, оның ішінде олардың баспа қызметі қарастырылады.

Қосалқы тарихи пәндер нумизматика, палеография, хронология, геральдика, шежіре, сфрагистика, ономастика және т.б., тарихи процесті зерттеудегі ерекшеліктері, функциялары мен маңызы туралы идеяларды қалыптастыруға бағытталған. Курс көмекші тарихи пәндердің әрқайсысының теориялық және фактологиялық материалдарын, олардың өзара байланысы мен әсерін қарастырады. Тарихи зерттеу процесінде, оқу практикасында және мектепте сабақ бергенде қолданудың негізгі мүмкіндіктерін анықтайды.

Курс түркі халықтарының тарихын біртұтас үрдіс, әлемдік тарихтың құрамдас бөлігі ретінде қарастырады. Пән аясында түркі халықтарының шығу тегінің тарихи тамыры, олардың өзара байланысы, этностық, саяси және мәдени өзгешелігі, ортағасырлық түркі мемлекеттік бірлестіктеріндегі саяси-экономикалық және мәдени үдерістердің негізгі ұғымдары мен мәні, жаңа кезеңдегі түркі халықтарының қалыптасуы мен дамуы, қазіргі кезеңдегі түркі мемлекеттерінің қоғамдық-саяси дамуы талданады.

Пән демографияның ұғымдық-категориялық аппаратын, демографиядағы зерттеу әдістерін, халықтың көбеюін, осы процестің этникалық аспектілерінің ерекшеліктерін, көші-қон процестерін, тарихи дамудың әртүрлі кезеңдеріндегі әлемдегі және өңірлердегі демографиялық жағдайдың ерекшеліктерін, олардың себептері мен әлеуметтік салдарын зерттейді. Демографиялық көрсеткіштердің ерекшелігі, олардың тарихи процестерді зерттеудегі рөлі, тарихтағы демографиялық, экономикалық, саяси және әлеуметтік факторлардың өзара байланысы қарастырылады.

Пән жаңартылған білім мазмұнының ерекшеліктерін, білім сапасына қойылатын стандарттар мен заманауи талаптарды зерттейді. Курс критериалды бағалаудың функциялары мен принциптері, критериалды бағалау технологияларын пайдалану негізінде тарихи пәндерді оқытудың әдістері мен олар туралы түсінік қалыптастыруға бағытталған. Құзіреттілікке негізделген білім беру технологияларын, тарих сабақтарында бағалау үрдісін ұйымдастыру тәжірибесін, формативті және жиынтық бағалау, Блум таксономиялық картасын қолдану қарастырылады.

Пән аймақтық тарих бойынша ғылыми-тарихи зерттеулердің қазіргі тенденциялары мен бағыттарын зерттеуге бағытталған. Туған өлкенің тарихы бойынша әр түрлі жұмыс түрлерін ұйымдастыру: жобалау қызметі, дидактикалық материалдарды дайындау, шығармашылық тапсырмаларды даярлау әдістемесі сипатталады. Студенттер өлке тарихы курсының жұмыс бағдарламасы туралы түсінік алады, авторлық оқулықтың, жұмыс дәптерінің мазмұнымен, әдістемелік құралдармен, сондай-ақ Шығыс Қазақстан тарихы бойынша аннотацияланған библиографиялық көрсеткішпен танысады.

Пән Еуразияның рухани мәдениетінің дамуының негізгі бағыттары мен ерекшеліктері, оның құрамдас элементтері, тарихи эволюциясы, ғалымдардың көзқарастары, мәдениет саласындағы интеграциялық процестердің қазіргі мәселелері туралы түсінік қалыптастырады. Оның Еуропа мен Азия өркениеттерінің дамуындағы маңызы талданады. Мәдениет, өркениет, дәстүрлі қоғам туралы негізгі ұғымдар, Еуразия халықтарының типологиялық жалпы сипаттамалары мен мәдени байланыстары, Еуразияның жергілікті мәдениеттерінің кейбір жалпы белгілері зерттеледі.

Бұл пәнді игеру діни нанымдардың ерте формаларын (тотемизм, фетишизм, анимизм), алғашқы қауымдық мифологияны, діни идеялардың эволюциясын зерттеуді қамтиды. Негізгі әлемдік және ұлттық діндердің теориясы мен тарихының проблемалары, ежелгі адамдардың діндері мен сенімдерінің ерекшеліктері, әлеуметтік-тарихи үдеріспен өзара байланысы және өзара әсері қарастырылады. Тарихтың әртүрлі кезеңдерінде әлемдік өркениеттің дамуындағы негізгі діни конфессиялардың рөлі мен маңызы туралы түсінік қалыптастырады.

Пән дәстүрлі формаларда Шығыс мәдениетін діни нормаларға сүйене отырып дамытуды қарастырады. Исламның, буддизмнің, конфуцианизмнің рухани және материалдық мәдениетке шешуші әсері талданады. Курс білім беруді дамыту идеясын қалыптастырады, өнер мен әдебиеттегі жаңа құбылыстардың пайда болуы, кескіндеме мен әдебиеттегі ұлттық формалар мен жанрлардың дамуы, реализмге ұмтылу, элиталық өнерден халықтық өнерге көшу зерттеледі.

Курс аясында қытай қоғамының қазіргі кезеңдегі эволюциясының негізгі белгілері мен кезеңдері, мемлекеттік және қоғамдық институттардың қалыптасу ерекшеліктері, жүріп жатқан тарихи үдерістердің мәні, мәдени және діни факторлардың рөлі, Қытай елінің даму жолының ерекшелігі талданады. Пән Қытай тарихын зерттеудің негізгі көздері, теориялық тұжырымдамалары, тенденциялары мен тәсілдері туралы білімді қалыптастырады. Қазіргі уақытта қытай тарихындағы көрнекті тарихи тұлғалар қарастырылады.

Бұл пән басыбайлық құқық кезеңіндегі Ресей мемлекетінің әлеуметтік-экономикалық және қоғамдық-саяси жүйесінің ерекшеліктерін және капитализмнің орнауы және дамуын қарастырады. Ішкі және сыртқы саясаттың негізгі бағыттары, Ресей империясының XIX - XX ғасырлардағы соғыстарға қатысуы, осы кезеңдегі орыс мәдениетінің тарихы, әсіресе қоғамдық-саяси ойлар сипатталады. Курс мазмұны Ресей үкіметінің Қазақстанға қатысты саясатын жария етуді көздейді.Ресей империясының аумағын кеңейту процесі, Шығыс жерлерін әскери-казак отарлауы, әкімшілік-саяси реформалар талданады. Тарихи құжаттармен жұмыс істеу дағдылары қалыптасады.

Пән Кембридж бағдарламасының 7 модулін жан-жақты зерттеуге бағытталған. Оқыту мен оқытудағы жаңа тәсілдер, сыни ойлау дағдыларын қалыптастыру, оқытудағы критериалды бағалау, АКТ пайдалану, инклюзивтік тәсіл негізінде талантты және дарынды оқушыларды оқыту, оқушылардың жас ерекшеліктерін ескере отырып оқыту мен үйрету, оқытудағы басқару мен көшбасшылық, сабақтың қандай да бір кезеңінде қолданылатын стратегиялардың тиімділігі бағаланады.

Осы пән ХҮІІІ-ХХ ғасырлардағы қазақ көшпелі қоғамындағы саяси, әлеуметтік-мәдени және экономикалық өзгерістерді кешенді зерттеуге бағытталған. Қазақ-жоңғар соғыстарының тарихы, қазақ жерін Ресей империясының отарлау аспектілері, қоғамның таптық жіктелуі, мәдениеттің дамуы қазіргі теориялық-әдістемелік тұжырымдамалар тұрғысынан қарастырылады. Курс іргелес аймақтардағы халықтардың тарихымен өзара байланыста және өзара әрекеттесуде студенттердің тарихи оқиғаларды тұтас қабылдауын қалыптастырады.

Бұл курс ХҮІІ ғасырдан ХХ ғасырдың басы аралығындағы Шығыстағы тарихи процестің тұтас бейнесін ашады, Азия және Африка елдеріндегі феодализмнің негізгі белгілерін зерттейді. Батыс Еуропа мен Жапонияның отарлау саясатының кезеңдері, еуропалық мемлекеттердің Африка континентіндегі отарлау жүйелерінің ерекшеліктері, афроазиялық аймақтың дамуына әсері қарастырылады. Ұлт-азаттық көтерілістер мен азиялық революциялар, бірінші дүниежүзілік соғыс нәтижесіндегі Азия империяларының күйреуі зерттелуде.

Пән қазіргі қоғам өмірінің негізгі факторы ретінде тарих ғылымы туралы, жалпы тарихтың түрлі бетбұрыс сәттеріндегі оның жай-күйі мен дамуы туралы жан-жақты түсінікті зерттейді. Бұл пән жалпы тарихтың өзекті мәселелерін көрсетіп қана қоймай зерттеп шығады. Пән қазіргі әлем туралы тұтас көзқарас қалыптастыру, қазіргі қоғамды мемлекеттердің тарихи дамуының негізгі үрдістерін олардың әлемдік тарихи үдерістің заңдылықтарымен ажырамас байланыста анықтауға үшін қажет.

Пән «сын тұрғысынан ойлау» ұғымының мазмұнын, тарихты оқыту процесінде осы технологияны қолдану принциптерін зерттейді. Талдау, түсіну, ой елегінен өткізу кезеңдері, олардың мазмұны мен нәтижелері қарастырылады. Курс әдістемелік әдістерді үйретеді: insert әдісі арқылы белгіленген мәтінді оқу, дәлелдер кестесі, жаңа кластер, сюжеттік кесте, синквейн, «миға шабуыл», эссе жазу және т.б. Ақпаратты талдай білу, дәлелді шешім қабылдау, нәтижелерді әртүрлі жағдайларда қолдану қалыптасады.

Бұл курста АҚШ-тың жаңа заман кезеңдегі даму ерекшелігі, Америка тарихының отандық және шетелдік зерттеушілерінің маңызды тұжырымдамалары, АҚШ-тың әлеуметтік-экономикалық саяси, мәдени дамуының негізгі тенденциялары қарастырылады. Курс аясында Америка тарихының ең маңызды оқиғалары зерттеледі: тәуелсіздік үшін соғыс, Америка мемлекетінің қалыптасуы, Тәуелсіздік Декларациясына қол қою, Конституцияны қабылдау, АҚШ-тың халықаралық қатынастар жүйесіндегі орны мен рөлі талданады.

Пән Жаңа заман тарихының маңызды мәселелерін зерттеуге бағытталған. Курс аясында әлеуметтік-экономикалық, саяси және рухани процестер, зерттелетін кезеңнің халықаралық қатынастары қарастырылады, жекелеген елдердің эволюциясының ерекшеліктері талданады. Ең индустриалды дамыған елдердегі өнеркәсіптік революцияның аяқталу кезеңі және әлемдік капиталистік экономиканың түпкілікті қалыптасу процесі, буржуазиялық әлеуметтік жүйенің революциялық қалыптасуымен және индустриалды (жаңа) өркениеттің пайда болуымен бірге жүретін еуропалық дәстүрлі қоғамның ыдырау үдерісі қарастырылады.

Курс қазіргі кезеңіндегі халықаралық қатынастар жүйесі туралы білімді қалыптастырады. Пәннің мазмұны қазіргі кезеңіндегі Еуропа мен Америкадағы халықаралық қатынастар жүйесі эволюциясының негізгі кезеңдері мен заңдылықтарын, әлемнің жетекші мемлекеттерінің, ірі өңірлердің сыртқы саяси тарихының негізгі оқиғаларын, неғұрлым маңызды халықаралық келісімдер мен шарттарды, халықаралық альянстардың, мемлекеттердің ұйымдары мен блоктарының қалыптасуын, сыртқы саясатты жүргізу әдістері мен құралдарын қамтиды.

Пән диаспорологияның теориялық аспектілері, деректер, мәселенің отандық және шетелдік тарихнамасы мен қазіргі таңдағы бағалануы туралы түсінік қалыптастырады. Қазақтардың көші-қонуының тарихи жағдайлары, саяси, экономикалық және діни себептері талданады. Қытайдағы қазақ диаспорасының қалыптасуы мен дамуының негізгі кезеңдері ретінде қазақ-ойрат соғыстары кезеңі қарастырылып, Орталық Азиядағы орыс-қытай аумақтық-мемлекеттік межелеу үрдісіндегі үкіметтік құжаттарға қол қою мәселелері, Қытайдағы қазақ диаспорасының қазіргі жағдайы талданады.

Пән аймақтық тарихты зерттеудің негізгі тұжырымдамаларын, жалпы ғылыми әдістерін, макро - және микро-тарихи тәсілдерін зерттеуге бағытталған. Курста қазақстандық тарихнамадағы өңірлік тәсілдеменің даму кезеңдері, өңірлік тарихтың дереккөз базасының ерекшеліктері; нақты өңірдің тарихы бойынша ғылыми-тарихи зерттеулердің қазіргі заманғы үрдістері мен бағыттары қарастырылады. Антропологиялық, өмірбаяндық әдістің, күнделікті өмір әдісінің аймақтық тарихи зерттеулердегі рөлі қарастырылады.

Пән тарихи-мәдени мұра мен ұлттық бірліктің нышандары ретінде тарихи жадыда маңызды орын алатын Қазақстанның аса қастерлі нысандарын зерттеуге бағытталған. Жобалау әдісі, топтық жұмыс, ақпараттық ресурстарды пайдалану арқылы археологиялық ескерткіштер, діни сәулет өнерінің ескерткіштері, ел өміріндегі маңызды оқиғаларға байланысты орындар және т.б. зерттеледі.Бұл пәнді оқыту студенттердің рухани дүниетанымын қалыптастыруға, тарихи-мәдени құндылықтарды насихаттауға қажетті негіз болып табылады.

Пәнді оқу аясында тарихнамада отарлаудан кейінгі Шығысты зерттеудің әртүрлі тәсілдері қарастырылады, әлеуметтік-экономикалық, саяси және мәдени даму проблемалары, аймақтың дамуындағы жалпы және ерекше заңдылықтар талданады. Курс тәуелсіз мемлекеттердің қалыптасу процесі және оларды халықаралық саясаттың толыққанды субъектілеріне айналдыру, одан әрі даму жолдары мен бағдарлау стандарттарын таңдау, таңдау факторы ретінде діни және өркениеттік негіз туралы білімді қалыптастырады.

Пәнді оқып үйрену барысында студенттерде Отан тарихының тұжырымдамалық мәселелері бойынша теориялық ережелер туралы білімді қалыптастырады. Қазақстан тарихының түйінді мәселелерінің деректемесі мен тарихнамасы сарапталады. Курс шеңберінде қазақ халқының кезеңдестіру, этногенезі, Қазақ мемлекеттілігі мен өркениетінің эволюциялық дамуы, көшпелілік феномені мәселелері зерделенеді, Ресей империясының қазақ жерлерін отарлауы, қазақ халқының тәуелсіздік үшін ұлт-азаттық күресі, Қазақстанның кеңестік модернизациясы, қазіргі заманғы экономикалық, саяси, мәдени үрдістері қаралады.

Курс тарихи-антропологиялық зерттеулердің негізгі ұғымдарын, бағыттары мен әдістері, деректерді түсіндіру принциптерін қалыптастырады, антропологиялық білімді жетілдірудегі пікірталас мәселелері жөнінде түсінік береді. Пән аясында халықтардың тарихи қалыптасқан менталитеті, олардың күнделікті өмірі мен әлеуметтік-мәдени институттары, әртүрлі тарихи дәуірлер мен өркениеттердің рухани құрылымы, күнделікті өмір құрылымдары зерттеледі, дүниетаным мен мәдени-мінез-құлық нормаларының ерекшеліктері талданады. Курс адамның әлеуметтік табиғатын антропологиялық түсінуге, оған адамгершілікпен қарауға ықпал етеді.

Бұл пән ежелгі тарихи ойдың қалыптасу және даму кезеңдерін, антикалық тарихнамадағы тарихи процестің бағытын зерттеуді қарастырады. Ежелгі Грециядағы тарихи ойдың қалыптасуының алғы шарттары қарастырылып, классикалық дәуірдегі грек тарихнамасы сипатталады. Ежелгі Римнің тарихи ойына талдау жасалып, Греция мен Римдегі тарихи ой генезисі үдерісіндегі айырмашылықтар, христиандықтың таралуы және антикалық мәдениеттің трансформациясы зерттеледі.

Пән білім алушылардың ХХ - ХХІ ғасырлардағы Еуропа мен Американың жетекші елдері мен аймақтарының саяси, экономикалық, демографиялық және мәдени дамуының негізгі тенденциялары туралы жан-жақты түсінігін қалыптастыруға арналған. Курс аясында зерттелетін кезеңдегі халықаралық қатынастар мәселелері талданады. Курс батыс өркениеті эволюциясының ерекшелігі, индустриалды қоғамның біртіндеп өзгеруі және қазіргі постиндустриалды, ақпараттық өркениеттің қалыптасуы туралы объективті идеяларды қалыптастырады.

Пән деректану мен тарихнаманың ұғымдық-терминологиялық аппаратын, Ежелгі әлем, орта ғасырлар, жаңа және қазіргі заман тарихы бойынша дереккөздердің жіктелуін зерттейді. Бұл пәнді игеру шет елдердегі ұлттық тарихи мектептерде негізгі тарихи тұжырымдамалардың қалыптасуы туралы білімді қалыптастыру үшін қажетті негіз болып табылады. Шет елдер тарихының тарихнамасы мен деректануының проблемалары, әдістері мен тәсілдері, шетелдік тарихнамадағы заманауи бағыттар сипатталады.

Бұл пән Қазақстан тарихының белгілі уақыт кезеңдеріндегі тарихи дереккөздер мен олардың жіктелуін, жалпы сипаттамасы мен ерекшеліктерін, дереккөздермен жұмыс істеу принциптерін зерттейді. Антикалық және орта ғасырлардағы тарихи таным, ХҮІІІ-ХІХ ғасырлардағы тарихнамалық дәстүр, ХХ ғасыр басындағы қазақ саяси элитасының мұрасы, кеңестік кезеңдегі тарих ғылымының дамуы қарастырылады. Тәуелсіздік жылдарындағы ұлттық тарихты зерделеудегі жаңа теориялық және әдіснамалық көзқарастар сипатталады.

Бұл пән тарихи құбылыстар мен оқиғалардың іргелі теориялық мәселелерін, тарихи танымның принциптері мен әдістерін зерттеуге бағытталған. Тарихтың қазіргі теориясы мен әдістемесіндегі тарихи дереккөздің рөлі зерттеледі. Тарихқа формациялық және өркениеттік көзқарастар және олардың қазіргі кезеңдегі өзара байланысы мәселесі қарастырылады. Курстың құрамдас элементтерінің бірі – шетел ғалымдары жасаған тарих дамуының негізгі концепцияларын зерттеу.

Пән ХІХ – ХХ ғ.ғ. басындағы ұлттық тарихтағы аса маңызды оқиғаларды зерттеуге бағытталған. Қазақстандағы оқу-ағарту мәдениетінің пайда болуы мен дамуымен қатар Ш.Уәлихановтың, Ы.Алтынсариннің, А. Құнанбаевтың қызметі қарастырылады. ХХ ғасырдың басында Қазақ ұлттық зиялыларының пайда болуы және оның өкілдері Ә.Бөкейхановтың, А. Байтұрсыновтың, М. Дулатовтың және т.б. қызметі, олардың қазақ халқының саяси белсенділігіне ықпалы зерттеледі.

Пән Алаш қозғалысының қалыптасуы мен дамуының негізгі кезеңдерін, шарттары мен ерекшеліктерін зерттеуді қарастырады. Алаш қозғалысының деректік негізі мен тарихнамасы талданады. Курс Алаш қозғалысының либералдық бағытының идеялық мазмұны мен саяси құндылықтарын, қазақ халқының ұлт-азаттық күресіндегі тарихи рөлін зерттеуге бағытталған. Алаш қозғалысының объективті мәні, Алаш зиялыларының талаптары мен саяси бағдарламасы, ұлттық мемлекет құру мәселелеріне көзқарастары мен нақты жүзеге асыру жөніндегі іс-шаралары қарастырылады.

Пән жаңа және қазіргі уақыттағы Шығыс Қазақстан тарихының өзекті мәселелері туралы түсінік қалыптастырады. Әкімшілік-аумақтық басқарудың жаңа жүйесін қалыптастыру, Ресей империясының әкімшілік саясатының өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына әсері қарастырылады. Алаш партиясы мен Алаш автономиясының тарихы, еліміздің шығыс өңіріндегі ХХ ғасырдағы кеңестік жаңғыртудың ерекшеліктері мен салдары зерттеледі. Қоғамдық қозғалыстардың, 'Невада-Семей' антиядролық қозғалысының пайда болуы қарастырылады.

Бұл пәнді игеру Қазақстанның көпэтносты, көпмәдениетті халқының қалыптасу кезеңдері туралы түсініктерді қалыптастыру үшін қажетті негіз болып табылады. Курсты оқу барысында этнос, этникалық бірегейлік, этникалық үдерістер санаттары қарастырылады, қазіргі қоғамдағы этносаралық қатынастардың ерекшеліктері, түрлі ұлттық-мәдени қоғамдық бірлестіктердің қызметі, ұлтаралық келісім мен саяси тұрақтылықты сақтауға, қазақстандық қоғамдағы рухани-мәдени дәстүрлердің сабақтастығына байланысты мәселелер талданады.

Пән білім алушылардың ХХ-ХХІ ғасырлардағы афро-азиялық елдердің әлеуметтік-экономикалық, саяси және мәдени дамуының негізгі заңдылықтары мен спецификалық ерекшеліктері туралы түсініктерін қалыптастыруға бағытталған. Шығыс қоғамдарының әлеуметтік құрылымдары және олардың динамикасы қарастырылып, Азия және Африка елдеріндегі отаршылдыққа қарсы қозғалыстар, отарсыздандырылғаннан кейінгі тәуелсіз мемлекеттердің құрылуының маңызды оқиғалары, мемлекет және сол кездегі даму ерекшеліктері, қазіргі кезең мен халықаралық қатынастардағы орны қарастырылады.

Бұл пән деректерді тарихи құбылыс ретінде қарастырып, оның тарихи білімді қалыптастырудағы рөлін зерттейді. Тарихи дереккөздердің негізгі түрлері мен жіктелуі, деректанулық зерттеудің әдістемесі мен техникасы, тарихи зерттеудің терминологиялық аппараты қарастырылады. Тарихи дереккөздерді талдаудың принциптері мен әдістемесі, деректердің ішкі және сыртқы сынының негізгі міндеттері сипатталады. Курс деректанудың пәнаралық байланыстарын аша отырып, деректанулық сараптама мен синтезінің кәсіби дағдыларын үйретеді.

Оқушылардың жеке, физиологиялық және психологиялық ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту мен критериалды бағалаудың заманауи технологияларын қолдану.

Әлеуметтік-мәдени, экономикалық-құқықтық, экологиялық білімдері мен коммуникативтік іскерліктерді көрсете білу, қоғамның қазіргі заманғы даму үрдістерін ескере отырып, ақпараттық технологияларды қолдану.

Оқу процесін ұйымдастырудың негізгі әдістерін, нысандары мен құралдарын және білім алушылардың өзіндік жұмысын ұйымдастыруды сипаттау. Білім беру процесінің теориясы мен практикасында заманауи білім беру технологиялары мен оқытудың инновациялық әдістерін зерделеу, білім алушының бақылау-бағалау қызметінің технологиялары мен тәсілдерін қолдану.

Дүниежүзілік және отандық тарихтың белгілі бір кезеңін білудегі деректер кешенінің ерекшеліктерін сипаттау, олармен жұмыс істеу ерекшеліктерін анықтау. Тарихи процестерді зерттеудің заманауи тәсілдерін түсіндіру және қолдану, тарихи фактілер мен ғылыми әдебиеттерді, зерттеу гипотезалары мен тұжырымдамаларын түсіндіру.

Мамандықтың теориялық негіздерін және оқыту әдістемесін сипаттау, тарих мұғалімінің зерттеу және орындаушылық іс-әрекетінің негіздерін анықтау. Білім алушылардың пәндік біліктері мен дағдыларын қалыптастыру әдістерін, сондай-ақ олардың тарихқа қызығушылығын қалыптастыру тәсілдерін ажырата білу.

Қосымша тарихи және гуманитарлық пәндер туралы теориялық білімді қолдану, олардың тарихи зерттеудегі рөлін анықтау. Мұрағаттану, мұражайтану, этнологияның өзекті мәселелерін назарда ұстау. Мектепте, оның ішінде туған өлкенің тарихы бойынша тарихи зерттеуді ұйымдастыру және жүргізу алгоритмін дайындау.

Дүниежүзілік және отандық тарихтың әр түрлі кезеңдеріндегі тарихи процестерді сипаттау. Тарихи оқиғалардың себеп-салдарлық байланыстарын түсіндіру. Қазақстанның тарихи өткенінің құбылыстары мен оқиғаларын жалпы әлемдік тарихи дамудың ортақ парадигмасымен салыстыру арқылы қарастыру.

Ғылыми зерттеулердің әдістері мен тәсілдерін, ғылыми-зерттеу процесі мен педагогикалық қызметті жоспарлау мен ұйымдастыруды, алынған нәтижелерді бағалау мен түсіндіруді сипаттау. Гуманитарлық пәндер саласында ғылыми зерттеулер жүргізу. Білім беру, ғылыми және тәрбие қызметіндегі міндеттерді шешуде шығармашылық тәсілді қолдану.